99 Depremi'nde Borsa Başkanı olan Birsen, Borsa'da yaşananları anlattı

1999 depreminde borsanın başındaki Osman Birsen, bu hafta borsada yaşanan deprem yağmasının nasıl yapıldığını anlattı: O sabah hızlı bir şekilde borsa yönetim kurulunu bir araya getirdik, şirketler ve yatırımcılar açısından durum analizi yaptık

Kısa Dalga’ya konuşan 1999 Depremi döneminin İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Başkanı olan Osman Birsen, borsada işlemleri neden durdurduklarını şu sözlerle anlattı:

“Ekonomik açıdan büyük etkiler yaratacak bir depremdi. O sabah hızlı bir şekilde borsa yönetim kurulunu bir araya getirdik, şirketler ve yatırımcılar açısından durum analizi yaptık. Bazı konuların netleşmesini beklemenin işlemler açısından yararlı olacağını düşündüğümüz için kapatma kararı aldık. Eleştirenler de oldu ancak bu kararın faydaları görüldü.”

Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki ‘yüzyılın en sarsıcı depreminde’ hasarın 1999’a göre çok daha yüksek olacağı hava fotoğraflarından anlaşıldığı halde, Borsa İstanbul yönetiminin basireti bağlanmış olacak ki işlemler başlatıldı. İlk gün kredili hesaplardaki satışların tetiklemesiyle yüzde 5’lere varan kayıplar yaşandı. Ancak yatırımcılar beklemeyi tercih edince işlem hacmi düşük kaldı. Akşam kapanışa yakın gelen alışlarla endeks toparlandı ve değer kaybı yüzde 1.35’e geriledi.

İlk günkü satışları ‘kredili hesaplar’ nedeniyle anlamak mümkün. Ancak ikinci ve üçüncü gündeki işlemler spekülatiftir. Sert bir şekilde aşağı indirilen borsada panikle satılan her hisse birileri tarafından satın almıştır. İkinci gün depremdeki tablonun ağırlığı ölü ve yaralı sayılarına yansımaya başladığı halde borsa açık tutulduğu için BİST 100 endeksi yüzde 8.62 oranında değer kaybetti. Hisselerin çoğu taban oldu. Panik satışlar spekülatörlerin etkisiyle yayıldı.

Üçüncü gün, yani 8 Şubat sabahı 1 saat içerisinde endeks yüzde 7’nin üzerinde değer kaybedince Borsa yönetiminin aklı başına geldi. İşlemler 6 iş günü boyunca durduruldu. Oysa borsa hiç açılmadan 7 veya 10 işgünü kapalı kalsa, panik olmayacak, borsa açıldığında satışlar muhtemelen kredili hesaplarla sınırlı kalacaktı. Ama olmadı. Borsa’da 2,5 günlük -en hafif tabiriyle- ‘deneme yanılma’ uygulamasının sonucunda hisseler ağır kayba uğradı.

Deprem bölgesindeki 381 bin yatırımcı 3 gün boyunca işlem yapamadı. kimi canını yitirmiş, kimi iletişim imkanından mahrum kalmış, kimi yakınlarını kaybettiği için hisselerle uğraşacak durumda değildi. Borsa yatırımcılarının yüzde 10’unun işlem yapma kabiliyetini yitirmiş olması borsadaki tüm işlemlerin iptal edilmesi için çok önemli bir hukuki gerekçedir. Doğal afet yetmiyormuş gibi borsada kayba uğrayan, uğratılan depremzedelerin dava açma hakları saklıdır.
Borsa İstanbul’u açık tutarak küçük yatırımcıların hisselerinde değer kaybına yol açmak kabul edilemez. Hukuki sonuçları olacak bu işlemlerin bir an önce ortadan kaldırılması gerekir.

EDİTÖR NOTU: Bu haber 12 Şubat 2023 tarihinde saat 19.12'de yazılmıştır. An itibarıyla dolar kuru 18,83 Türk Lirası, Euro 20,37 Türk Lirası, altının gramı ise bin 128 Türk Lirası değerinde.

İslam Memiş gram altında zirve için tarih verdi!

SGK deprem bölgelerinde prim borçlarını erteledi

Devlet Bankalarından tüm borçları silecek kredi kampanyası!