2011'de Ege'de hangi yatırımlar bekleniyor

Son yıllarda Marmara Bölgesi'nde artan arsa fiyatları ve ulaşımda yaşanan sıkışıklık nedeniyle yabancı firmalar yeni arayışa yönelirken, insan kaynağı ve coğrafi konumu başta olmak üzere bir çok avantaja sahip Ege Bölgesi 2011 yılında öne çıkmaya başlayacak.

Hazine Müsteşarlığı'ndan alınan verilere göre 2010'un ilk 6 ayında Ege'de 200'e yakın yabancı sermayeli firma faaliyete geçti. Ekonomik durgunluk yaşayan Avrupa ülkelerinin yatırımlarda öne çıkması dikkat çekti. Geçen yılın ilk yarısında bölgede 39 Alman, 24 İngiliz, 24 Hollandalı, 11 İtalyan sermayeli firma faaliyete geçti. Ege'de yabancı sermayeli şirket sayısı ise 3 bin 419'a ulaştı.

2008'de bölgede 2 bin 916 yabancı sermayeli firma faaliyet gösterirken, küresel ekonomik kriz nedeniyle doğrudan yabancı yatırımların azaldığı 2009 yılında Ege'de 316 yabancı sermayeli firma faaliyete geçti. 2009'da toplam yabancı sermayeli firma sayısı 3 bin 232'ye yükseldi. Dünyanın krizden çıkmaya başladığı ve Türkiye ekonomisinin büyüdüğü 2010'un ilk yarısında kurulan yabancı sermayeli şirket sayısı ise 187'ye ulaştı. Böylece Ege illerinde faaliyet gösteren yabancı firma sayısı Haziran 2010 itibariyle 3 bin 419'a yükseldi. 2010'un toplamında yeni kurulan yabancı sermayeli firma sayısının 400'e yükselerek, 2009'u geride bırakması bekleniyor.

İNGİLİZLER BİRİNCİ
Ege'deki her 3 yabancı sermayeli firmanın biri İzmir'de, biri de Muğla'da faaliyet gösteriyor. 2008'de Muğla ve İzmir'deki yabancı sermayeli firma sayısı eşitken, 2010'un ilk yarısında İzmir'deki yabancı sermayeli firma sayısı 1454'e ulaştı. Muğla'daki yabancı firma sayısı 1349'da kaldı. Bu gelişmede Avrupa'nın krize girmesi nedeniyle gayrimenkul sektörüne daha az yatırım yapmaları etkili oldu. Yabancı yatırımcılar gayrimenkul, inşat gibi sektörlerden elini çekerken, sanayi alanındaki yatırımlarına devam ettiler.  İzmir  ve Muğla'yı 429 yabancı sermayeli firma ile Aydın takip etti.

Ege'de yatırım yapan firmaların ülkelerine göre dağılımında birincilik açık arayla İngilizlerin oldu. Yabancı yatırımlarda en son verilere göre 916 İngiliz firma Ege'de yatırım yaptı. Bunu 600 firma ile Almanlar, 305 firma ile Hollandalılar izledi. Bu verilere göre Ege'deki yabancı yatırımcıların yarısından fazlası İngiliz, Alman ve Hollandalılar'dan oluştu. 138 Fransız, 119 İrlandalı, 114 ABD'li, 109 İtalyan firma Ege'yi tercih etti. Ege Bölgesi'nde Yunanlı firma sayısı ise 68 oldu. 2008'de 56 olan Yunan firma sayısı, Yunanistan'ın içine düştüğü krize rağmen 2009'da 64'e, 2010 ilk 6 ayda 68'e çıktı. Yunanlı firmalar yatırım için İzmir ve Muğla'yı tercih etti.

Petrol ve doğalgaz zengini Rusya, Türk Cumhuriyetleri ve Ortadoğu ülkelerinden çok sayıda yatırımcı da Ege'ye geldi. Rusya Federasyonu'ndan 95, Azerbaycan'dan 58, İran'dan 75, Kazakistan'dan 38, Birleşik Arap Emirlikleri'nden 4, Kuveyt'ten 3, Dubai'den bir firma faaliyete geçti. 2010 ilk 6 ayında Ege'ye 14 Rus, 11 İranlı, 7 Arap, 4 Azeri firma yatırım yaptı. Türkiye ile İsrail arasında siyasi kriz, İsrailli firmaların yatırımlarını kesmedi. 2008'de Ege'de 32 İsrail ortaklı firma faaliyet gösterirken, bu sayı 2009'da 33'e, 2010 ilk 6 ayda 36'ya çıktı.

