25 soruda kira gelir vergisi!

Taşınmaz malların kiralanmasından elde edilen gelirlerin vergilendirme sürecinde, mükelleflerin merak ettiği hususlar, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 25 soruda toplandı. İşte 25 soruda kira gelir vergisi..

25 soruda kira gelir vergisi!

Gelir Vergisi Kanununda belirtilen mal ve hakların kiraya verilmesi karşılığında elde edilen gelirler “gayrimenkul sermaye iradı” olarak ifade edilmektedir ve belli koşullarda gelir vergisine tabi tutulmaktadır.

Vergilendirme sürecinde, mükelleflerin merak ettiği hususlar, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 25 soruda toplandı. İşte 25 soruda kira gelir vergisi...

1 - Gayrimenkul sermaye iradı nedir?

Gayrimenkul sermaye iradı Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesinde sayılan mal ve hakların gerçek kişiler tarafından kiraya verilmesinden sağlanan gelirleri ifade eder.

2 - Gelir Vergisi Kanunun 70. Maddesindeki mal ve haklar nelerdir?

Aşağıda yazılı mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratlar gayrimenkul sermaye iradıdır: 

1. Arazi, bina (Döşeli olarak kiraya verilenlerde döşeme için alınan kira bedelleri dahildir), maden suları, menba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı; 

2. Voli mahalleri ve dalyanlar; 

3. Gayrimenkullerin, ayrı olarak kiraya verilen mütemmim cüzileri ve teferruatı ile bilumum tesisatı demirbaş eşyası ve döşemeleri; 

4. Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar; 

5. Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı (İhtira beratının mucitleri veya kanunî mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar, serbest meslek kazancıdır.), alameti farika, marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar (Bu hakların kullanılması için gerekli malzeme ve teçhizat bedelleri de gayrimenkul sermaye iradı sayılır.); 

6. Telif hakları (bu hakların, müellifleri veya bunların kanuni mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar, serbest meslek kazancıdır); 

7. Gemi ve gemi payları (Motorlu olup olmadıklarına ve tonilatolarına bakılmaz) ile bilumum motorlu tahmil ve tahliye vasıtaları; 

8. Motorlu nakli ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri. 

Yukarıda yazılı mallar ve haklar ticarî veya zirai bir işletmeye dahil bulunduğu takdirde bunların iratları ticarî veya zirai kazancın tespitine müteallik hükümlere göre hesaplanır. Tüccarlara ait olsa dahi, işletmeye dahil bulunmayan gayrimenkullerle haklar hakkında bu bölümdeki hükümler uygulanır. Vakfın gelirinden hizmet karşılığı olmayarak alınan hisseler ile zirai faaliyete bilfiil iştirak etmeksizin sadece üründen pay alan arazi sahiplerinin gelirleri bu kanunun uygulanmasında gayrimenkul sermaye iradı addolunur.

3 - Sadece mesken kira geliri elde edenler hangi hallerde beyanname verirler?

Mesken kira geliri elde edenler elde ettikleri kira gelirinin 2014 yılı için istisna tutarı olan 3.300 TL’yi aşması halinde GMSİ beyannamesi verirler. 2014 yılı içerisinde 3.300 TL ve altında mesken kira geliri elde edenler beyanname vermek zorunda değildir.

4 - Gayrimenkul sermaye iradında 2014 yılı için konut geliri istisna tutarı ne kadardır?

Gayrimenkul sermaye iradında 2014 yılı için konut geliri istisna tutarı 3.300 TL dir.

5 - Sahibi oldukları konutları kiraya verenler elde ettikleri kira gelirinden oturdukları konut veya lojman için ödedikleri kira bedelini gider olarak indirilebilirler mi?

Sahibi bulundukları konutları kiraya verenler gerçek gider yöntemini seçmesi durumunda oturdukları konut veya lojman için ödedikleri kira bedelini gider olarak düşebilirler.

