6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunu'nda değişiklik!

6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun İle 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi TBMM'ye sunuldu. 

Komisyonda görüşmeleri devam eden kanun teklifi ile riskli yapı olduğu tespit edilen binaların güçlendirilmesi faaliyetlerinde faizsiz, iki yıl ödemesiz ve on beş yıl vadeli kredi kullandırılması ve bu amaçla satın alınacak her türlü malın tesliminde uygulanacak KDV oranının yüzde 1 olarak belirlenmesi amaçlanıyor.

GENEL GEREKÇE

Türkiye, depremselliği yüksek olan bir coğrafyada bulunmaktadır. Millet olarak yaşadığımız acı tecrübeler bizi deprem konusunda daha tetikte bulunmaya zorlamaktadır. Yapılan araştırmalarda Türkiye'de 6,5 milyon konutun acil dönüşmesi gerektiği ifade edilmektedir. Ülkemizi yasa boğan ve genci yaşlısı binlerce kişinin ölümüne neden olan 1999 depremi öncesi yapılan binaların büyük bir kısmı riskli konut olarak değerlendirilirken, yalnızca İstanbul'da mevcut 4 - 4,5 milyon konutun yaklaşık 2.5 milyonu "riskli bina” kategorisinde değerlendirilmektedir. Bu riskli binalardan, 1 milyonu ise acil çözüm bekleyen binalar arasında yer almaktadır. 

Tüm eski binaların yıkılarak yeniden yapılması maddi ve manevi olarak mümkün olmayacağından, bu yapıların uygun olanlarının, tespit edilerek güçlendirilmesi yıkıp yeniden yapmaya göre her açıdan daha uygun olmaktadır. Bina güçlendirme maliyeti, yıkıp yeniden yapmaktan çok daha düşüktür. İstanbul'da riskli olduğu belirtilen 2 milyon konutun bir milyonu, yıkıp yeniden yapma maliyetinin % 40'ına veya daha düşük bir rakama güçlendirilebilir. Buradan sonuçla İstanbul'da yapılacak güçlendirme çalışmalarında maliyet 
yüzde 60 azaltılabilir.. 

Türkiye genelindeki hasarlı bir binanın tamamının yıkılıp yeniden yapılması yaklaşık 2 yıl sürmektedir. Bina güçlendirme çalışmaları ise 4 ile 6 ay gibi kısa zamanda tamamlanabilmektedir. Bina güçlendirmenin binayı yıkıp yeniden yapmaya göre çok daha kısa sürede tamamlanması, maliyet açısından bina güçlendirmenin, yıkıp yapmaya göre çok daha hesaplı olması, güçlendirilmiş binanin depreme karşı dayanaklı olması faydalarını sağlayacak olduğundan finansal destek sağlanması ve teşvik edilmesi gerekmektedir. 

Bina güçlendirme çalışmaları yaptırmak isteyenler ciddi mevzuat problemleri ile karşı karşıya kalmaktadır. Bir binayı yıkıp - yapma ve güçlendirme çalışmalarında aynı mevzuattan yararlanırken, yıkıp yeniden yapmada % 1 KDV ödenirken, bina güçlendirme çalışmalarında ise %18 KDV ödenmektedir. Ayrıca güçlendirmenin hızlandırılması ve riskli binaların bir an önce azaltılması için KDV'nin düşürülmesi ve düşük faizli kredilerin verilmesi riskli binaları hızlıca güçlendirilmesi anlamında hareketlilik katacaktır. 

6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamīnda, tiskii) yapı tespiti veya riskli alan ilan edilmek suretiyle, dönüşüm uygulamaları yürðstülmektedir. Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fikrası uyarınca, bina maliklerince yaptırılan “risk Arapi tespiti” neticesinde, binanın riskli çıkması durumunda bu yapıların güçlendirilmesi veya yıktırılıp yeniden yaptırılması söz konusu olmaktadır. Bu çerçevede, 6306 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 2012 yılından bugüne kadar Türkiye genelinde 629 bin 525 adet bağımsız bölüm içeren toplam 196 bin 245 adet yapı için maliklerince “riskli yapı tespiti” yaptırılmış olup, bunlardan 513 bin 157 adet bağımsız bölüm içeren toplam 169 bin 263 adet riskli yapının yıkımı gerçekleştirilmiştir. 

Diğer taraftan, 6306 sayılı Kanun kapsamındaki yapıların dönüştürülmesi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından finansal destek olarak, hak sahiplerine kira yardımı veya Bakanlık ile anlaşmalı bankalardan kullanacakları kredilere faiz desteği verilmektedir. Yine, 6306 sayılı Kanun kapsamındaki yapısını güçlendirmek isteyenlere her bir bağımsiz bölüm için 50.000 TL'yi geçmemek koşuluyla, azami 10 yıl vadeli ve talep edilmesi durumunda 2 yıl ödemesiz dönem olabilecek şekilde güçlendirme kredisi de verilebilmektedir. 

Bu kanun teklifi ile, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanununa ilave yapılarak “yapısal güçlendirme” projelerinde de yıkıp yeniden yapılırken verilen kira yardımı gibi bir yardım veya faizsiz kredi ve vergi indirimi ile teşvik gibi bir mekanizma ilave edilmesi amaçlanmaktadır. 

MADDE GEREKÇELERİ 

MADDE 1- 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’a ek madde eklenerek, "riskli yapı tespiti" neticesinde bu yapıların güçlendirilmesi için kamu bankaları aracılığı ile faizsiz, 2 yıl ödemesiz ve 15 yıl vadeli kredi talep eden maliklere finansal destek verilerek depreme karşı binaların güçlendirilmesi amaçlanmaktadır. 
MADDE 2-3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunun 28 inci maddesine bir fikra eklenerek "riskli yapı tespiti” neticesinde bu yapıların güçlendirilmesi için kullanılacak her türlü malin Katma Değer Vergisi oranı yüzde l’e düşürülmesi amaçlanmış bina güçlendirme çalışmalarının teşvik edilmesi, kolaylaştırılması öngörülmüştür. 
MADDE 3- Yürürlük maddesidir. 
MADDE 4- Yürütme maddesidir. 

6306 SAYILI AFET RİSKİ ALTINDAKİ ALANLARIN DÖNÜŞTÜRÜLMESİ HAKKINDA KANUN İLE 3065 SAYILI KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNUNDA  DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ 

MADDE 1- 16/5/2012 tarihli ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun'a aşağıdaki ek madde eklenmiştir. 
“EK MADDE 2- Bu Kanunun 3 üncü maddesine göre riskli yapı olduğu tespit edilen binaların güçlendirilmesi için maliklerce kamu bankalarından talep edilecek kredi miktarı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenir. Kredi, maliklere 2 yil ödemesiz 15 yıl vadeli olarak faizsiz kullandırılır. Bu maddenin uygulanmasına dair diğer usul ve esaslar, Bakanlıkça hazırlanacak yönetmelik ile düzenlenir.” 
MADDE 2- 25/10/1984 tarihli ve 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 28'inci maddesine aşağıdaki fikra eklenmiştir: 
“Riskli yapı tespiti” neticesinde bu yapının güçlendirilmesi amacıyla kullanılan her türlü malın tesliminde uygulanacak Katma Değer Vergisi oranı yüzde 1'dir." 
MADDE 3- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. 
MADDE 4- Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.