10 Adımda Kapalıçarşı belgeseli özel bir gösteriye sahne oldu

İstanbul'un finans merkezi olma yolundaki 550 yıllık serüveninin orijinal belgelerle anlatıldığı sergide gümüş ustaları ajur ve kakma sanatının en zarif örneklerini icra etti. Sergi 27 şžubat Pazar gününe kadar açık olacak. Gümüş ustaları ise son gösterilerini 26 şžubat Cumartesi tarihinde gerçekleştirecek.
Zaman

Dünyanın en eski alışveriş merkezi Kapalıçarşı  

Bugünkü durağımız dünyanın en eski ve en büyük alışveriş merkezlerinden, İstanbul"un bir başka simgesi: Kapalıçarşı. Burayı bir günde gezmeye ve tek bir yazıda anlatmaya imkan yok, bu yazıda kısaca geçmişten günümüze çarşı"yı anlatmaya çalışacağım.

SAYILARLA KAPALIçARşžI

Kapalıçarşı denince akla ilk önce altın geliyor. Altın alıp satmak isteyenlerin, evlilik için takı alışverişi yapacakların ilk durağı burası. Nuruosmaniye, Mercan ve Beyazıt arasında yer alan ve 22 kapısı bulunan 3 bin 600 dükkanlı Kapalıçarşı"da yaklaşık 20.000 kişi çalışıyor ve çarşı"yı mevsimine göre günde 250 ila 400 bin kişi ziyaret ediyor. 45 bin metrekare kapalı alana sahip Kapalıçarşı"da 64 cadde ve sokakla 16 han bulunuyor. çarşıda halı, deri, gümüş, çini, tekstil ürünleri, bakır, mermer, çanta, kilim gibi 97 kalem ürünü bir arada bulabilirsiniz.

TARİHTE KAPALIçARşžI

Evliya çelebi"nin muazzam güçlü bir kale olarak tanımladığı Kapalıçarşı"nın inşaatına Fatih Sultan Mehmet"in emriyle 1461"de başlanmış, asıl büyük çarşıysa Kanuni Sultan Süleyman tarafından ahşap olarak inşa ettirilmiş.

Kapalıçarşı"da iki tane bedesten bulunuyor: Sandal Bedesteni ve Cevahir Bedesteni (İç Bedesten). Kumaş ve bez alım satımı yapılması için kurulan bedestendeki kasalarda zenginler, tacirler mücevherlerini ve kıymetli eşyalarını küçük bir ücret karşılığında saklarlarmış. 1954 yılına kadar 20"yi aşkın deprem ve yangına maruz kalan Bedesten ve çarşı, son halini 1894 depreminden sonra yapılan tadilatlarla almış. Tadilat esnasında, daha önce çarşı içinde bulunan Sarnıçlı Han, Paçavracı Han, Ali Paşa Cami Han, Yolgeçen Han, Tığcılar Sokak, Örücüler Sokak ve çadırcılar Caddesi çarşı"nın dışında bırakılmış. Osmanlı İmparatorluğu döneminde Büyük çarşı olarak anılan çarşı"da aynı işi yapan insanlar tek sokakta toplandığı için cadde ve sokaklar Kalpakçılar, Kuyumcular, Aynacılar, Fesçiler, Yağlıkçılar gibi iş kollarına göre isim almış.

BAşžKANLA SOHBET

Kapalıçarşı Esnafları Derneği Başkanı Dr. Hasan Fırat"la sohbet ediyoruz. Mart ayında başlayacak İstanbul Shopping Fest (Alışveriş Festivali) kapsamında œ40 gün 40 gece alışveriş etkinliğine Kapalıçarşı da katılacakmış. Nişan yüzüğü, çeyiz alışverişi yapılan Kapalıçarşı evliliğe hazırlık döneminde önemli bir yer olduğu için İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş çok yakında burada bir nikah kıyacakmış. Fatih Belediyesi"yle yapılacak çalışmayla geçmişte farklı dinlere mensup esnafın dükkanlarını açmadan önce dua ettikleri yer olan œDua Meydanı (şžark Kahvesi"nin tam karşısındaki alan) yeniden tanzim edilerek bir geleneğe sahip çıkılacakmış. Bu köşede genel olarak size İstanbul"un güzel yanlarını anlatıyorum, ama Keseciler Caddesi"nde dolaşırken buradaki sütunlarda derin çatlaklar dikkatimizi çekiyor. Burasının da bir an evvel tamirata alınacağını umuyorum.

şžARK KAHVESİ

Oğuz Atalay"a ait şžark Kahvesi"nde çayımızı içiyoruz. Kahve Oğuz Bey askerdeyken 1 Ağustos 1959"da babası tarafından kurulmuş, babası 1975"te vefat edene kadar da birlikte çalışmışlar. Burada bulunan anı defterinde İsmet İnönü"den, Demirel"e, hatta Karamanlis"e kadar siyasilerin yazıları ve imzaları var.

BİR DVD ÖNERİSİ  

Kapalıçarşı üzerine çok sayıda belgesel ve televizyon programı yapıldı. En güzellerinden biri de rahmetli hocam Suha Arın"ın 1980 yılında çektiği ve şu anda DVD formatında bulabileceğiniz Kapalıçarşı"da Kırk Bin Adım. çelik Gülersoy"un metnini yazdığı, 16 milimetre formatıyla çekilen belgesel filmde Kapalıçarşı"nın öyküsü her gün yaklaşık kırk bin adım atarak çarşıyı dolaşan yaşlı bir şerbetçinin gözünden anlatılıyor

˜KAPALI BİR KUTU"

Orhan Veli Kanık"ın œKapalıçarşı deyip de geçme Kapalıçarşı kapalı kutu dediği çarşı"yı gezmeyen İstanbul"u gezmiş sayılmaz. Haftaya bu köşede, bu kez kaybolmaya yüz tutmuş ancak Kapalıçarşı"da yaşatılmaya çalışılan meslekleri ele alıp, bir esnaf lokantasında leziz yemeklerin tadına bakacağız. Tekrar görüşünceye dek hoşça kalın ama İstanbulsuz kalmayın!

Bilgi Kutusu

¢ Ediz Gülten"in hazırlayıp sunduğu œAh Güzel İstanbul her çarşamba 20:30"da ve her Cumartesi 17:30"da 24 ekranlarında...

¢ Bize Ulaşın [email protected] http://twitter.com/#!/ahguzelistanbul

Star/Ediz Gülten