6 - Gerçek gider olarak indirilecek harcamaların tutarları nasıl hesaplanır?

Kira gelirlerinin vergilendirilmesinde, gayrisafi hasılattan indirilebilecek gerçek giderlerin toplam tutarı aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

İndirilebilecek gider = (Toplam gider x vergiye tabi hasılat) / Toplam Hasılat 

Vergiye tabi hasılat = Toplam hasılat – Konut kira geliri istisnası 

Örneğin, 2014 yılında 10.000 TL kira geliri elde eden bir mükellefin bu yıl içinde yaptığı indirilebilir nitelikteki harcamalar toplamı 2.000 TL’dir. Konut kira geliri istisnasından yararlanan bu mükellefin gerçek gider yöntemini seçmesi halinde indirilebilecek gideri ne kadardır? 

Vergiye tabi hasılat = 10.000 – 3.300 

= 6.700 

İndirilebilecek gider = (2.000 x 6.700) / 10.000 

= 1.340 TL

7 - GMSİ beyannamesinde ödenecek vergi ne zaman ve nereye ödenir?

Mükellefler Hesaplanan Verginin tamamını Mart ayında ödeyebilecekleri gibi isterlerse Mart ve Temmuz ayları olmak üzere iki eşit taksitte de ödeyebilirler.

Mükellefler beyannamelerini verdikten sonra tahakkuk eden vergilerini Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname Sistemi üzerinden kredi kartıyla, en yakın vergi dairesine giderek, internet bankacılığı aracılığıyla veya anlaşmalı banka şubelerinden ödeyebilirler.

8 - Sadece işyeri kira geliri elde edenler hangi durumlarda beyanname verirler?

Vergi kesintisine (tevkifata) tabi işyeri kira gelirleri elde edenler, kira gelirlerinin brüt tutarı 2014 yılı için beyanname verme sınırı olan 27.000 TL’yi aşması halinde beyanname verirler.

Vergi kesintisine tabi olmayan işyerlerinden kira geliri elde edenler ise 2014 yılı için beyanname verme sınırı olan 1.400 TL’yi aşması halinde beyanname verirler.

9 - İşyeriyle birlikte mesken kira geliri de elde edenler hangi durumlarda beyanname verirler?

İşyeriyle birlikte mesken kira geliri de elde edilmesi halinde mesken kira gelirinin 3.300 TL istisna tutarı düşüldükten sonraki kalan tutarı ile işyeri kira geliri toplamının brüt tutarının 27.000 TL yi aşması halinde mükellefler hem işyeri hem de mesken kira gelirini beyan etmek zorundadır. Mesken kira geliri eğer 3.300 TL tutarının altında ise toplamaya dahil edilmez.

10 - GMSİ beyanname verme süresi ne zamandır?

GMSİ Beyannamesi her yıl 1-25 mart tarihleri arasında verilir. (Ancak yapılan düzenleme ile bu sene 31 Mart'a kadar uzatıldı.)

11 - GMSİ beyannamesinin süresinde verilmemesi halinde nasıl verilmesi gerekir?

Beyannamenin süresinde verilmemesi durumunda pişmanlık talepli veya kanuni süresinden sonra beyanname verilebilir.

Pişmanlık Talepli Verilen Beyanname : Elde etmiş olduğunuz kira gelirleriniz ile ilgili beyannamenizi beyan döneminde beyan etmediyseniz 213 Sayılı Vergi Usul Kanunun 371. Maddesinde yer alan pişmanlık ve ıslah hükümlerinden faydalanarak beyannamenizi pişmanlık talepli olarak verebilirsiniz. Ancak; ödenecek verginiz çıkmaması halinde pişmanlık talepli olarak beyanname veremezsiniz. Bu durumda "Kanuni Süresinden Sonra" beyanname verebilirsiniz.

Kanuni Süresinden Sonra Verilen Beyanname : Elde etmiş olduğunuz kira gelirleriniz ile ilgili beyannamenizi beyan döneminde beyan etmediyseniz vereceğiniz beyanname kanuni süresinden sonra verilen beyannamedir.