İZKA Genel Sekreteri Dr. Ergüder Can, İzmir'in uluslararası boyutta tanıtımı için Yatırım Destek Ofisi kurduklarını belirterek, "Bölgemizde sermaye stokunu ve üretim kapasitesinin artırmayı amaçlıyoruz. İzmir'e teknoloji getirecek yatırımlar öncelikli olarak hedefleniyor. Başbakanlık Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı ile koordineli şekilde çalışıyoruz. 2009'da 45 milyon dolarlık yabancı sermayenin İzmir'e gelmesine ve 700 kişiye iş yaratılmasına ön ayak olduk. Adının açıklanmasını istemeyen bir elektronik deviyle ilgili çalışmalar sürüyor. 45 milyon euro tutarında yatırım yapacak bu firma, 650 kişiye iş sağlayacak" diye konuştu.

Ege Serbest Bölgesi Kurucu ve İşleticisi A.Ş. (ESBAŞ) Pazarlama ve Tanıtım Grup Başkanı Ertuğrul Işıksoy, 5-6 yabancı firmanın bölgelerinde otomotiv ve havacılık alanında yatırım yapmayı planladığını belirterek, "Yatırımları bu yıl realize etmeyi hedefliyoruz" dedi.

Ege Bölgesi Sanayi Odası Meclis Başkanı Mehmet Tiryaki, yabancı sermayenin bölgeye gelmesi için aralıksız çalıştıklarını, 2011'den umutlu olduklarını söyledi. Tiryaki, "Yabancı sermaye ülkemize gelsin ama önce niteliğine bakmak lazım. Nasıl bir yatırım istiyoruz Ben 40 yıllık sanayiciyim. Yatırımın katmadeğer, üretim ve istihdam yaratması gerekiyor. Ege olarak bu tür bir yabancı sermayeyi arzu ediyoruz. Son yıllarda ihracat ve ithalat dengesi bozuluyor. Bir akademisyenin tabiriyle Türkiye sanayinin amelesi oluyor. Yabancı şirketler üretim yerine Ege'yi ve ülkemizi dağıtım merkezi yapmaya çalışıyor. Oysa bizim katmadeğeri artıracak yatırımlara ihtiyacımız var. Örneğin otomotiv için Türkiye ithal ürünlerin dağıtım merkezi değil üretim merkezi olmalı. Büyüme refahı da büyütmeli" diye konuştu. Ege'nin yatırımcılar için cazip imkanlar sunduğunu belirten Tiryaki, arsa fiyatlarının uygun seviyede tutulması gerektiğini söyledi.

LONDRA'DA TANITIM
İzmir Ticaret Odası da 2011'de daha fazla uluslararası yatırımcı getirmek için dünyanın finans merkezi Londra'da tanıtıma hazırlanıyor. İTO Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş, İzmir'i dünyada ilk 100 kent arasında sokmak istediklerini belirterek, İngiltere'nin başkenti Londra'da tanıtım turu yapacaklarını kaydetti. 250 milyon dolarlık yatırımlara büyük teşvikler verildiğini belirten Demirtaş, bu çapta yatırımcılarla Londra'da buluşmayı planladıklarını söyledi. Demirtaş, Başbakanlık Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı'nın bir şubesinin İzmir'de açılmasını istedi.

EGE İLLERİNİN YABANCI YATIRIM KARNESİ
İZMİR
Almanlar önde
2008'de İzmir'deki yabancı ortaklı firma sayısı 1202, 2009'da 1350 oldu. 2010 ilk 6 ayda ise 1454'e ulaştı. 343 Alman, 126 Hollandalı, 103 İtalyan, 103 İngiliz, 86 Fransız, 72 Amerikalı, 47 Yunan şirketi İzmir'e faaliyet gösteriyor. Yabancılar daha çok sanayi sektörlerinde yatırımı tercih etti.

