158 milyar dolarlık mega projeler Türkiye'nin çehresini değiştiriyor!

Cumhuriyet'in 92'inci yılında Kanal İstanbul, Marmaray, İstanbul'a 3. Havalimanı, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, 3 Katlı Büyük İstanbul Tüneli'nin de aralarında bulunduğu 158 milyar dolarlık mega projelerle Türkiye'nin çehresi değişiyor.

UlaştırmaDenizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, son 13 yılda gerçekleştirdiği 260 milyar liranın üzerinde yatmmla aralarında Marmaray, Ankara-İstanbul Yüksek Hızlı Tren (YHT) gibi büyük projeleri hayata geçirdi, Akkuyu Nükleer Santrali, istanbul'a 3. Havalimanı, Yavuz Sultan Selim Köprüsü (3. 

Köprü), İzmit Körfezi geçiş köprüsü ve İstanbul-İzmir Otoyolu, Kars-Bakü-Tiflis demiryolu hattı, 3 Katlı Büyük İstanbul Tüneli Projesi'nin de yapımına başladı.

Akkuyu Nükleer Santrali 

Enerji ihtiyacının yüzde 9'unu karşılayacak

Türkiye'nin ilk nükleer santrali olacak Akkuyu Nükleer Santrali'nin inşaasına nisan ayında başlandı. 20 milyar doların üzerinde bir yatırım öngörülen ve inşaatında yaklaşık 8 milyar dolarlık iş hacminin Türk şirketlerince karşılanması beklenen Akkuyu Nükleer Santrali 4 adet nükleer reaktörden oluşacak. Santralin birinci ünitesi 2019 yılında diğer ünitelerin de birer yıl arayla üretime başlaması planlanıyor. Santralin 2022 yılında tam kapasite ile üretime geçmesi bekleniyor. 

Herbiri 1200MW kapasiteli 4 reaktörün tamamının devreye girmesiyle 4 bin 800 MW kapasiteye ulaşacak Akkuyu Nükleer Santrali ortalama 35 milyar kilovatsaat elektrik üretecek. 2014 yılında 255 milyar kilovatsaat elektrik tüketimi gerçekleştiren Türkiye'de mevcut tüketim miktarı ve talep artışı dikkate alındığında santralin tam kapasite üretime başlayacağı 2022 yılında yıllık 397 milyar kilovatsaat ile enerji ihtiyacımızın yüzde 8,8'ini karşılaması hedefleniyor. 

60 yıl işletilmesi beklenilen Akkuyu Nükleer Santrali'nin yüzde 51 çoğunluk hissesi Rusya Federasyonu'na ait olacak. 

Diğer yüzde 49 hisse Türkiye'deki yatırımcılara satılabilecek. Projenin maliyeti tamamen Rusya Federasyonu'na bağlı devlet kurumlan tarafından karşılanacak. Türkiye ise satın alma garantisi verdiği elektriğin üretimi ile bu projeyi karşılayacak. 

Yüzyılın projesi MARMARAY 

76 kilometreye ulaşacak 

Avrupa ve Asya'yı İstanbul Boğazı'nın altından birleştirme fikri, Sultan Abdülmecid tarafından ilk 1860 yılında ortaya atıldıktan (bu yönde bir projenin ilk çizimlerinin Sultan 2. Abdulhamit Han tarafından yaptırıldığı da rivayet ediliyor) 150 yıl sonra bu rüya gerçekleşti. Gerçek anlamda1987yılında Turgut Özal tarafından da ön fizibilite çalışmaları yaptırılan proje, daha sonra rafa kaldırıldı.. 2000 yılında müşavirlik ihalesi yapılan projenin temeli ise 2004'ün Mayıs aynıda atılarak ilk etabı 29 Ekim 2013'te hizmete açıldı. 

Avrupa ve Asya yakalarındaki demiryolu hatlarını İstanbul Boğazı altından geçen bir tüp tünelle birleştiren 76 km'lik bir demiryolu iyileştirme ve geliştirme projesi olan Marmaray, bugün Ayrılık Çeşmesi (Kadıköy) ve Kazhçeşme (Zeytinburnu) arasında hizmete alınmış durumda. 1.4 kilometresi denizin altında olmak üzere 5.5 kilometrelik bölümü yer altında bulunan proje toplam 14,6 kilometre uzunluğunda. 

Önümüzdeki yıl, Gebze-Ayrılık Çeşmesi, Halkalı-Kazlıçeşme hatlarının hizmete girmesi ile projenin toplam uzunluğu 76 kilometreye çıkacak. 

