Dış Piyasalar

ABD'de tarım dışı istihdamın artması piyasaları tedirgin etti!

ABD'de eylül ayı istihdam verilerindeki güçlü artış ekonomist beklentilerini ikiye katlarken piyasalarda endişe yarattı. Allianz baş ekonomi danışmanı Mohamed El-Erian, verinin ekonomi için iyi, piyasa ve Fed için kötü haber olduğunu söyledi.

ABD'de tarım dışı istihdam eylül ayında 336 bin artış gösterirken, işsizliğin yüzde 3,8 seviyesinde kaldığı belirtildi. Bloomberg anketine katılan ekonomistler artışın 170 bin olmasını öngörmüştü. Ankette işsizlik oranı beklentisi de yüzde 3,7 olarak ifade edilmişti.

Enflasyon görünümü açısından izlenen ortalama saatlik kazançlarda ise beklentilerin altında bir tablo oluştu. Buna göre Eylül'de ortalama saatlik kazançlar bir önceki aya göre yüzde 0,2 artış gösterdi. Aylık olarak ise ortalama saatlik kazançlarda artış yüzde 4,2 olarak gerçekleşti.

ADP verilerine göre ABD’de şirketler Eylül ayında 2021 başından bu yana en düşük düzeyde yeni istihdam oluşturdu. Ağustos ayında 180 bin artış gösteren özel sektör istihdamı geçen ay sadece 89 bin arttı.

PİYASA VE FED İÇİN KÖTÜ HABER

Allianz baş ekonomi danışmanı Mohamed El-Erian, güçlü gelen ABD istihdam verisinin ekonomi için iyi, piyasa ve Fed için kötü haber olduğunu belirterek, faiz artışı için Kasım ayının masaya geldiğini vurguladı. El-Erian, ABD tarım dışı istihdam verisi sonrası Fed’in Kasım ayı toplantısında faiz yükseltebileceğini vurguladı.

Bloomberg’e konuşan El-Erian “Veri, ekonomi için iyi ama Fed’in para politikası için kötü haber. Fed bu sonuçtan memnun olmayacaktır. Uzun vadede bu durum ekonomiye de kötü yansıyabilir. Piyasalar uzun süre yüksek faizi değil, uzun süre daha yüksek faizi içselleştiriyor. Enflasyon döngüsünün henüz başında bulunurken geriye düştüğünüzde son kulvarda bedelini ödemeniz gerekir” ifadesini kullandı.

ABD’de tarım dışı istihdam eylül ayında 336 bin olarak ekonomist beklentilerini ikiye katladı. Ağustos ayı verisi de yukarı yönlü olarak revizyona uğradı. İstihdam piyasasının direncini koruması, Fed’in Kasım toplantısında da faiz artıracağı beklentilerini artırdı. Veri sonrası 25 baz puanlık ilk faiz indirimi beklentisi de Temmuz 2024’ten Eylül 2024’e ertelendi.

ÖZEL SEKTÖR İSTİHDAMI DÜŞTÜ

ABD'de ADP özel sektör istihdam verileri de eylülde beklentilerin altında gerçekleşti. ADP özel sektör istihdamı 89 bin arttı. Ekonomistlerin beklentisi artışın 150 bin olması şeklindeydi.

ADP verileri, tüketici harcamalarını ve dolayısıyla ekonomiyi besleyen iş gücü piyasasının daha da ılımlı hale geldiğine dair kanıtları güçlendirdi. Bazı işverenlerin, devam eden enflasyon ve artan borçlanma maliyetleri nedeniyle işe alımları azaltığı belirtildi.

ALMANYA’DA BÜTÇE AÇIĞI KATLANDI

Almanya'da federal devlet, eyaletler ve belediyeleri kapsayan bütçe açığı, yılın ilk yarısında yüksek faizlerin etkisiyle beraber 76,1 milyar euroya yükseldi. Geçen yıl ilk yarıdaki bütçe açığı 32,9 milyar euro olarak gerçekleşmişti. Açığın artışında keskin faiz artışlarının etkisi ile yükselen faiz giderlerinin etkili olduğu belirtildi.

Almanya Federal İstatistik Ofisi'nin (Destatis) açıkladığı verilere göre, kamu bütçesindeki açık, geçen yıla göre iki kattan fazla artış gösterdi. Geçen yılın ilk yarısında 32,9 milyar euro olan bütçe açığı bu yıl 76,1 milyar euro oldu. Almanya, Kovid-19 salgını öncesi 8 yılda üst üste bütçe fazlası vermişti.