16. Gayrimenkul Zirvesi'nde neler konuşuldu?
‘Türkiye’nin Gayrimenkul Platformu’ GYODER’in, bu yıl 16’ncısını düzenlediği Gayrimenkul Zirvesi'nde neler konuşuldu. İşte dev zirveden satır başları...
‘Türkiye’nin Gayrimenkul Platformu’ GYODER’in, bu yıl 16’ncısını düzenlediği Gayrimenkul Zirvesi dün Uniq İstanbul'da gerçekleşti.
Türkiye Gayrimenkul Sektörünün DNA'sı Mercek Altında teması ile düzenlenen zirvede konuşan Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Başkanı Feyzullah Yetgin açılış konuşmasında, 2000 yılından itibaren düzenledikleri Gayrimenkul Zirvesi'nin, sektörün en önemli buluşması haline geldiğini belirterek, şu şekilde konuştu;
"Türkiye için stratejik öneme sahip gayrimenkul sektörünü çok daha güçlü seviyeye taşıyacağız. Türkiye gayrimenkul sektörünün gelişimi adına önemli bir misyon üstlenen GYODER olarak, önceliğimiz, dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri olmayı hedefleyen Türkiye için stratejik öneme sahip gayrimenkul sektörünü, çok daha güçlü bir seviyeye taşımaktır. Gelecek nesiller için daha sağlıklı, verimli, çevre dostu projelerin ve akıllı şehirlerin hayata geçirilmesini hedefliyoruz."
Sektör olarak kamudan beklentilerinin olduğunu söyleyen Yetgin, "Kamunun, yeni yönetmelik ile sektöre yönelik iyileştirmeleri ve destekleri için gayrimenkul sektörü adına müteşekkiriz ancak beklentilerimiz bazı noktalarda devam ediyor. Örneğin KDV konusunda bazı uygulamaların tek KDV oranı üzerinden ortak hale getirilmesi gibi bir beklentimiz var. Buna ilave olarak, özellikle konut faiz oranlarının makul seviyede olması; ivmenin hızlanması ve sektör olarak ülkemiz ekonomisine katkımızın artması için önem arz ediyor." dedi.
Gayrimenkulün Genetik Hafızası masaya yatırıldı
Açılış konuşmasının ardından GYODER Başkan Yardımcısı Ersun Bayraktaroğlu, GYODER Başkan Yardımcısı Neşecan Çekici ve Prof. Dr. Gürsel Öngören, ‘Gayrimenkulün Genetik Hafızası’ başlığı altında gerçekleştirdikleri sunumlarında; Türkiye'nin Gayrimenkul Hafızası Nasıl Çalışıyor?, Gayrimenkulün Geçmişi ile Geleceğin Haritasını Çıkarmak Mümkün mü?, Yarının DNA'sı İçin Dün ve Bugün Bize Ne Anlatıyor?, Sektörün Genetiği Hangi Yönde Değişecek? 4.0’a geçiş Mümkün mü?, Gayrimenkul İçin Kusursuz Gen, Düş mü Gerçek mi? konuları değerlendirdi.
GYODER Başkan Yardımcısı Çekici, önümüzdeki süreçte kent yapılarının ve kent yaşantılarının teknolojiye bağlı olarak değişeceğini söyledi. Çekici, “Sektördeki herkes kendisini yenilemek zorunda kalacak. AVM’ler küllerinden yeniden doğacak. Mülk sahipleri artık kira toplayıcı değil, hizmet sağlayıcı. Çünkü AVM’ler artık hizmet alanı.” dedi.
Çekici, dünyada artık kent yapısı anlayışının değiştiğini de belirterek “Dünyada artık megakentlerden kurtuluyor ve midikentler kuruluyor. Çünkü bir şey ne kadar küçük olursa o kadar rahat yönetilebilir anlayışı hakim olmaya başladı.” diye konuştu.
GYODER Başkan Yardımcısı Gürsel Öngören de yaptığı konuşmada, özellikle savaş yıllarında kira sınırlamalarının yine bir araç olarak kullanılmaya devam ettiğini söyledi Öngören konut edindirme ile ilgili bir çok yasal düzenlemeler yapıldığını ve yerel yönetimlerin kurulduğunu da sözlerine ekledi.
"Gayrimenkul Sektörü ile DNA'nız Uyuştu mu?
"Gayrimenkul Sektörü ile DNA'nız Uyuştu mu?" başlıklı sunumda ise Bilgili Holding Yönetim Kurulu Başkanı Serdar Bilgili, Fiba Holding Yönetim Kurulu Üyesi Murat Özyeğin ve The Land of Legends Yönetim Kurulu Başkanı Fettah Tamince farklı sektörlerden gayrimenkul sektörüne geçenlerin beklentilerini değerlendirdi.
Sunumda konuşan Serdar Bilgili, "Kendi işimden hayatımı devam ettirecek parayı kazandım ama servetimi gayrimenkulde yaptım” dedi.
