2001 yılında gökdelenlerden kaçış başlamış!

2001 yılında piyasadaki ekonomik krizle birlikte ABD'de yaşanan 11 Eylül saldırıları sonrası gökdelenlere olan ilgi azalmaya başlamış. Holdinglerin plaza yerine müstakil binaları tercih etmeye başlamasıyla plazalar boş kalmış.

DEV HOLDİNGLER GÜVENLİK SEBEBİYLE MÜSTAKİL BİNALARI TERCİH EDİYOR

Gökdelenlerden KAÇIŞ BAŞLADI

Krizle cazibesini yitiren gökdelenlere son darbeyi ABD'ye yapılan terörist saldırı vurdu. Metrekaresi 18 dolara kiraya verilen plazalar şimdi 8 dolar

    Büyük şirketler ile holdinglerin gözdesi halindeki plazalarda, ekonomik krizle başlayan durgunluk, 11 Eylül'de ABD'ye düzenlenen terörist saldırının ardından gözle görülür bir düşüşe dönüştü. 1990'lı yılların ortalarıyla birlikte, özellikle İstanbul'da popüler hale gelen ve ardı ardına yükselmeye başlayan gökdelenlere olan ilgi, yaşanan ekonomik kriz ve New York'taki Dünya Ticaret Merkezi'ne yönelik terörist saldırının peşi sıra cazibesini yitirmeye başladı. Kriz öncesi metrekaresi 15-18 dolar arasındaki fiyatlarla kiraya verilen plazaların fiyatları, krizden sonra yüzde 40 azalarak, 10 dolara kadar düştü. ABD'ye yapılan terörist saldırısının ardından da 7-8 dolara kadar indi.

GÜVENLİK ÖN PLANDA

    Ancak sayıları gün geçtikçe artan plazalar, metrekare fiyatları düşmesine rağmen müşteri bekliyor. 

    İstanbul Umum Emlak Komisyoncuları Odası Başkanı Sabri Ateş, büyük firmaların plazaları terk etmeye başladığına dikkat çekerek, ''Yaşanan son olayların ardından firmalar, müstakil ve güvenlik sistemli binaları tercih etmeye başladı. Gökdelen ve plazalardaki büro fiyatlarında da yüzde 50-60 oranında azalma görüldü. Bu düşüşün önümüzdeki aylarda da sürmesini bekliyoruz'' dedi.

TERCİHLER DEĞİŞTİ

    Maslak, Kozyatağı ve Kavacık'ta birbiri ardına yükselen gökdelenlerin birçoğunun yaşanan krize paralel olarak boşaldığını kaydeden Ateş, şunları söyledi: ''ABD'deki olaylar da buna tuz biber ekti. Büyük firmalar plazaları terk etmeye başladı. Artık şirketler güvenlikli, elektronik sistemlerle donatılmış binaları tercih ediyorlar. Yüksek katlı binalardan kaçışın yaşanmasıyla birlikte buralardaki fiyatlar yüzde 40-50 oranında azaldı. Metrekaresi 10 dolar olan yerler, 4-7 dolara kiraya verilmesine rağmen yüzüne bile bakan olmuyor.''

    Ateş, gayrimenkul almak isteyenler için bu dönemin iyi bir fırsat olduğuna dikkat çekerek, ''Vatandaşlar yastık altındaki altınlarını bozdurup, gayrimenkule yatırmalılar. Bugün aldıkları fiyata bir daha bulmalarına imkan yok'' diye konuştu.

Bülent ERGÜN-Celal YILDIZ-Yusuf DEMİR (SHA)

'Plaza işine girenler hüsrana uğradı'

   TEM Otoyolu bağlantısının kurulması, çevresinde büyük alışveriş merkezlerinin açılmasıyla birlikte artan büyük iş merkezleri nedeniyle adeta ''plaza kent'' haline dönüşen Kadıköy Kozyatağı da ekonomik krizden etkilendi. 1994 yılından bu yana yapılan ve yapılmakta olan 50 binadan 35'i hala kiracı bekliyor. Bölgedeki plazaların pazarlamasını yapan ve Remax-Ant Emlakçılık'ın ortaklarından Yüksek İnşaat Mühendisi Kaya Kafesçioğlu, ''Krizden önce metrekaresi 15 ile 18 dolar arasında kiraya verilen ofislerin fiyatları 10 dolara düştü ve mal sahipleri de her türlü pazarlığa açık. Ama yine de alıcı bulunmuyor'' dedi.

