1983 yılında İETT kurtarılacak işletmeler arasına girmiş!
1983 yılında İETT kurtarılacak işletmeler arasına girmiş. Tramvayı müzeye, elektriği de TEK'e kaptıran İETT, 1983 yılında personelinin maaşlarını veremez hale gelmiş. Belediye otobüsleri kilometre başına 26 lira zarar ediyormuş.
Tramvayı müzeye, elektriği de TEK'e kaptıran işletmenin 1983 zararı 7 milyara yaklaştı
Kurtarılacak işletmeler arasına İETT de girdi
Acil yardım gelmeze, İstanbul Elektrik Tramvay Tünel İdaresi'nin (İETT) personelinin ocak ayı maaşlarını güç vereceği ileri sürülüyor.
1983 belediye otobüsü, kilometre başına 26 lira zarar ediyor.
Toplu taşımaya katılan 600 adet halk otobüsü, belediyeye 200 milyon gelir sağlarken, İETT'ye yılda 1 milyarlık gelir kaybettiriyor.
Kamuran ABACIOĞLU
İETT'nin ET'si gitti. İT'si kaldı. 1939 yılında İstanbul Elektrik Tramvay Tünel kelimelerinin başharflerini alarak İETT adıyla kurulan işletme, tramvayın 1961 yılında kaldırılarak ''müzelik'' olmasından sonra geçen yıl da elektriki TEK'e kaptırınca yılda 30 milyarlık bir gelirden mahrum kalarak zor duruma düştü.
İETT'nin elinde, hepsi de zarar eden Taşıtlar'la Havagazı ve Tünel İşletmeleri kaldı. İETT Genel Müdürü Suat Arık, 1983 yılının 6.5-7 milyar lira zararla kapanacağını belirterek ''Yeni hükümet destek sağlamazsa, İETT 1984 yılında ayakta kalamaz'' dedi.
KİLOMETRE BAŞINA 26 LİRA ZARAR
İETT'nin elinde halen 250'si Leyland, 101'i troleybüs, 123'ü Mercedes, 150'si Bussing, 34'ü Magirus, 495'i İkarus, 260'ı MAN olmak üzere 7 ayrı markadan toplam 1383 belediye otobüsü bulunuyor. Bunların dışında, çevre belediyelerin İstanbul Belediyesi'ne bağlanmasıyla intikal eden 26 ayrı marka ve tipte toplam 142 otobüs ve minibüs ise hurdada bekliyor. Birçoğu yabancı ülkelerden hibe yoluyla alınan bu otobüslere yedek parça bulunamıyor. İETT'nin elindeki otobüslerin yüzde 10'u bakıma girdiği için günde ortalama 1050 otobüs sefere çıkıyor. 247 değişik hat üzerinde İstanbullulara toplu taşıma hizmeti götürmeye çabalayan belediye otobüsleri uzmanların yaptığı bir araştırma sonucuna göre, kilometre başına 26 lira zarar ediyor.
ZARARIN SEBEPLERİ
İETT İdaresi, 1982 yılı kasım ayına kadar taşıt ve gaz hizmetleri zararını, elektrik geliriyle kapatıyordu. Ancak, bu tarihten itibaren elektrik hizmeti ve geliri TEK'e devredilince, İETT, yıllık 30 milyarlık bir gelirden mahrum kaldı. Yetkililerin ifadesine göre, durumun bütün açıklığıyla hükümet yetkililerine iletilmesine rağmen, bugüne kadar bir tek kuruş yardım gelmedi. Ayrıca geçmiş dönemlerde İETT'ye partizanca uygulamalarla işçi alındığı için, bugün sayıları 9 bine varan personelin masrafları da büyük bir yük teşkil ediyor. Bu arada, mavi kart uygulaması ile halk otobüslerinin devreye girmesinin de İETT otobüslerinin gelirlerini azaltıcı yönde etkilediği belirtiliyor. Son 6 ay içinde toplu taşımaya katılan 600 halk otobüsü, İstanbullular açısından ulaşımda büyük fayda sağlanırken, belediyenin 200 milyon liralık rüsum gelirine karşılık, İETT'nin yılda 1 milyarlık gelir kaybına sebep olduğunu ifade ediliyor.
ÇARE: ZAM!
Elektrik hizmetinin İETT bünyesinden ayrılmasından sonra zararları kapatabilmek için son 1 yıl içinde İETT yolcu taşıma ücretlerine 3 defa zam yapıldı. Biletler önce 25, sonra 30, son olarak 26 Kasım'da 35 liraya çıkarıldı. Ancak, bu zamlar da açığı kapatamadı. Edinilen bilgiye göre, İETT'nin içine düştüğü zor durum yüzünden personelin kasım ayı maaşları belediyeden aktırılan 200 milyon lira ile güçlükle ödenebildi. Yetkililer, acil yardım gelmezse, ocak ayı maaşlarının ödenmesinin tehlikeye girebileceğini belirttiler. Özetle zor durumdaki İETT, ayakta kalabilmek için kelimenin tam manasıyla ''devlet desteği'' bekliyor.
(1983 yılında Reşat Altın 25.051 liraya satılıyormuş.)
Tercüman Gazetesi 8 Aralık 1983
Abdullah Kutalmış MIZRAK/Emlakkulisi.com