17 Ağustos depremi sonra kentsel dönüşüme ağırlık verildi!

Tarih: 17 Ağustos 1999. Tam 18 yıl önce bugün... Sabaha karşı 03.02 suları. Çoğumuz uykumuzdan büyük bir sarsıntı ve korkuyla uyandık. 7.4 büyüklüğündeki deprem, başta Marmara olmak üzere yurdun pek çok yerinde tüm şiddetiyle hissedildi. 45 saniye süren sarsıntı bizi alaşağı etmeye yetti! 17 bin 480 vatandaşımız hayatını kaybetti, 23 bin 781 bin kişi yaralandı, 505 kişi sakat kaldı... İlk deprem dalgasıyla 133 bin 683 bina çöktü, 285 bin konut ve 43 bin işyeri hasar gördü, 500 bini aşkın kişi ise evsiz kaldı. Bir ülke aynı acıyla tek yürek oldu, yaralar sarılmaya çalışıldı, felaketin maddi zararı milyarlarca dolarlarla ifade edildi. Ancak uzmanlar şimdi de 7.6 büyüklüğünde bir İstanbul depremi için “Eli kulağında” diye uyarıyor. Depreme hazırlıklı olmanın şartı “Mevcut yapı stokunun iyileştirilmesi, yeni yapıların yönetmeliğe uygun inşa edilmesi, binaların sigorta kapsamına alınması ve halkın bilinçlendirilmesi” olarak sıralanırken, peki biz hangi noktada duruyoruz? Nüfusu 15 milyonu aşan İstanbul için depreme yönelik son 18 yılda ne gibi önlemler alındı? Verileri sizler için derledik, yapılan çalışmaları uzmanlara sorduk...

Onca yıl geçti; herkes aynı soruyu soruyor: “1999 felaketinden sonra olası bir depreme karşı hangi önlemler alındı?” Önce ulaşabildiğimiz rakamlarla yapılanlardan bahsedelim...

Marmara depreminden ardından yetkililerin açıklamasıyla ilk yıllar aciliyet öngören hasarlı binaların yıkım ve onarımı gerçekleşti. Çalışmalar hâlâ sürüyor. Bu kapsamda 230 okul ve 3 hastane yeniden yapıldı, 775 okul ve 43 hastane güçlendirildi. 45 okul ve 3 hastane yeniden yapılırken, 10 okul ve 7 hastanenin de güçlendirme çalış- maları devam ediyor. Başta İstanbul olmak üzere ülke genelinde “daha sağlam ve güvenli” yapılar inşa etmek adına kentsel dönüşüm çalış- maları başlatıldı. Deprem sigortası başta olmak üzere birtakım yasal düzenlemeler de gerçekleştirildi.

2009’da çıkarılan 5902 sayılı yasa ile Başbakanlık’a bağlı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) kurularak afet ve acil durumlar konusunda yetki tek çatı altında toplandı. İstanbul Valiliği İstanbul Proje Koordinasyon Birimi (İPKB), 2006’dan bu yana “Sismik Riskin Azaltılması ve Acil Durum Hazırlık Projesi (İSMEP)” kapsamında kentte deprem öncesi, deprem anı ve sonrası için çalışmalarını sürdü- rüyor. İSMEP, aynı zamanda bilinç- lendirme çalışmaları kapsamında 1 milyon 48 bin kişiyi eğiterek toplam 265 bin “Güvenli Yaşam Gönüllüsü” oluşturdu. Peki, tüm bunlar yeterli mi? Elbette değil...

İstanbul’un ilçelerinde kaç bina yıkıldı, kaçı güçlendirildi, bu bilgileri yazıda bulacaksınız ama bir diğer hayati mesele de depremin hemen ardından yaşanan kaosun etkisini en kısa süreye indirmek adına oluşturulan toplanma alanları... 1999 depreminin ardından İstanbul’da “Afet Acil Eylemi Planı” çerçevesinde 493 toplanma alanı belirlendi. Ancak Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ne (TMMOB) göre 17 Ağustos sonrası belirlenen bu toplanma alanlarının dörtte üçü ranta açılarak inşaat yapıldı.

KENTSEL DÖNÜŞÜM ÇALIŞMALARI

1-) Ataşehir: 630 gecekondunun toplu konutlara yerleştirilmesi için 1800 konutluk inşaata başlandı. 724 bağımsız bina yıkılıp yeniden yapıldı.

2-) Avcılar: 10 mahalleyi kapsayacak dönüşüm planı hazır. 270 civarında tehlikeli bina var. 10 bin kişilik toplanma alanı oluşturuluyor.

3-) Bağcılar: 48 bin bina var, 35 bininin dönüşüme uğraması planlanıyor. Bin 394 riskli yapının yıkımı yapıldı.

4-) Beyoğlu: Yaklaşık 30 bin bina bulunuyor, 237’si riskli. 202 bina yıkılıp yeniden yapıldı. 35’i yıkılmayı bekliyor. Tarlabaşı’nda dönüşüm projesi sürüyor.

5-) Esenyurt: Yüzde 65 oranında dönüşüm sağlandı. 120 bin konut, 9 bin 600 dükkân ve 974 fabrika dönüştü.

6-) Kadıköy: Fikirtepe’nin yüzde 15’i yıkıldı. 1400 dönüm arazide 25-30 bin daire yapılacak. Bağdat Caddesi civarında kentsel dönüşüm yok, müteahhit anlaşmalı bina yenilemesi var. 600 bina inşaatı mevcut.

7-) Zeytinburnu: 17 bin binadan 2 bin 295’i riskli. Bunlardan 809 adet bina için başvuruldu. 390’ına yıkım ruhsatı verildi. Şu ana kadar 325 adet bina yıkılıp yeniden yapıldı.

Habertürk