Şimdiye kadar toplam 5.5 milyar TL'ye malolan projenin, yer altında kalan kısmı Japonya'nın finansmanı ile gerçekleştirildi. 

Yavuz Selim Köprüsü (3. Köprü) Edirne'den İzmit'e raylı taşımacılık 2013 yılında yapımına başlanan ve tamamlanmak üzere olan Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Kuzey Marmara Otoyolu projesinin Odayeri - Paşaköy kesiminde yer alıyor. 

Toplam 8 şerit gidiş-geliş otoyol ve iki şerit demiryolu olarak planlanan köprü üzerindeki raylı sistem, Edirne'den izmite kadar yolcu taşıyacak. Marmaray ve İstanbul Metrosu ile entegre edilecek raylı sistemle Atatürk Havalimanı, Sabiha Gökçen Havalimanı ve yeni yapılacak 3. Havalimanı da birbirine bağlanacak Tap, işlet, devret modeliyle gerçekleştirilen Kuzey Marmara Otoyolu ve 3. Köprü toplam 4.5 milyar TL'ye mal olacak 3. Havalimanı Dünyanın en büyüğü olacak İstanbul'un Avrupa yakası Karadeniz sahilinde inşa edilen 3. Havalimanı tamamlandığında dünyanın en büyük havalimanı olması planlanıyor. Projenin yaklaşık maliyeti 10 milyar 247 milyon euro olarak açıklandı Temeli geçtiğimiz yıl haziran ayında atılan ve yaklaşık 79 milyon metrekarelik alana kurulan havalimanının ilk etabı 29 Ekim 2017 yılında hizmete alınacak Toplam 4 etapta tamamlanması beklenen havaalanı, 2018 yılında tam kapasite ile çalışır hale getirilecek Havalimanı inşaatı sona erdiğinde yıllık 150 milyon yolcu kapasitesine sahip olacak İnşaatında kullanılacak demir çelik miktarının 350 bin tona, alüminyum malzemenin 10 bin tona, camın ise 415 bin metrekareye ulaşması beklenen proje, 4 etapta tamamlanacak Yeni havalimanı tamamlandığında 165 yolcu köprüsü, terminaller arasındaki ulaşımın raylı sistemle yapıldığı 4 ayrı terminal binası, 3 teknik blok ve hava trafik kontrol kulesi, 8 kontrol kulesi, her türlü uçak tipinin operasyonuna uygun müstakil 6 pist, 16 taksi yolu, 500 uçak park kapasiteli toplam 6,5 milyon metrekare büyüklüğünde apron, şeref salonu, kargo ve genelhavacılık terminali, devlet konuk evi, yaklaşık 70 bin araç kapasiteli açık ve kapalı otopark, havacılık tıp merkezi, oteller, itfaiye ve garaj merkezi, ibadethaneler, kongre merkezi, güç santralleri, arıtma ve çöp bertaraf tesisleri gibi yardımcı tesislerden oluşacak 

 150 bin kişiye iş imkanı sağlayacak olan havalimanı Kuzey Marmara Otoyolu, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, metro hatları ve yüksek hızlı trenlerle entegre olacak. 

Körfez köprüsü ve İzmir Otoyolu İstanbul-izmir 3.5 saat İstanbul ile İzmir arasım 3.5 saate indirmesi beklenen Gebze-Orhangazi-İzmir otoyolu ve proje kapsamındaki İzmit Körfez Geçiş Köprüsü'nün temelleri 2014'te atıldı. Tamamlandığında dünyanın dördüncü büyük asma köprüsü olacak İzmit Körfez geçişi köprüsünün 2016 mart ayı sonunda açılması öngörülüyor. 2 bin 682 metre uzunluğundaki köprüde, 3 gidiş ve 3 geliş olmak üzere 6 şerit olacak. İzmit Geçiş köprüsünde ayrıca bir de hizmet şeridi olacak. 

Projeyle birlikte şu anda körfezi otomobille dolaşarak 70 dakika, feribot ile 1 saat olan geçiş süresi ortalama 6 dakikaya inecek. 

1.1 milyar dolarlık yatırımla gerçekleştirilen İzmit Körfezi geçiş köprüsü ve toplam maliyeti 16 milyar dolar olarak öngörülen Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu projesi tamamlandığında İstanbul-İzmir arasının 3.5 saate inmesi bekleniyor. 

Avrasya Tüneli Boğaz'ın altından karayolu geçecek Asya ve Avrupa ilk kez deniz tabanının altından karayolu tüneliyle birleşecek Avrasya Tüneli Projesi (İstanbul Boğazı Karayolu Tüp Geçişi Projesi), Asya ve Avrupa yakalarım, deniz tabanının altından geçen bir karayolu tüneli ile birbirine bağlayacak. İstanbul'da araç trafiğinin yoğun olduğu Kazhçeşme-Göztepe hattında hizmet verecek olan Avrasya Tüneli, toplam 14,6 kilometrelik bir güzergâhı kapsıyor. 

