10 soruda imarda yeni rant vergisi!
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın 4 yıl önce hazırladığı taslakta yer alan rant vergisi tekrar gündeme geldi. Peki, arsada meydana gelen değer artışı için vergi ne kadar, nasıl ne zaman ödenecek? İşte 10 soruda imarda yeni rant vergisi...
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 4 yıl önce hazırlanan ‘şehirlerde rant vergisi’ planı tekrar gündem oldu. Bakanlık tarafından hazırlanan taslağa göre, imar planında yapılan değişikliklerde arsada değer artışı meydana gelmesi halinde farkın devlete ödenmesi gerekecek.
Peki, arsada meydana gelen değer artışı için vergi ne kadar, nasıl ne zaman ödenecek? Yasaya hangi madde eklenecek? Vergi ödenmezse ne olacak?
1- İmar Kanunu'na eklenmesi planlanan madde ne diyor?
"Yoğunluk artışı, bina yüksekliği, kat adedi, kullanım amacı değişikliğine yönelik uygulama imar plan değişikliği sonucu değerinde artış olan taşınmaz maliklerinden, taşınmazın artan arsa değerinin tamamı ‘değer artış payı’ olarak alınır. Değer artış payı bedelinin tespitinde, imar planı değişikliği sonucunda taşınmazın imar durumunda kıymet bakımından meydana gelecek artış dikkate alınır ve 4/11/1983 tarihli ve 2942 sayılı Kanun’un 11’inci maddesinde belirtilen bedel tespiti esasları gözetilir."
2- Değer artışının ne kadar olduğunu kim belirleyecek?
Değer artışının ne kadar olduğuna değer tespit komisyonu karar verecek.
3- Bedel nasıl tespit edilecek?
Komisyonun tespit ettiği bedel, en az iki lisanslı gayrimenkul değerleme şirketinin bulduğu rakamın aritmetik ortalamasından az olmayacak.
4- Değer artış payı ödenmezse ne olacak?
Taşınmazın değer artış payını ödenene kadar tapu kütüğüne şerh edilecek. Parselle ilgili satış, ipotek, trampa, kiralama ve benzeri işlemler bedel ödeninceye kadar durdurulacak. Değer artış payı ödenmeden yapı ruhsatı düzenlenmesi yapılmayacak.
5- Değer artış payı nerelere ödenecek?
Değer artış payının yüzde 30’u imar planı değişikliğini onaylayan ilgili idarede açılacak kamulaştırma hesabına, yüzde 30’u bakanlığın dönüşüm projeleri özel hesabına, yüzde 40’ı Hazine ve Maliye Bakanlığı’na yatırılacak.
6- Değer artış payı aynı kalırsa ne olacak?
Değer artış payının aynı kalması halinde, aynı kurumlara yine bu oranlarda hisselendirilecek.
7- Plan değişiklikleri nerelerde yapılamayacak?
Plan değişiklikleri, Kıyı Kanunu, Organize Sanayi Bölgeler (OSB), Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, Kentsel Dönüşüm Kanunu’na tabi alanlarda yapılamayacak.
8- İmar planları kesinleşince hangi haklar kısıtlanacak?
Yürürlüğe girecek imar planlarının kesinleşmesinden 6 ay sonra plan iptali, revizyonu veya değişikliği gerekçe gösterilerek, alınmış yapı ruhsatları iptal edilemeyecek, inşaat durdurulamayacak.
9- Ruhsat alınmayan veya aykırı olan yapılara ne olacak?
Taslağa göre, mevcut mevzuatta ruhsat alınmadan ya da ruhsata aykırı olarak yapılan yapılar mühürlenerek durdurulacak.
10- İdare tarafından yapı hangi hallerde ve ne zaman yıkılacak?
Taslağa eklenen yeni maddeye göre, idare tarafından ruhsata bağlanamayacak veya aykırılıklarının giderilemeyeceği belirlenen yapılarda, bir aylık süre beklenmeden ruhsatın iptal edilerek, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina ya da mevzuata aykırı imalatların, belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip yıktırılacak. Yıkım masrafı ise mülk sahibi tarafından karşılanacak.
İmar Kanunu'nda kritik değişiklik!
Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com