10 soruda kira sözleşmesini sona erdiren haller!

Gayrimenkul kiralamalarında kira sözleşmesi feshi sürecinde tarafların bazı hak ve sorumlulukları bulunuyor. Peki, bu hak ve sorumluluklar nelerdir? Kira sözleşmesini sona erdiren haller nelerdir?

Konut ve çatılı işyeri kiralarında sözleşmelerinde taraflar arasında yapılan sözleşme, belirli bir süreliğine yapılabildiği gibi, belirli süresi olmayan bir şekilde de yapılabiliyor.

Her iki kira anlaşmasında da taraflar fesih konusunda birtakım sorunlar yaşayabiliyor. Kira sözleşmesi feshi sürecinde tarafların hak ve sorumlulukları Borçlar Kanunu kapsamında açıklanıyor. Peki, kira sözleşmesini sona erdiren haller nelerdir? Tarafların hak ve sorumlulukları nelerdir?

1- kira sözleşmesini sona erdiren haller nelerdir?

Konut ve çatılı işyeri kiralarında sözleşme bildirim yoluyla ve dava yoluyla feshedilebiliyor. Bildirim ve dava yoluyla sözleşme feshinin kanunda belirtilen esaslar doğrultusunda yapılması gerekiyor.

2- Bildirim yoluyla sözleşme feshi nasıl yapılır?

Konut ve çatılı işyeri kiralarında kiracı, belirli süreli sözleşmelerin süresinin bitiminden en az onbeş gün önce bildirimde bulunarak sözleşmeyi feshedebiliyor. Aksi haşde sözleşme aynı koşullarla bir yıl için uzatılmış sayılıyor. 

3- Ev sahibi bildirim yoluyla sözleşmeyi feshedebilir mi?

Kiraya veren, sözleşme süresinin bitimine dayanarak sözleşmeyi sona erdiremiyor. Ancak, on yıllık uzama süresi sonunda kiraya veren, bu süreyi izleyen her uzama yılının bitiminden en az üç ay önce bildirimde bulunmak koşuluyla, herhangi bir sebep göstermeksizin sözleşmeye son verebiliyor.

Belirsiz süreli kira sözleşmelerinde, kiracı her zaman, kiraya veren ise kiranın başlangıcından on yıl geçtikten sonra, genel hükümlere göre fesih bildirimiyle sözleşmeyi sona erdirebilirler.

Genel hükümlere göre fesih hakkının kullanılabileceği durumlarda, kiraya veren veya kiracı sözleşmeyi sona erdirebiliyor.

4- Kira sözleşmesi fesih bildirimi nasıl yapılır?

Konut ve çatılı işyeri kiralarında fesih bildiriminin geçerli olabilmesi için, yazılı şekilde yapılması gerekiyor.

5- Aile konutunun kira sözleşmesi feshedilebilir mi?

Aile konutu olarak kullanılmak üzere kiralanan taşınmazlarda kiracı, eşinin açık rızası olmadıkça kira sözleşmesini feshedemiyor. Bu rızanın alınması mümkün olmazsa veya eş haklı sebep olmaksızın rızasını vermekten kaçınırsa kiracı, hâkimden bu konuda bir karar vermesini isteyebiliyor.

Kiracı olmayan eşin, kiraya verene bildirimde bulunarak kira sözleşmesinin tarafı sıfatını kazanması hâlinde kiraya veren, fesih bildirimi ile fesih ihtarına bağlı bir ödeme süresini kiracıya ve eşine ayrı ayrı bildirmek zorunda oluyor.

6- Dava yoluyla sözleşme feshi nasıl yapılır?

Dava yoluyla sözleşme feshinin gerekçeleri kiraya verenden kaynaklanan sebepler ve kiracıdan kaynaklanan sebepler olmak üzere ikiye ayrılıyor. 

7- Kiraya verenden kaynaklanan sebepler nelerdir?

Kiraya verenden kaynaklanan sebepler, gereksinim, yeniden inşa ve imar ile yeni malikin gerekesinimi olarak sıralanıyor. Kiraya veren, kira sözleşmesini;

a. Kiralananı kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu veya kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişiler için konut ya da işyeri gereksinimi sebebiyle kullanma zorunluluğu varsa,

b. Kiralananın yeniden inşası veya imarı amacıyla esaslı onarımı, genişletilmesi ya da değiştirilmesi gerekli ve bu işler sırasında kiralananın kullanımı imkânsız ise,

belirli süreli sözleşmelerde sürenin sonunda, belirsiz süreli sözleşmelerde kiraya ilişkin genel hükümlere göre fesih dönemine ve fesih bildirimi için öngörülen sürelere uyularak belirlenecek tarihten başlayarak bir ay içinde açacağı dava ile sona erdirebiliyor.

