ABD'de mortgage faizleri dipte!
ABD'de mortgage faizleri son dönemlerde 1940'lardan bu yana en düşük seviyelerde seyrediyor
Bankaların kredi vermekte gönülsüz davranması, yalnızca ev alanlar üzerinde değil, tüketici harcamalarının daraldığı ve işsizliğin zirve yaptığı bu dönemde ekonomi üzerinde de geniş çaplı olumsuz etkiler yaratıyor. Mortgage kredilerinin yeniden finanse edilmesi, ev sahiplerinin her ay yüzlerce dolarlık tasarruf yapmasına yardımcı olabilir. Elde kalacak paralar harcamaya yönlendirilerek ekonominin canlandırılması sağlanabilir ya da daha düşük ödeme imkanları ile evlerin icraya düşmelerinin önüne geçilebilir.
Obama Beyaz Saray'da bankacılarla görüşecek
Mortgage kredisiyle ev alanların içinde bulundukları zor durum ABD'de önemli bir siyasi soruna dönüştü. Temsilciler Meclisi cuma günü yeni finans düzenlemeleri konusunda bir dizi yeni düzenlemeyi onayladı. Bankacılık sektörü, mortgage kredisi kullananların icralık olmalarını engellemeye yardımcı olacak bu düzenlemelere karşı çıkıyor. Başkan Barack Obama ise cumartesi günü yaptığı haftalık konuşmasında ülkede yaşanan resesyon konusunda Wall Street'teki finans kuruluşlarını suçladı. Bu kuruluşların sorumsuzca hareket ettiklerini belirten Obama, riskli krediler ve kompleks finans ürünleri konusunda kumar oynadıklarını, kısa vadeli kazanç peşinde koştuklarını ve yöneticilerine çok yüksek miktarlarda ikramiyeler ödediklerini dile getirdi. Obama bugün de Beyaz Saray'da bankacılık sektörünün önde gelen yöneticileri ile bir toplantı yapacak. Toplantının amacı tüketicilere ve küçük ölçekli işletmelere kredi akışının artırılmasını sağlamak. Toplantıya Citigroup, JPMorgan Chase, Bank of America, Wells Fargo ve Goldman Sachs gibi dev bankaların temsilcilerinin katılması bekleniyor.
Mortgage finansmanı konusunda yayın yapan Inside Mortgage Finance dergisinin yayımcısı Guy Cecala, The New York Times gazetesine yaptığı açıklamada, "Hükümet mortgage faizi oranlarını ömrümüzde gördüğümüz en düşük seviyeye inmesi konusunda başarılı oldu. Ancak bu çok buyük bir kazanç değil. Çünkü birçok insan bunun avantajlarından faydalanamıyor" dedi. ABD hükümeti 1940'lı yıllarda İkinci Dünya Savaşı'nı finanse edebilmek için yüzde 4,7 seviyesine düşürmüş, ve 1950'li yılların başlarına kadar faiz oranları yüzde 5'in altında kalmıştı. Faiz oranı yüzde 5 seviyesinin üzerine ancak 1952 yılında çıkmıştı. Şimdiki kriz döneminde ise ABD Merkez Bankası FED'in gösterge faizi oranını yüzde 0,25'e kadar düşürmesi ve sektöre destek vermek için 1 trilyon 250 milyar dolarlık mortgage destekli kıymetli kağıt satın alması mortgage faizlerinin düşmesinde önemli bir rol oynadı.
Mortgage faizleri yeniden yükselecek
Bununla birlikte, FED'in bu konuda uyguladığı programın mart ayında sona erecek olması ve yetkililer tarafından yenilenmeyeceğinin duyurulması nedeniyle uzmanlar mortgage faizi oranlarının yükseleceğini düşünüyor. Bazı uzmanlara göre, mortgage faizi oranları ilkbahar döneminde yüzde 6 seviyesine kadar yükselebilir. Bu da 300 bin dolarlık bir mortgage kredisi için ayda 225 dolarlık ekstra maliyet oluşacağı anlamına geliyor.
Bartlett adlı bir şirketin satış yöneticisi olan Andrew Knapp, mortgage borçlarının yeniden finanse edilmesi için iki kez başvurdu. Böylece ayda yüzlerce dolarlık tasarruf yapabilecekti. Ancak bankalar ona evinin değerinin düştüğünü ve çok fazla borcu olduğunu söylediler. Knapp, The New York Times'a yaptığı açıklamada, "Bankalar bu tür bankalar karşısında harekete geçmek için hiç acele etmiyor" diye konuştu. Bir mortgage broker'ı olan Jeff Jaye de başvurularından bir düzinesinden fazlasının başarısızlıkla sonuçlandığını, sadece üç başvurusuna olumlu yanıt aldığını söyledi. Mükemmel bir kredi puanına sahip olduğunu belirten Jaye, "Mortgage ödemelerimi hayatım boyunca hiç geciktirmedim. Ancak öyle görünüyor ki bankalar bana bir işadamı olarak kredi vermeye yanaşmıyor" dedi.
Bankalar kredi alma kurallarını sıkılaştırıyor
FED'in kısa bir süre önce yaptığı araştırma ise bankaların mortgage ve ticari kredi konusunda kurallarını sıkılaştırmaya devam ettiklerini ortaya koydu. Geçmişte çok sayıda müşterinin kredilerin yeniden finansmanı programını suistimal ettiklerini hatırlatan uzmanlar, bankaların bu konuda paranoyaklaştıklarını ve başvurulara ancak dünyanın en güvenli anlaşması olduğunu garanti etmeleri durumunda onay verdiklerini söylüyor. HARP olarak bilinen ve ev kredilerinin yeniden finanse edilmesini sağlayan program 4-5 milyon kişinin yararlanması amacıyla devreye sokulmuştu. Bununla birlikte 30 Eylül tarihinde bu programdan yararlananların sayısı yalnızca 116 bin 667'ydi.
Referans