1938 yılında Dolmabahçe'de bir meydan açılacak!

1938 yılında hazırlanan İstanbul Nazım Planı'na göre Dolmabahçe'de yeni bir meydan açılacakmış. Aynı semtteki tarihi Gazhane'de şehir dışına kaldırılacakmış. Sarayın duvarları da yıktırılarak sarayın bahçesi meydana çıkarılacakmış.

Dolmabahçe'de bir meydan açılacak, Gazhane şehir haricine kaldırılacak

Eminönü Meydanı nasıl açılacak? Asfaltlama işi nasıl devam edecek?

Belediye, Belediyler Bankası'ndan altı buçuk milyon liralık istikraz yapabilecek

   Şehrin imar işleri için Dahiliye Encümeni bir kanun lahiyası hazırlamaktadır; lahiya bu içtima devresinde Büyük Millet Meclisi'ne verilecek haziranda meclisten çıkacaktır. Hazırlanan lahiyaya göre, şehirler, kendi senelik bütçeleri kadar Belediye Bankası'ndan istikraz yapabilecektir. Banka belediyelere para yerine bono verecektir. 

   Evvelcede yazdığımız gibi bonolar, yüzde beş veya altı faizli ve on sene vadeli olacaktır. Belediyeler, yapacakları istimlaklerde, bina ve arazi sahiplerine bonoları vereceklerdir. Bonolar, 

vergiye yatırılacağı gibi, belediyelerin istimlakinden sonra, yeniden satışa çıkaracakları yerlerin müzayedelerinde de para yerine kabul edilecektir. 

    İstanbul, kanun çıktıktan sonra, Belediye Bankası'ndan 6 buçuk milyon liralık istikraz yapabilecektir.

Eminönü Meydanı

    Eminönü Meydanı'nın açılması için teşkil edilen takdiri kıymet komisyonu faaliyet başlamış ve Valide Han'ının takdiri kıymeti yapılmıştır. Kanuni merasim bittikten sonra Valide Han'ının yıkılmasına başlanacaktır. Meydan, bugünkü plana göre, Yeni Cami Kemeri'ne kadar açılacaktır, kemerin yıkılması mevzu bahis değildir. 

    Eminönü Meydanı'nın açılmasına çok daha evvelden karar verildiği ve bu yerin istimlakine kanunen para tahsis edildiği için, meydan İstanbul'un umumi imar planından hariç tutulmuştur. Valide Han, Balıkpazarı'nın Mısır Çarşısı'na kadar uzanan kısmı, Eminönü Han'ı, bu hanın karşısındaki binalar para ile istimlak edilecektir. Caminin arka kısmı, kuşçuların bulunduğu eski Bitpazarı tarafları, umumi imar planına dahil olduğundan, bonolarla istimlak edilecektir.

Asfaltlama işleri

    İstanbul'un tramvay geçmeyen ana caddelerinin asfaltlanmasına <<Dolmabahçe - Taksim>> yoluyla başlanmış ve Gümüşsuyu Hastanesi'nin karşısındaki binaların yıktırılmasına ve caddenin o kısmının genişletilmesine de başlanmıştır. Bu yoldan sonra İş Bankası önündeki asfalt, sebilin Orozdi Bak'ın, postahanenin önüden geçerek, Ankara Caddesi'nin Divanyolu'na dayanan kısmına kadar uzanacaktır. Ancak yokuş kısmı mozaik taşıyla döşenecektir.

Dolmabahçe Meydanı

    Şehir planına göre, Dolmabahçe büyük ve güzel bir meydan şeklini almaktadır. Gazhane kaldırılacak, bugünkü kırtasiye ambarı ile Beşiktaş Hamamı'nın karşısına kadar uzanan duvar ve binalarla saray bahçesinin yüksek duvarı yıkılacak ve bahçe, sarayın üslubuna uygun demir parmaklıkla çevrilecek, Saray ve sarayın bahçesi meydana çıkacak; karşı taraftaki yıkılacak bina ve duvarların yerine güzel bir stadyum yapılacaktır. 

    Ortaköy Cami'nin rıhtımı Evkaf tarafından tamir edilecektir. Belediye de Ortaköy Cami'nin etrafının açılması lazım gelen tetkikata ve haritasını yaptırmaya başlamıştır. Caminin iki yanındaki binalar kaldırılacak, caminin etrafında büyük bir park yapılacaktır. 

    Selimiye Kışlası'ndan İngiliz Mezarlığı'na kadar uzanan sahanın da park haline getirilmesi tasavvur edilmektedir. Üsküdar'ın denizden görünen yamaçları ağaçlanmıştır. Dikilen fidanların yüzde doksanı tuttuğu için bir iki sene sonra o yamaçlarda küçük bir orman manzarası alacaktır. 

Çemberlitaş

    Çemberlitaş'ın etrafı temizlenmiş, meydana çıkan meydancığın çimenlenmesine başlanmıştır. 

    Ancak, Atikalipaşa Cami'nin türbesine yaslanmış olan eski, virane bir bina, Çemberlitaş'ın etrafı açılınca çok çirkin, göze batan bir manzara almıştır. Evkaf'ın bu binayı yıktırmasını ve harp içinde burada yapılmasına başlanan Vakıf Hanı binası temellerinin de kaldırılmasını temenni ederiz.

Akşam 15 Şubat 1938

Abdullah Kutalmış MIZRAK/Emlakkulisi.com