Ahşap, yeşil kentler oluşturmanın en iyi yolu. Malzeme, hafif, dayanıklı ve sağlam. Üstelik yangına karşı çelikten daha dirençli.

2016 yılı özellikle ekonomi konusunda yapılan neredeyse bütün tahminleri yanlış çıkardı. O yüzden bu yılki tahminlerimizi teknolojik gelişmeler hakkında yapıyoruz. İşte, beş teknolojik alanda yeni yılın getirmesi beklenen yenilikler...

2016’nın gözden kaçan gelişmelerini hatırlattıktan sonra 2017’nin ilk haftasında güzel haberler vermek istiyoruz. O kadar hızlı değişen bir dünyada yaşıyoruz ki, gelecek tahminleri yapmak hiç kolay değil. Eskiden yeni yılda neler olacağım anlatan yabancı basın yayın organlarına, internet sitelerine, işinin uzmanı kurum-lara çok rastlardık. Artık hiç kimse ABD Doları değerinin ya da petrol fiyatlarının nasıl bir seyir izleyeceği konusunda tahminde bulunmaya cesaret edemiyor. Biz de bazı alanlarda, yeni yılın neler getireceğini somut örneklerle aktarmaya çalışacağız.

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ

2 bin 100 yıllık teknoloji

Hepimiz, bilişimin bütün dünyaya hakim olan en önemli teknolojilerden biri olduğunu biliyoruz. Bilgisayarlarla ortaya çıktığının da farkındayız. Ama bu teknolojinin tarihinin Milat’tan önceki yıllara kadar uzandığını söylersek sanırız inanmayacaksınız. M.Ö. 100 yıllarında yapılan “Antikythera Mekanizması”, insanlığın gördüğü ilk analog bilgisayardı. Tahta ve bronzdan yapılmış karmaşık bir saatti. Astronomik konum ölçümlerinde, güneş ve ay tutulmalarının hesaplanmasında, takvim hazırlanmasında, hatta Olimpiyat Oyunları’nda bile kullanıldı.

O günlerde böyle bir alet yapan insanoğlunun, günümüzde başardıklarına şaşırmamak gerek. Bugün bilişim teknolojilerine çılgınca yatırımlar yapılıyor. Dünyanın önde gelen bilişim teknolojileri araştırma ve danışma şirketi Gart-ner Inc’in tahminlerine göre, 2017’de bilişime 3.5 trilyon dolar yatırım yapılacak. Bu rakam, geçen yıldan yüzde 6 oranında daha fazla. Oran büyük görünmüyor olabilir. Ama fark yüz milyarlarca dolarla ölçülüyor. Bu yatırımlarda en büyük payları; veri işleme ve depolama merkezleri, yazılımlar, bilişim ve iletişim hizmetleri, artırılmış gerçeklik ile bu hizmetleri bize getirecek donanımlar alıyor.

Burada “artırılmış gerçeklik” (augmented reality) kavramı size yeni gelebilir. Kavram, gerçekliğin bilgisayar tarafından artırılması anlamına geliyor. Bir başka deyişle “sanal gerçeklik”te (virtual reality), tasarlanıp canlandırılmış hayali bir dünya varken “artırılmış gerçeklik”te gerçek dünya üzerine eklenmiş ses, görüntü, grafik ve GPS verileri bulunuyor.

ÇEVRE

Kabahat ineklerde

Küresel ısınmaya neden olan tek gaz, karbondioksit değil. Bileşiğinde karbon ve hidrojen bulunan metan gazı da sera gazlarından biri. Fransa’da atmosfer üzerine araştırmalar yapan İklim Bilimleri ve Çevre Laboratuvarı LCSE, havadaki metan yoğunluğunun 2007’den bu yana arttığını tespit etmiş. Metan gazının kaynağı çok farklı olabilir; bataklıklardan, sulak arazilerden çıkabiliyor. Fakat bunun yüzde 60’mda, insan kaynaklı etkinliklerin rolü bulunuyor. Örneğin, hayvancılık...

İnsanlığın ihtiyaçlarını karşılamak için daha çok büyük baş hayvan beslerken, atmosferin ısınmasına da yol açıyoruz.İstatistiklere göre dünya sığır nüfusu 2016’da bir milyarı aştı (küçük baş hayvanları hesaba katmıyoruz). Metanın yanıcı bir gaz olduğunu da unutmayalım. Almanya’da geçtiğimiz aylarda 90 sığırın bulunduğu kapalı bir ahırın havaya uçma sebebi, metan gazıydı. Her alanda olduğu gibi ABD bu sorunda da öncü oldu. İşe Kaliforniya eyaletinden başladılar. Çiftçilere, hayvanlarının çıkardığı metan gazını 2030 yılma kadar yüzde 40 oranında azaltma zorunluluğu getirildi. Hayvan sahipleri, gübrelerden çıkan gazı biriktirip, yakıt olarak kullanmanın bir yolunu bulacaklar. Hayvanlardan çıkan gaz için yapacak bir şey yok.

ENERJİ

"Fracking"e hayır

Bir yandan çevreyi koruma, atmosferimizi temiz tutma çabaları sürerken diğer yandan fosil kaynaklı yakıtları nasıl daha çok çıkarırız düşüncesi hala yaygın. “Fracking” kelimesini duymamış olabilirsiniz. Bu, yerkürenin derinliklerinde bulunan doğal gaz ve petrolün çıkarılması işlemi. Yeni bir teknoloji değil. Belli bir sıvı karışımı, yeraltına basınçla gönderip, binlerce metre aşağıdaki petrolü yeryüzüne çıkarma esasına dayanıyor. Yüzeye yakın kaynaklar azalmaya başlayınca fracking yöntemi önem kazanmaya başladı. İngiltere bu yöntemin, enerji açığını kapatmada yardımcı olacağını düşünüyor. 2017’de de bu yöntemle petrol ve gaz çıkaracaklar.