AYDIN
Yarısı İngiliz
Aydın'da 2008'de 356 olan yabancı sermayeli firma sayısı 2009'da 407'ye, 2010 ilk 6 ayda 429'a ulaştı. Aydın'da 180 İngiliz, 50 Hollandalı, 48 İrlandalı firma faaliyet gösteriyor. Yabancıların en çok yatırım yaptığı alanlar turizm-otelcilik ve inşaat.

MUĞLA
Ruslar geliyor
Muğla'da 2008'de 1202 olan firma sayısı 2009'da 1299'a, 2010'un ilk 6 ayında 1349'a yükseldi. Muğla'da birinci yatırımcı ülke 624 firma ile İngilizler oldu. Her 3 yatırımcıdan biri İngiliz. 146 Alman, 110 Hollandalı, 67 İrlandalı, 41 Danimarkalı, 32 Fransız, 29 ABD'li, 23 Belçikalı, 21 Avusturyalı, 18 Azeri firma var. Doğalgaz ve petrol zengini Ruslar'ın 55, Kazaklar'ın 27 firma kurması dikkat çekti.

MANİSA
Sanayiye ilgi fazla
Yabancılar için cazip yatırım imkanları olan Manisa, henüz hedeflediği sayıda yatırımcı çekemiyor. Manisa'da 2008'de 56 olan firma sayısı, 2009'da 66'ya, 2010'un ilk yarısında ise 71'e çıktı. En çok yatırımı Almanlar yaptı. Bu ülkeyi İtalya ve Hollanda izledi. Manisa'daki yatırımların tamamına yakını sanayiye yönelik.

DENİZLİ
Madencilik gözde
Denizli'de 2008'de 57 olan yabancı sermayeli firma sayısı, 2009'da 65'e, 2010 ilk yarısında 68'e ulaştı. En çok yatırımcı Almanya'dan gelirken, İtalyanlar, İngilizler ve Hollandalılar Denizli'yi tercih etti. Yatırım konuları arasında başı tekstil ve madencilik çekti.

BALIKESİR
En çok Almanlar
Balıkesir'de 2008'de 30 yabancı firma faaliyet gösterirken, bu rakam 2000'da 35, 2010 ilk yarısında 36 oldu. Balıkesir en çok Alman yatırımcı çekerken, onu ABD'li yatırımcılar izledi. En rağbet gören sektörler ise gıda, inşaat, motorlu taşıtlar, balıkçılık, madencilik oldu.

UŞAK
Belçikalılar Uşak'ı sevdi
Uşak'ta yabancı firma sayısı 2008'de 9, 2009'da 11, 2010 ilk 6 ayında ise 12 oldu. 3 Belçikalı, 3 İranlı firma Uşak'a yatırım yaparken, öncelikli sektörler ise motorlu taşıtlar ve tekstil.

2011'de Ege'de hangi yatırımlar bekleniyor
* Hollanda hükümeti, Aydın-Sultanhisar'da 10 milyon liralık sera yatırımına ortak oldu
* Alman Krone, Tire OSB'de 35 milyon dolarlık yatırımını tamamlıyor
* Rus milyarder Prohorov, Çeşme'de 100 milyon dolarlık turizm yatırımı planlıyor
* İsviçreli Stephan Glaser, 50 milyon dolarlık gayrimenkul yatırımı yapacak
* İsmi açıklanmayan bir elektronik devi, İzmir'de 45 milyon euroluk yatırım gerçekleştirecek
* Kruvaziyer limanına en az 50 milyon euroluk yatırım bekleniyor
* Çinli otomotivciler DFM ve Haima, en az yarım milyar dolarlık yatırım yapmaya hazırlanıyor
* ESBAŞ'ta otomotiv ve havacılıkta 5-6 önemli yatırım bekleniyor
* Fransız Schneider Electric, Manisa'ya 50 milyon euroluk tesis kuruyor
* ABD'li Cummins, ESBAŞ'ta 800 kişiye iş sağlayacak 70 milyon dolarlık yatırım yapacak
* Danimarkalılar Çandarlı'da 400 milyon euroluk tatil köyü kuracak
Yeniasır/Sinan Doğan