Konut almak için bugünden daha iyi bir dönem bulamazsınız
Gayrimenkulün her zaman dünyanın her yerinde en değerli ve önemli yatırım aracı olarak kalacağını dile getiren Bilgili, “Biz son derece memnunuz sektörde olduğumuzdan dolayı. Gayrimenkulde zamanlama çok önemli. Yatırıma ne zaman gireceğiniz ve çıkacağınız bunun ikisinin çok dikkatli ve çok hesaplanarak yapılması lazım. Bugün sektördeki hataların büyük bir kısmı konsept geliştirmekten ve yönetimden öte bence zamanlama ile ilgili. Bugünün sektöründe arzın bu kadar yüksek olduğu bir dönemde üç beş bin konutluk yeni bir projeye başlamak ne kadar doğru? Ama bu konutları bugün ucuz fiyatlara alıp beş yıl sonra satmayı planlıyorsanız bence bugünden daha iyi dönem bulamazsınız. Şu anda da özellikle İstanbul’da gayrimenkul sektörüne alıcı olarak girmenin zamanı” dedi.
Gayrimenkul sektöründeki çalışmalarla ilgili konuşan The Land of Legends Yönetim Kurulu Başkanı Fettah Tamince, “Biz 15-20 yıldır sektördeyiz. Sektöre çok dar bir çerçeveden bakarsak, sadece konut satışlarında yeniyiz. Ama kompleks geliştirme, alışveriş-yaşam alanları ve otel alanında ciddi geçmişimiz var. 2000 yılından beri bu işlerin içindeyiz. Gayrimenkul salt ekonomik beklentilerle girdiğimiz bir sektör değil. Kalıcı bir şeyleri ortaya koyma, şehre, ülkeye kazandırma, bir noktadan sonra da gurur duyma gibi bir beklentiyle bu işin içine girdim” diye konuştu.
Gayrimenkul sektörüne 15 yıl önce adım attıklarını belirten Fiba Holding Yönetim Kurulu Üyesi Murat Özyeğin ise konuyla ilgili olarak şu şekilde konuştu; “Aslında sektöre yakın vakitte girmiş gibi gözüksek de, AVM geliştirme ve yönetimine, Romanya ve Moldovya’da, Türkiye’den daha erken bir safhada girmiştik. Hala oradaki operasyonlarımız devam ediyor. Bu anlamda gayrimenkul sektöründeki tecrübelerimiz ve dünyadaki tecrübelerimiz bizim için çok öğretici oldu. Ben bu konuda sektörün dışından sektöre giren kişilere bazı tavsiyeler vermek istiyorum; gayrimenkul sektörü düşünüldüğü kadar kolay değil, ‘o yapıyorsa ben de yaparım, o satıyorsa ben de satarım, otel yaparsam ben de odayı satarım’ mantığı ile hareket etmek yanlış. Büyük bir değişim ve dönüşüm çerçevesinde markalaşmadan tutun, tüm bu parametrelerin birbiriyle beraber olduğu süreçte aslında odaklanmanın çok önemli olduğunu görüyoruz. Bu anlamda gayrimenkul sektörüne ne kadar girildiği, hangi zamanda, hangi lokasyonda girildiği bence çok önemli”
Gayrimenkulde Kadın Liderler Platformu Başkanı Av. Pınar Ersin Kollu ise ‘Kadın Kromozomu XX’ Sektörde Nerede? başlıklı sunumunu gerçekleştirdi.
Sektörün devleri ‘Konutun Dinamikleri’ni konuştu
Zirvenin ikinci oturumu, gayrimenkul sektöründe öne çıkan isimlerin katılımıyla başladı. ‘Konutun Dinamikleri’ başlıklı oturumda, Tahincioğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Özcan Tahincioğlu, Teknik Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, SİNPAŞ Holding Yönetim Kurulu Başkanı Avni Çelik, DAP Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Yılmaz ve NEF İcra Kurulu Başkanı Erden Timur konuştu. Sunumda gayrimenkul sektörünün son durumu, yeni yönetmeliğin sektöre neler getirdiği, İstanbul’un konut ihtiyacına genel bakış, uygun fiyatlı konutların inşası ve yabancıya konut satışı konuları masaya yatırıldı.
Sektörle ilgili konuşan Sinpaş Yönetim Kurulu Başkanı Avni Çelik 2017 tarihindeki yönetmeliğin kamuoyunda tartışmalara neden olduğunu söyledi. Çelik, ”Ülkenin içinde bulunduğu durum, terör eylemleri, sınırlarımızda yaşanan sıkıntılı durumlarnedeniyle faiz yukarıda, borsa aşağıda… Hadi gelin oynayın. İşin gerçek tarafına bakınca, çekin faizi aşağıya, satışlar tavan yapacaktır. ABD’de, 30 yıl krediyle konut alın üç kuruş faiz ödersiniz. Böyle bir ekonomik istikrar içinde biz harikalar yaratırız. Konut sektörü her ülke için öncelikli sektörlerden biri olmalı. Avrupa’da çok ciddi destek verildiğini görüyoruz. Kamu destek veriyor, eğer konut sektöründe sorun olursa bu toplumsal barışı bozan bir durum olur diye. Gayrimenkul sektörü çok dinamik bir yapıya sahip” diye konuştu.