Körfez Geçiş Köprüsü tamamlandığında, araçla 70 dakikada Avrasya Tüneli, lastikli araçlara hizmet verecek 14,6 kilometrelik bir güzergahı kapsıyor.

Projenin 5,4 kilometrelik bölümü, deniz tabam altına özel bir teknoloji ile inşa edilecek olan iki katlı tünelden ve diğer metotlarla inşa edilecek olan bağlantı tünellerinden oluşurken Avrupa ve Asya yakalanndatoplam 9,2 kilometrelik güzergâhta ise yol genişletme ve iyileştirme çalışmaları planlanıyor. Sarayburnu-Kazlıçeşme ile Harem-Göztepe arasında yer alan yaklaşım yollan genişletilecek. Araç alt geçitleri ve yaya üst geçitleri inşa edilecek. 

Tünel geçişi ve yol iyileştirme-genişletme çalışmaları, bütüncül bir yapıda araç trafiğini rahatlatacak. İstanbul'da trafiğin çok yoğun olduğu güzergâhta yolculuk süresi 100 dakikadan 15 dakikaya kadar inerken güvenli ve konforlu yolculuğun ayrıcalığı yaşanacak. Çevre ve gürültü kirliliğinin azalmasına dakatkı sağlanacak. 

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü (AYGM), Avrasya Tüneli Projesi'nin tasarımı, inşaatı ve 24 yıl 5 ay işletmesini gerçekleştirmesi için Avrasya Tüneli İşletme İnşaat ve Yatırım AŞ.'yi (ATAŞ) görevlendirdi. 1 milyar 245 milyon dolar olarak bütçelenen projenin yaklaşık 1.3 milyar dolara tamamlanması öngörülüyor.

Kanal İstanbul İstanbul büyük birada olacak İstanbul'un büyük bir kısmım adaya dönüştürecek Kanal İstanbul projesinde yıl sonuna kadar inşaat çalışmalarının başlaması bekleniyor. 15 milyar dolara mal olacak projenin fizibilite çalışmaları tamamlandı. 

Kanal İstanbul projesi 2011 yılında dönemin Başbakan Tayyip Erdoğan tarafından açıklanmıştı. Kanal İstanbul için daha önce hazırlanan kentsel tasarım proj eleri tekrar ele alınırken, sonrasında imar planı yapılacak. Kanal İstanbul'un 25 metre derinliğinde ve 150 metre genişliğinde olması planlanıyor. 5.5 milyar TL olarak hesaplanan inşaat işleri kapsamında İstanbul Boğazı ile Silivri arasındaki doğu- batı ekseninde, proje ile çakışacak en az 5 otoyolu, karayolu ve demiryolunun deplase edilmesi (başka noktaya taşınması) planlanıyor. Kanal üzerine en az 8, en çok 11 köprü inşa edilmesi planlanıyor. Toplamda 10 milyar dolaramal olacak proje, parça parça ihale edilecek. Kanal İstanbul, alttan kesik V harfi biçiminde inşa edilecek. Altbölümünün genişliğinin 100 metreye, V harfinin iki ucu arasındaki mesafe ise 520 metreye kadar ulaşabilecek. Kanalın derinliği 20 metre olacak. 

Proje kapsamında daha önce 1.2 milyon nüfusun yer alması planlanırken, yoğunluk gerekçesiyle sayı 500bine çekildi. 250 bin+250 bin kişi veya 300 bin+200 binlik bir şehir, kanalın iki yakasma konumlandırılacak. Entegre projelerle Kanal İstanbul'un maliyetinin 50 milyar doları bulacağı hesaplanırken, inşaatında 15 bin kişilik istihdam oluşturulacak. 

Çanakkale Köprüsü İstanbul'un yükünü hafifletecek 

İstanbul üzerindeki yükü alıp, Çanakkale üzerinden Avrupa'ya taşıyacak yeni bir proje üzerinde de çalışmalar sürüyor. Lapseki-Gelibolu arasında yapılması planlanan Çanakkale Boğaz Köprüsü'nün ihalesine de bu yıl çıkılması öngörülüyor. Proje tamamlandığında 2 bin 23 metre orta açıklık, toplam 3 bin 623 metre uzunluğuyla dünyanın en uzun asma köprüsü olacak. 