İNSANLARIN CESARETİ KALMADI

    Kozyatağı ile Bostancı arası plazalar merkezine dönüştüğünden bu yana pazarlama işini takip ettiğini söyleyen Kafesçioğlu, ''Krizden sonra kiracıların yaklaşık yüzde 15'i, kiraların yüksek olması nedeniyle plazaları terk ettiler. Kiracı bekleyen binaların hepsi bir iki yıl önce yapımına başlanan ve bitiriliş tarihleri krizden sonraya denk gelen binalardır. Plaza işinin karlı bir yatırım olduğunu düşünerek bu işe giren yatırımcılar krizle birlikte hüsrana uğradılar.

    Ancak Anadolu yakasındaki bu binalara şirketlerin yoğun ilgisini de gözlemliyoruz. Bunun nedeni ise Avrupa yakasındaki kiraların yüksek oluşu ve çalışanların yüzde 60 ile 70'inin Anadolu yakasında oturuyor olması. Ancak kriz nedeniyle kimse hareket etmeye cesaret edemiyor'' şeklinde konuştu.

Polat Towers'ta 242 daire satıldı

    Polat İnşaat Pazarlama Koordinatörü Selçuk Rıza İren ise dairelerini kiraya veremeyenlerin aksine, yapımı kısa bir süre önce tamamlanan Polat Towers Residence'daki satışların iyi olduğunu söyledi. 42 katlı binadaki 400 daireden 242'sinin planladıkları sürede satıldığını belirten İren, Ocak ayına kadar kalan yüzde 40'lık bölümün de satılarak gökdelende yaşamın başlayacağını açıkladı.

    Stüdyo tipi yaşamı tercih eden insanların sayısının arttığını söyleyen İren, deniz gören dairelerin tamamen satıldığını söyledi. İren, ''Bizim binamızdan yer satın almak isteyenler ABD'deki terörist saldırının Türkiye'deki gerçeklerle ilgisi olmadığını düşünüyor. Bu nedenle satışlarımızda herhangi bir olumsuz etki yaşanmadı'' diye konuştu.

Fiyatlar yarı yarıya indi

Avrupa Yakası (m2)

                    Eski fiyat ($)  Yeni fiyat ($)

Akmerk. B Blok :        20       10

Atakule:                       15       7.5

Şişli Cem Plaza:          14        7

BJK Plaza:                   17       8.5

Galeria:                        17       8.5

Koza İş Mer:                12       6

Maslak Kule:               16       8

Mayadrom:                  20       10

Novabaran:                 15       7.5

Nurol Plaza:                25       12.5

Park Plaza:                  20       10

Polat Levent:               18       9

Maslak Spr.Giz:          16       8

Anadolu Yakası (m2)

                     Eski fiyat ($)   Yeni fiyat ($)

Kozy. Çolakoğlu:         20       8

Kavacık Hedef:            12       6

Nora İşmerkezi:           17       8.5

Sıddıklar İş Mer.:        12       6

Şaşmaz Plaza:             15       7.5

Toyota Plaza:              13       6.5

Kozyat. Unilever:       22       11

Kozyat. Zitaş:             13       7

Kozyatağı Üçgen:       13      6.5

Kozyat. Yolbulan:      20       10

Plazalara ait metrekare fiyatları İstanbul Emlak Komisyoncuları Odası'ndan alınmıştır.

(2001 yılında 1 dolar 1.582.894 liraya, Reşat Altın ise 87.800.000 liraya satılıyormuş.)

Sabah 5 Ekim 2001 

Abdullah Kutalmış MIZRAK/Emlakkulisi.com