Yeni yönetmelikle ilgili de konuşan Avni Çelik, “Türkiye’de mimar imardır derler, yani parselin neresinden çekeceğinizi, neresine koyacağınızı, kaç kat yükseleceğini imar yönetmeliği belirliyor. İşin trajik noktası burası. Mimarı kısıtlayarak belli kalıpların içine sokmak belki en trajik olanı. 2017 yılındaki yönetmelik çok tartışılarak çıktı. Başarılı olduğu noktalardan birisi müktesep hak meselesi. Yüzde 30 meselelerimiz var hala tartışılacak” diye konuştu. Çelik, "Türkiye’de ucuz konut üretebilmek için girdilere bakmak lazım. Arsa ise en büyük girdi. Yabancı ülkelerde bu şekilde değil. Türkiye'de arsa değerli" dedi.
Teknik Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım da yönetmeliklerle ilgili olarak, ‘Yönetmeliklerden hep medet umduk. Yeni bir yönetmelik çıktığında onsan sonraki yönetmelikler için hazırlık başlar. Hazırlıklar yapıldı fakat biz hep hırsız polisi oynuyoruz." dedi.
2004 yılında Emlak Konut’un hasılat paylaşımı modeliyle yeni bir model geldi ve ne yapılırsa satılır gibi bir dönem yaşadıklarını söyleyen Durbakayım, "Biz hala o dönemi yaşatmak istiyoruz ama artık öyle bir dönem yok. Doğru lokasyon, doğru proje,doğru firma, doğru fiyatlandırma ile ancak doğru projeler olur" dedi.
Bireylerin tasarrufuna talibiz
Tahincioğlu Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Özcan Tahincioğlu ise şöyle konuştu: "Bazı yönetmeliklerde mağduriyet söz konusu olabiliyor. Mesela tadilata gitmek istediğimizde farklı belediyeler farklı yönetmeliklere bakıyor" dedi.
2017'de konut satışlarının rekor kırdığını söyleyen Tahincioğlu, "İnsanlar konutu yatırım amacı olarak kullanıyor. Bizler de bankalar gibi bireylerin tasarrufuna sahibiz. İçinde bullunduğumuz durumlardan dolayı şu an insanlar yatırım yapmaktan çekiniyor. Bütün yaşanan olumsuzluklara rağmen satışlar sürüyor." dedi.
Dap Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Yılmaz ise yaptığı değerlendirmelerde "Yönetmelikler hazırlanırken bizlerin de görüşü alındı fakat mesela siz kentsel dönüşüm için çalışıyorsunuz ama daha sonra bir yönetmelik çıkıyor. Siz projeyi bir önceki yönetmeliğe göre tasarladığınız için sorunlar çıkabiliyor" dedi.
Sektörün acil düzenlemelere ihtiyacı olduğunu söyleyen Yılmaz, "Bizim acil düzenlemelere ihtiyacımız var. Mesela Dap Yapı’nın 2000 konut üretmesi gerekiyorsa 2001 konut üretmesin. Hiç konut yapmamış biri kalkıp bin konut üretmeye kalkıyor." dedi.
Yabancıya konut satışıyla ilgili açıklamalar yapan Nef İcra Kurulu Başkanı Erden Timur, "Yabancıya vatandaşlık için konulan limitin 1 milyon dolardan 300 bin dolara düşmesi doğru bir şey. Önce oturma izni sonra vatandaşlık da verilebilir." dedi.
"Gayrimenkulde Tercihlerin DNA'sı Değişiyor mu?" başlıklı üçüncü oturumda ise DDG Yönetim Kurulu Başkanı Bryce Turner, I-AM Türkiye Kurucu Ortağı Emre Kuzlu, Galatasaray Üniversitesi Fransız Anadolu Araştırma Enstitüsü Ögretim Üyesi Sosyolog Dr. Jean François Perouse, KPMG Türkiye Şirket Ortağı İsmail Önder Ünal, Microsoft Türkiye Yazılım Geliştirme Teknolojileri Genel Müdür Yardımcısı Cavit Yantaç, Akademetre Araştırma Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Halil İbrahim Zeytin; trendler, yeni kuşağın beklentileri ve geleceğin şehirleri konularını mercek altına aldı.
Gerçekleştirilen oturumda ayrıca, gayrimenkulün de içinde olduğu birçok sektörü direkt etkileyen, temelleri internet ve mobil iletişime dayanan yeni nesil Blockhain ve Proptech uygulamaları da masaya yatırıldı.
Ceren YÖRÜK/Emlakkulisi.com