Yeni malikin gereksiniminde ise; Kiralananı sonradan edinen kişi, onu kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu veya kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişiler için konut veya işyeri gereksinimi sebebiyle kullanma zorunluluğu varsa, edinme tarihinden başlayarak bir ay içinde durumu kiracıya yazılı olarak bildirmek koşuluyla, kira sözleşmesini altı ay sonra açacağı bir davayla sona erdirebiliyor.

Kiralananı sonradan edinen kişi, dilerse gereksinim sebebiyle sözleşmeyi sona erdirme hakkını, sözleşme süresinin bitiminden başlayarak bir ay içinde açacağı dava yoluyla da kullanabiliyor.

8- Kiracıdan kaynaklanan sebepler nelerdir?

Kiracı, kiralananın teslim edilmesinden sonra, kiraya verene karşı, kiralananı belli bir tarihte boşaltmayı yazılı olarak üstlendiği hâlde boşaltmamışsa kiraya veren, kira sözleşmesini bu tarihten başlayarak bir ay içinde icraya başvurmak veya dava açmak suretiyle sona erdirebiliyor.

Kiracı, bir yıldan kısa süreli kira sözleşmelerinde kira süresi içinde; bir yıl ve daha uzun süreli kira sözleşmelerinde ise bir kira yılı veya bir kira yılını aşan süre içinde kira bedelini ödemediği için kendisine yazılı olarak iki haklı ihtarda bulunulmasına sebep olmuşsa kiraya veren, kira süresinin ve bir yıldan uzun süreli kiralarda ihtarların yapıldığı kira yılının bitiminden başlayarak bir ay içinde, dava yoluyla kira sözleşmesini sona erdirebiliyor.

Kiracının veya birlikte yaşadığı eşinin aynı ilçe veya belde belediye sınırları içinde oturmaya elverişli bir konutu bulunması durumunda kiraya veren, kira sözleşmesinin kurulması sırasında bunu bilmiyorsa, sözleşmenin bitiminden başlayarak bir ay içinde sözleşmeyi dava yoluyla sona erdirebiliyor.

9- Dava süresi hangi halde uzar?

Kiraya veren, en geç davanın açılması için öngörülen sürede dava açacağını kiracıya yazılı olarak bildirmişse, dava açma süresi bir kira yılı için uzamış sayılır.

10- Kira sözleşmesi fesih ihbarı nasıl yapılır?

İHTARNAME Konu : ..../..../......  Tarihli Kira Kontratının Feshi Talebi 

AÇIKLAMALAR :  

1- Bana ait olan xxxxx adresinde kiracımız olarak bulunmaktasınız. Sözü edilen yeri karşılıklı anlaşmamıza göre .... TL bedelli olarak kira kontratı yapmış bulunmaktayız. 

2- ..../..../......  tarihinden bu yanadır kira bedelini ödememiş bulunmaktasınız. Biriken kira bedeli olan .... TL'nin ödenmesini ihtar ederim. 

3- ..../..../......  tarihinde başlayan ve ..../..../......  tarihinde bitecek olan KİRA KONTRATIMIZIN yenilenmemesi ve evi süresinde tahliye etmenizi ihtar ederim. 4- Defalarca yapmış olduğumuz uyarılara karşı son zamanlarda hakaret ve tehdit edici tavırlarınıza da mağruz kalmış bulunmaktayız. Bu tavırların kiralayan kiracı ilişkisini zedelediği ve bizim için bu ilişkinin hoş bir durum olmadığını da ihtaren bildirmekteyiz. 

İSTEM SONUCU :  ..../..../...... tarihinde bitecek olan kira kontratımızın evi süresinde boşaltmanız için bir ay önceden, ayrıca ..../..../......  tarihine kadar 3 ve 4. maddelerdeki tutumları ortadan kaldıracak şekilde tutum takınmamanızı; aksi halde hakkınızda tahliye davası açarak noter masrafı, yargılama giderleri ve vekalet ücretini ödemek zorunda kalacağınızı ihtar ederim. 

Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com