1936 yılında İstanbul'da bina inşaatı azaldı!
1936 yılında İstanbul'da bina inşaatı son zamanlarda azalmış. İnşaatların şahsi teşebbüslerle yapılması, inşaat malzemelerinin pahalılığı ve faiz oranlarının yüksek olması inşaatların pahalıya mal olmasına sebep oluyormuş.
İstanbul'da bina inşaatı son zamanlarda azaldı
İnşaat malzemesinin pahalılığı yüzünden kimse ev yaptırmaya kalkışmıyor
Son senelerde İstanbul'da bina inşaatı nazarı dikkati celbedecek derecede azaldığı gibi tek tük yapılan inşaat da geçen yıllara nispetle çok pahalıya mal olmaktadır. İnşaatın azalmasındaki amillerin en mühimlerinden biri de şüphesiz bu pahalıya mal olma keyfiyetidir.
Bu mevzu etrafında kendileriyle görüştüğümüz bazı mimarlar ve diğer alakadar kimseler inşaatın azalmasına ve malzemenin pahalılığını muhtelif sebeplere atfetmektedir. Evvela ev inşaatında en mühim unsur olan sermaye meselesini ileri sürerek diyorlar ki:
-<<Dört sene evvele nazaran, bugün ipotek yapan müesseseler faizi gittikçe arttırmışlar, yüzde on ikiye kadar çıkarmışlardır. Bu başka memleketlerle kıyas kabul edilemeyecek kadar yüksektir. Çünkü İstanbul'da emlak yüzde beş veya altı getirmektedir. Yalnız ev buhranı yüzünden mütemadi inşaat isteyen Ankara'da bu miktar yüzde on beşe kadar çıkabiliyor. İstanbul'da gelir miktarı yüzde altı olunca yüzde 12 faizle ipotek akdetmek karlı bir iş değildir.
Avrupa'nın muhtelif memleketlerinde emlak yüzde üç getirdiği halde vaziyet normaldir. İstanbul'da inşaatın azalmasının sebeplerinden biri budur.>>
YAPI KOOPERATİFLERİ
Diğer taraftan alakadarlar, inşaatın pahalıya mal olmasının sebepleri arasında şehrimizde yapı kooperatiflerinin mevcut olmamasını da gösteriyorlar. Filhakika İstanbul'da bina yapıp işleten müessese yoktur. İnşaat ancak şahsi teşebbüslerle yapılıyor. Bunun yerine kollektif inşaat yapılmış olsa tabiatıyla binalar çok ucuza mal olacak, yüzde 30 ile 40 nispetinde düşecektir. Hiç bir iktisadi organizasyona malik olmaksızın, gelişi güzel sarfiyatla yapılan inşaat bu yüzden pahalıya mal oluyor.
İNŞAAT MALZEMESİ VE AMELE ÜCRETLERİ
İnşaatta kullanılan malzeme meselesine gelince; bütün alakadarlar müştereken pahalılıktan şikayet ediyorlar. Mimarların söylediğine göre, bugün 1934-35 yıllarına nazaran demir, kereste, çivi, cam, çimento fiyatları adam akıllı yükselmiştir. Kereste fiyatlarının yükselmesi sebepleri arasında Orman Kanunu'nun koyduğu tehditler de gösterilmektedir. Ticaret anlaşmalarının mahmud memleketlere hasredilmesi demir fiyatlarının yükselmesine imkan vermektedir. Çivi fiyatları ise hiç bir sebep yok iken, kontrolsüzlük yüzünden mütemadiyen yükselmektedir.
Gene alakarlar, çimento fiyatlarının tonu yirmi lira olarak tespit edildiği halde, talep mevcut istihsaldenn fazla olduğu için, İstanbul'da yirmi altı, Ankara'da kırk, İzmir'de 45 liraya satıldığını söylüyorlar. Bundan başka bu sene havaların yağmurlu gitmesi yüzünden tuğlanın bin tanesi on bir liradan 15 liraya fırlamıştır.
Bu sene amele ücretleri de yüksektir. Geçen sene 60 kuruşa amele bulmak mümkünken bu senenin ücretleri 95-100 kuruştur.
İNŞAATI UCUZA MAL ETMEK İÇİN
İşte bütün bunlar toplu olarak düşünülürse inşaatın neden günden güne pahalılaştığı kolaylıkla anlaşılabilir. Alakadarların fikrine göre inşaatın ucuzlaması ancak şu aşağıdaki tedbirlerin alınmasıyla mümkün olacaktır.
<<Evvela bir inşaat malzemesi borsası olmalıdır. Malzeme fiyatlarının temevvücü ile alakadar bir devlet kurumu muhakkak lazımdır. Fiyatlar satıcıların keyiflerine bağlı kalmamalıdır.
Saniyen malzemenin evsafını kontrol etmek, bir malzeme standardı vücuda getirmek zaruridir. Bu takdirde amiller malzemeyi ucuza mal edecekler bu suretle müstehlikler de ucuz satın alabileceklerdir.>>
(1936 yılında Reşat Altın 9 liraya satılıyormuş.)
Akşam 6 Kanunuevvel (Aralık) 1936
Abdullah Kutalmış MIZRAK/Emlakkulisi.com