Yapılan bir anket, İngilizlerin yüzde 83’ünün fracking’e karşı olduğunu gösterse de yaz mevsimine doğru Lancashire ve Yorkshire’de sondajlar başlayacak. İngiltere’de her yıl 40 bin-50 bin kişi, hava kirliliğinden hayatını kaybediyor. Adada hal böy-leyken bazı kentlerin yeni yılda kısıtlamalarına tanık olabiliriz. Paris, Madrid, Atina ve nüfusu fazla Avrupa kentleri, dizel motorlu araçların, kent merkezlerine girişini yasaklamak için yasal düzenlemeler yapmaya çalışıyor. Amaç, 30 yıl içinde fosil kaynaklı yakıtlardan arındırılmış kentler oluşturmak. Petrol, 30 yıl sonra hala var olacak mı acaba?

İNŞAAT

Ahşap geri dönüyor

2017’de inşaat sektöründe en büyük yeniliğin “ahşap malzemelere dönüş” olacağını söyleyebiliriz. Ahşap, yeşil kentler oluşturmanın en iyi yolu. Malzeme, hafif, dayanıklı ve sağlam. Üstelik yangına karşı çelikten daha dirençli. Ahşap binaların yapılması fikri, bundan beş yıl önce başladı. Ancak proje aşamasında kaldı. Fakat önümüzdeki aylarda inşaatların hız kazanması bekleniyor. Londra’da projesi yapılan Oakvvood Tower, inşaat izni alındığında ve bitirildiğinde 300 metre ile dünyanın en yüksek ahşap gökdeleni olacak. İsveç, Norveç, Kanada başta olmak üzere pek çok ülkede projeler, belediye onayı bekliyor. Burada endişe duyulan tek konu, yangın ihtimali. Mühendisler, ahşap binaların yangın standartlarının, beton ve çelik binalardan daha yüksek olduğunda ısrarlı. Cambridge Üniversitesi’nden Yenilikçi Doğal Materyaller Merkezi başkanı Doktor Michael Ramage’a kulak verelim: “Dünyanın pek çok kenti, tarihinde büyük yangınlarla yok olmuş, yeniden inşa edilmiştir. Londra ve Chicago yangınları, birkaç tahtanın yanmasıyla başlamıştı. Ahşap, halkın gözünde yanıcı bir materyal. Ama günümüzde kullanılacak ahşabı yakmak kolay olmayacak. Mühendisler, ahşap binalarda ne kadar koruyucu katman kullanılması gerektiğini hesaplayacak konumda.” Ahşap binalar bizi mutlu edecek mi? Bunu da AvustralyalIlar incelemiş. Ahşaptan yapılmış sınıflarda ders gören öğrencilerin, daha sakin olduğunu, kalp atışlarının düştüğünü ortaya çıkarmışlar.

OTOMOTİV

Yenilikte sınır yok

2017’nin motorlu araçlara neler getireceğinden söz etmemek olmaz. İcadından bu yana motorlu araçların tek amacı, trafik şartlarının izin vermesi halinde, bizi A noktasından B noktasına götürmekti. Ama günümüzde sürücüler araçlarının, daha fazla konfora, eğlenceye ve daha çok fonksiyona sahip olmasını istiyor. Birkaçına bakalım. Otoyolda hızla giderken göstergelere göz atmak tehlikeli olabilir. Aracınızla ilgili sayısal verileri ön camda görmek istemez miydiniz?

HUD (Head-up Display) adı verilen bu teknoloji, aslında savaş uçaklarında uzun zamandan beri mevcut. Bu teknoloji, otomobillere uygulanacak kadar basitleşti. Hız, motor devir adedi, vites numarası, yakıt tüketimi, yakıt miktarı, iç/dış ısı, yol şartlan, navigasyon komutları vs. gibi bilgileri gözünüzü yoldan ayırmadan öğrenebileceksiniz. Ya da otomobiliniz, akıllı telefonlar gibi davranabilir. Kentlere, hatta ülkelere göre özel uygulamaları olan akıllı otomobiller, yeni yılda bizi bekliyor.

Toyota, böyle bir konsept otomobil yaptı bile. Adı Vii. Yani Vehicle (araç), interactive (etkileşim), internet. Bu otomobil, internet ve akıllı telefon uygulamalarım birleştiriyor. E-posta kontrolünden hava durumuna, sizin sağlık durumunuzdan bölge haritasına, benzin istasyonu, restoran, dükkan bulmaktan, yakıt tasarruf tavsiyeleri almaya kadar her işlevi yerine getirebiliyor. Ya da iletişim kurma işini otomobilinize bırakabilirsiniz. O da, sinyal alışverişiyle diğer otomobillerle haberleşir. Bir kavşakta aniden önünüze çıkma ihtimali olan bir başka otomobilden kolaylıkla sakınabilirsiniz. Bunun için otomobilin fabrika çıkışlı olması gerekmiyor. Bunlar otomobillere sonradan monte edilebilecek küçüklükte cihazlar. En harika yenilik de üzerindeki çizikleri kendi kendine tamir eden boyalar. Böyle boyalar uzun zamandan beri var. Yeni yılda otomobillere de uygulanması bekleniyor. Bu yenilikler otomobillere, müşterinin isteğine göre entegre edilebiliyor. Amaç ise bu yeniliklerin bütün seri üretim motorlu araçlarda standart olarak müşteriye sunulması.

Para