Demiryolu hattının da geçeceği projenin çalışmaları devam ediyor. Çanakkale Köprüsü üzerinden geçirilmesi planlanan demiryolu hattının taşımacılık maliyetlerini de düşürmesi bekleniyor. Söz konusu proje yap-işlet-devret modeli ile hayata geçirilecek. 

Büyük İstanbul Tüneli Boğaz'a üç katlı entegre tünel 

İstanbul'un trafiğini rahatlatmak amacıyla hazırlanan 3 Katlı Büyük İstanbul Tüneli Projesi'nde çalışmalar ihale aşamasına geldi. 2 karayolu ve 1 metro yolunun boğazm altından geçeceği projenin uzunluğu 6,5 kilometre olacak. Projeyle İstanbul'daki 9 raylı sistem birbiriyle irtibatlandırılacak. Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, Boğaziçi Köprüsü ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü birbirine bir ring halinde bağlanacak. Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'ne ihtiyacı olan karayolu geçişi ve Boğaziçi Köprüsü'nü tamamlayacak olan metro geçişi tek bir hat ile 3 katlı mega projeyle bir bütünlük haline gelecek. 

Projenin tamamlanmasıyla Hasdal-Ümraniye-Çamlık arası seyahat süresi 14 dakikaya inecek. İncirli- Söğütlüçeşme arası 6 bin 500 metrelik tünelden 40 dakikada geçilecek. 3. havalimanı, köprü ve köprüleri birbirine bağlayan Büyük istanbul Tüneli, iki katıyla araçlara bir katıyla da tren yoluna hizmet verecek akslar ile tam bir entegre proje halinde zaman tasarrufu maksimum düzeye çıkacak. Önümüzdeki aylarda ihale işlemi tamamlanacak tünelin, 5 yıl içinde hazır hale gelmesi hedefleniyor. 

Ovit Tüneli Dünyanın ikinci büyük tüneli 

Ikizdere (Rize)-İspir (Erzurum) yolu üzerindeki Ovit Tüneli tamamlandığında, Türkiye'nin ve Avrupa'nın en uzun, dünyanın da ikinci en uzun çift tüp tüneli olacak. Ovit Tüneli'nde her biri 14,7 kilometre olmak üzere 2 tüpten oluşan yaklaşık 30 kilometrelik tünel inşa edilecek. Tünelin 2016'mn ilk çeyreğinde trafiğe açılması hedefleniyor. 

Demiryollarına 9 milyar lira 

Geçen yıl 5,1 milyar lira yatırınım yapıldığı demiryollarında, buyıl yatırım tutan 9 milyar lirayı bulacak. Demiryolunda, özellikle yüksek hızlı trende 2014'te dünyada adından sıkça söz edilen ülkelerden biri olan Türkiye'de, Ankara-İstanbul ve Konya-İstanbul yüksek hızlı trenle birbirine bağlandı. Sırada ise Ankara-Sivas, Sivas-Kars, Ankara-İzmir, Ankara-Bursa yüksek hızlı tren hatları bulunuyor. 

Türkiye ile Gürcistan, Azerbaycan ve Orta Asya Türk Cumhuriyetleri arasındaki kesintisiz demiryolu bağlantısını sağlayarak tarihi İpek Yolu'nun canlandırılması, ülkeler arası ekonomik ve kültürel işbirliğinin geliştirilmesi amaçlarıyla yapılacak Kars-Bakü-TiflisDemiryoluhattınınisebu yıl sonunda tamamlanması hedefleniyor. 

2014 yılında 1,1 milyar lira yatırımın yapıldığı havayolu sektöründe, Türkiye'nin ilk deniz üzerine yapılan havalimanı olan Ordu-Giresun ile Hakkari havalimanları da bu yıl hizmete açıldı. 

Yerli uydu 2019'da uzayda 

Geçen yıl fırlatılan Türksat 4A uydusu televizyon kanallarında hem görüntü hem de kanal sayısı açısından önemli rahatlama sağladı. Ekim ayında uzaya fırlatılan Türksat 4B uydusu ise internet erişimi için kullanılacak. Böylece hem internet kapasitesi artacak hem de fiyatları ucuzlayacak. 

Türk mühendislerinin de yapımında görev alacağı Türkiye'nin ilk yerli uydusu Türksat 6A ile ilgili çalışmalar da başladı. 

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ), ASELSAN tarafından, Kazan'da kurulan Uydu Entegrasyon ve Test Merkezi'nde üretimi gerçekleştirilecek uydunun, 2019'da firlatmasıhedefleniyor. 

Yüzde 25'i yerli olmak kaydıyla da Türksat 5A uydusunun üretimi için çalışmalar devam ediyor. 

Dünya Sektörel