'72 binden fazla can kaybı 84 milyar dolar mali hasar'
Depremin yol açtığı can kayıpları ve yarattığı maddi manevi kayıplarla ilgili tablo henüz ortaya çıkarılmadı ancak bazı kurumlardan konuyla ilgili öngörülerin yer aldığı raporlar gelmeye başladı.
İş örgütü TÜRKONFED raporunda, Marmara Depremi verilerinin kullanıldığı metodoloji ile Kahramanmaraş merkezli depremlerin 72 bin 663 can kaybına ve 84,1 milyar dolarlık mali hasara neden olacağı tahmininde bulundu.
Bloomberg HT'de yer alan rapora göre TÜRKONFED'in raporunda 1999 yılında yaşanan Marmara depreminin verileri esas alınarak can kaybı ve mali hasara yönelik öngörüler tespit edildi. 1999'da yaşanan depremde can kaybı 18 bini, mali hasar ise 17 milyar doların üzerine çıkmıştı.
Marmara depremi verilerinin kullanıldığı metodoloji ile yapılan hesaplamalara göre Kahramanmaraş depremlerinin 72 bin 663 can kaybı ve 84,1 milyar dolar mali hasara yol açacağı tahmininde bulunuldu.
TÜRKONFED raporunda mali hasarın 70,75 milyar dolarının konut zararı, 10,4 milyar dolarının ise milli gelir kaybı ve 2,91 milyar dolarının işgünü kaybı olacağı öngörüldü. Raporda, illerin milli gelire katkılarındaki azalmaya paralel olarak afete maruz kalan 10 ilin ihracatının, ihracatı göğüsleyen liman altyapısının bozulmasının da etkisiyle, 15 milyar doların altına düşeceği tahmininde bulunuldu. TÜRKONFED raporunda afet sonrası ekonomik toparlanma için bazı öneriler de yer aldı.
Söz konusu raporda 4 öneriye dikkat çekildi:
- Örnekleri bulunan 7,8'lik depremin ekonomik etkilerinin makroekonomik ve sosyo-ekonomik analiz boyutuyla ilgili ayrıntılı incelemeler yapılmalıdır. Etki analizleri doğru politikaların kurgulanmasında yardımcı rol oynayacaktır.
- Depremle ilgili yasal düzenleme ve kurumsal yönetim konuları öncelikli olarak gündeme alınıp “Depreme dayanıklı daha iyi bir şehir planlamasına doğru” örgütlenmelere fırsat tanınmalıdır.
- Deprem sonrası yeniden inşa ve ekonomik rehabilitasyon süreçlerinde piyasa ekonomisini de esas alan bir ekonomik gelişme yaklaşımı çerçevesinde ele alınmalıdır.
- İleriye yönelik yapılması gereken deprem riski ve ekonomik hazırlık çalışmalarında bilimsel yaklaşım ön plana alınmalıdır. Örneğin bu konuda uzman iki Türk deprembilimci-sismolog, Alaska Üniversitesi’nden Ezgi Karasözen ve Boğaziçi Üniversitesi’nden Didem Cambaz’ın da ortak yazarı olduğu 30 Mayıs 2020 tarihinde yayınlanan bir bilimsel makalede, 24 Ocak 2020 tarihli 6.8 büyüklüğündeki Elâzığ depreminin Doğu Anadolu fay hattında büyük bir kırılmayı haber verdiğine işaret edilmiştir.