12 - Götürü gider yöntemini seçen mükellefler ne zaman gerçek gider yöntemine dönebilirler?

Götürü gideri yöntemini seçen mükellefler iki yıl geçmedikçe gerçek gider yöntemine dönemez. Gerçek gider yönteminden yararlanan mükellefler ise istedikleri zaman götürü gider yönteminden faydalanma hakkına sahiplerdir. 

Örneğin 2012 yılında ilk defa götürü gider yöntemini seçen bir mükellef 2013 yılında da götürü gider yöntemini seçmek zorundadır. Mükellef 2014 yılında ise gerçek gider yöntemini seçebilir.

13 - Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname sistemi nedir?

Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname sistemi, kira geliri elde eden mükelleflere ilişkin olarak üçüncü taraflardan elde edilen bilgiler (banka, tapu, elektrik, doğalgaz, dask, sigorta şirketleri v.b.) ve diğer bilgiler kullanılarak GMSİ beyannamelerinin başkanlık tarafından doldurulduğu ve mükelleflerin onayına sunulduğu bir sistemdir.

14 - Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname sisteminden kimler faydalanabilir?

Bu sistemden sadece kira geliri elde eden GMSİ mükellefleri faydalanabilir. Kira geliri dışında ticari, zirai veya serbest meslek kazancı ile menkul sermaye iradı gibi gelir unsurlarından kazanç ve irat elde eden mükelleflerimiz bu sistemi kullanarak beyanname veremezler.

15 - Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname sistemindeki bilgiler eksik ya da hatalı ise ne yapılmalıdır?

Eksik ya da hatalı gördüğünüz bilgileri düzeltme imkanınız vardır. Bu bilgilerin doğruluğunun teyit edilmesi ve düzeltme yapılması durumunda beyanınız sizin düzelttiğiniz şekliyle kabul edilecektir. Sistem üzerinden onaylanan bilgilerin sorumluluğu mükelleflere aittir.

16 - GMSİ beyannamesini İnternet Vergi Dairesi ya da Vergi Daireleri üzerinden Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname sistemini kullanarak yasal süresi içerisinde verenler, daha sonra düzeltme beyannamesi verebilir mi?

İnternet Vergi Dairesi ya da Vergi Daireleri üzerinden Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname Sistemini kullanarak GMSİ Beyannamenizi gönderdikten sonra sistem üzerinden gerekli bilgilerinizi girerek düzeltme beyannamesini verebilirsiniz.

17 - Önceden Hazırlanmış Kira Beyannamesi sisteminden aracı şahıslara gerek duymadan beyanda bulunulabilir mi?

Önceden Hazırlanmış kira beyanname sistemi herhangi bir aracıya gerek duyulmaksızın her vatandaşımızın kendisinin kullanabileceği kolaylıkta bir sistemdir.

18 - Önceden Hazırlanmış Kira Beyannamesi sistemini kullanırken herhangi bir nedenle sistemden çıkıldığında yaptığınız işlemler kaybolacak mı?

Bu sistemde yaptığınız işlemlerden sonra sistemden çıkmak isterseniz ’Taslak Kaydet’ butonunu tıklamanız halinde ya da ‘Güvenli Çıkış’ yaptığınız takdirde girdiğiniz bilgiler ve yaptığınız değişiklikler kaybolmayacaktır.

19 - Beyannamede ‘Ödenecek Vergi’ çıkmamasına rağmen neden Damga Vergisi alınıyor?

Damga vergisi kişiler veya kuruluşlar arası hukuki işlemlerin geçerliliğini belgeleyen kâğıtlardan alınan vergidir. Damga vergisinin mükellefleri kağıtları imza edenlerdir. Resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların Damga vergisini kişiler öder. Dolayısıyla GMSİ kira beyannamesine ait damga vergisi mükelleften alınmaktadır.

20 - Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname Sistemini kullanmak zorunlu mudur?

Sistemi kullanma zorunluluğu bulunmamakla birlikte bu sistemi kullanarak kira beyannamenizi vermeniz daha hızlı, daha kolay, daha güvenilir ve tamamen masrafsızdır. Beyannamenizi ayrıca vergi dairesine giderek elden veya e-beyanname düzenleme programını kullanarak da verebilirsiniz.

21 - Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname Sistemine nasıl giriş yapılır?

Sisteme aşağıda yer alan yöntemlerle giriş yapabilirsiniz;

1. “Kullanıcı Girişi” menüsünden kullanıcı kodu, parola ve şifre ile , 

2. “TC Kimlik Numarası” menüsünden sistemin sizden isteyeceği güvenlik bilgileri ile, 

3. Mavi kart sahibiyseniz “Mavi Kart Bilgileri ile Giriş” menüsünden sistemin sizden isteyeceği güvenlik bilgileri ile, 

4. Yabancı Kimlik Numarasına sahibiyseniz “Yabancı Kimlik No ile Giriş” menüsünden sistemin sizden isteyeceği güvenlik bilgileri ile, 

giriş yapabilirsiniz.

22 - Sisteme TC Kimlik Numarası ile giriş yaparken yakın TC Kimlik numarası doğru girildiği halde sisteme giriş yapılamıyorsa ne yapılması gerekir?

Sisteme TC Kimlik numarası ile giriş yaptığımızda sistemin sizden istediği güvenlik bilgilerinden birisi de yakın TC Kimlik numarasıdır. Burada yakın kişi; beyanname verecek kişinin nüfus kayıt sistemine göre nüfusuna kayıtlı görünen kişilerdir. Yakın TC Kimlik numarasında hata alan mükellefler diğer yakınlarının TC Kimlik numarasını girerek sisteme giriş yapmayı deneyebilecekleri gibi Vergi Dairelerinden şifre alarak kullanıcı girişi ile giriş yapabilirler.

23 - Sisteme ‘TC Kimlik numarası ile’ giriş yapılırken yakın TC kimlik numarası bölümüne yazılacak hiçbir yakın yoksa sisteme nasıl giriş yapılabilir?

Sisteme TC Kimlik numarası ile giriş yaptığımızda sistemin sizden istediği güvenlik bilgilerinden birisi de yakın TC Kimlik numarasıdır. Burada yakın kişi; beyanname verecek kişinin nüfus kayıt sistemine göre nüfusuna kayıtlı görünen kişilerdir. Eğer bir kişinin nüfus kaydında kendisinden başka hiç kimse yoksa TC Kimlik numarası ile giriş yapamayacaktır. Bu kişiler vergi dairelerinden şifre alarak kullanıcı girişi ile giriş yapabilirler.

24 - Kullanıcı kodu, şifre ve parola bilgilerini hatırlanmıyor ise sisteme nasıl giriş yapabilir?

Kullanıcı kodu, şifre ve parola bilgisini hatırlayamayan mükellefler vergi dairelerinden yeni kullanıcı kodu, şifre ve parola alabilecekleri gibi durumlarına uygun olan diğer giriş seçeneklerinden birisi ile de giriş yapabilirler.

25 - Hatalı bilgi girişi nedeniyle sisteme giriş kısıtlanmış ise ne yapılması gerekir?

Kullanıcı kodu şifre ve parola bilgilerini birkaç kez hatalı giren mükelleflerin şifresi kitlenmektedir. Şifre belli bir süre (Ortalama süre 30 dakika) sonra aktif hale gelecektir. Bu mükellefler şifrenin aktif hale gelmesini bekleyebilecekleri gibi durumlarına uygun olan diğer giriş seçeneklerinden de (TCKN ile giriş, Mavi Kart Bilgileri ile giriş, Yabancı TCKN ile giriş) giriş yapabilirler.

Gayrimenkul sermaye iradı rehberi 2015!

Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com