Dış Piyasalar

ABD'nin kalkınmadaki umudu yatırımcı göçmenler!

Yatırımcı göçmenler ABD'de başta inşaat olmak üzere bir çok farklı alanda projelere mali kaynak sağlıyorlar.

ABD'den yeşil kart almak isteyen paralı göçmenler, Amerikan Vatandaşlık ve Göçmenlik Bürosu'nun (USCIS) uyguladığı yabancı yatırımcı programıyla inşaat sektörü başta olmak üzere bir çok alanda mali kaynak sağlayarak ülkenin kalkınmasında önemli rol oynuyorlar.


ABD, Ulusal Göçmen Yatırımcı (EB-5) programı çerçevesinde 1 milyon dolarlık bir yatırım yapan veya en az 10 kişiye iş imkanı sağlayan 500 bin dolarlık bir yatırım yapan kişi ve ailelerine ülkede oturma izni veriyor.  


Kongre tarafından 1990'da iş gücü imkanlarının artırılması ve ülke ekonomisine kaynak sağlanması amacıyla başlatılan program, ABD'de yaşanan finansal krizin ardından daha da popüler hale gelmişti. Son yıllarda başta inşaat olmak üzere finanstan bilim-teknolojiye, eğitimden sağlığa bir çok alanda göçmenlerin yatırımları dikkat çekiyor.


USCIS tarafından EB-5 programı kapsamında yaptırılan ankete göre ABD'de özel şirket kuranların yüzde 35'e yakınını göçmenler gerçekleştirirken, bu firmaların yüzde 61'nin bir ya da daha fazla patente sahip firmaları bulunuyor.


Halka arz edilen firmaların yüzde 20'sine yakınını da yine göçmenlerin kurduğu firmalar oluşturuyor. Bu firmalar 600 binden fazla kişiye de istihdam imkanı sunuyor.


Çinlilere kota


Yabancı yatırımcılara oturum imkanı sağlayan program için ABD'nin koyduğu 10 binlik kotanın 8 bine yakınını Çinliler doldururken, yatırımcı göçmenler ABD'de özellikle inşaat projelerine mali kaynak sağlıyorlar.


ABD Göçmenlik idaresinin yıllık kotası 10 bin iken Çinler tarafından yapılan başvuru sayısının kotadan fazla olması nedeniyle bu yolla yeşil kart sahibi olacak Çinlilere kota konularak 8 binle sınırlandı. 


USCIS, program kapsamında geriye kalan yıllık iki binlik kotayı Türkler ve Brezilyalılarında aralarında bulunduğu dünya genelindeki işadamlarına ayırdı.


Yatırımcı programına başvuran yabancılar, bu program çerçevesinde 21 yaşının altındaki bütün çocukları ve eşi de yeşil kart sahibi oluyor. 


Yabancı yatırımcılara Kanada kapısının kapanması ABD'ye yaradı


Geçen yıl yabancı yatırımcılar için Kanada kapısının kapanmasının ardından Çinlilerin ABD'deki programa yönelmesi kotaların erken dolmasına neden oldu. 


Kanada'daki önceki hükümetin göçmen karşıtı politikaları kapsamında yatırımcı vizesini durdurması,  ABD'ye olan yatırımcı vizesi talebinin artmasına neden oldu. 


Manhattan'da inşaat vinçlerinin yoğunluğu


Yabancı yatırımcılardan kaynak bulan inşaat projeleri New York kenti ve etrafında, Midtown'dan Midwood'a, Long Island City'den Jersey City'ye kadar geniş bir alana yayılıyor.


Özellikle, Newyork'un ticari, kültürel ve finansal merkezi durumundaki Manhattan adası, inşaatların yoğunluğu nedeniyle adeta "vinç tarlası" görüntüsü veriyor. 


Yüksek katlı işyeri inşaatlarının yanı sıra konut projelerinin büyük bir çoğunluğu da yapım masraflarının aynı olmasına rağmen karlılık olarak diğer bölgelere göre büyük bir fark atan Manhattan bölgesinde yoğunlaşıyor.


Burada yatırım yapmak isteyen inşaat firmalarının en çok şikayet ettikleri konularının başında ise arsa bulmaktaki zorluklar.  Bölgede 2015'te yaklaşık 7 bin yeni konutun pazara katıldığı tahmin ediliyor.


Türk inşaat markası Nef Manhattan'daki projesiyle ödül aldı


Çinliler ve Brezilyalılardan sonra Türk girişimciler de ABD'deki yatırımcı programının gözdeleri arasında. New York'un emlak zenginlerinden biri olan Musevi asıllı Türk girişimci Alexico Grup Yönetim Kurulu Başkanı İzak Şenbahar, Manhattan'ın Tribeca bölgesinde gerçekleştirdiği 60 katlı konut projesiyle toplam inşaat yatırımını 2 milyar dolara çıkardı. 


Aynı zamanda The Mark Hotel'in de sahibi olan Şenbahar, projelerinde Anish Kapoor gibi bir çok ünlü heykeltıraş ve mimarlarla çalışıyor.


Manhattan’da yükselecek olan yeni projenin sahiplerinden biri de, Türk firması Timur Gayrımenkul'a ait  Nef New York. 


Firma, Manhattan'daki yaşamı ve insanların ihtiyaçları gözlemleyerek tasarladığı 210 milyon dolar değerindeki projesiyle MIPIM Architectural Review Future Projects Awards'ta "Yüksek Katlı Binalar" kategorisinde "Dünyanın İyi Projesi" ödülünün de sahibi oldu.


Türk yatırımcılara tavsiyeler


Yeşil kart karşılığı yatırım sermayesi sunanlara yönelik hizmet veren uzmanlardan Mehmet Turgan Zülfikar AA muhabirine program hakkında  şunları söyledi:


"Yeşil kart karşılığı yatırım sunma modeli ABD'de ilk başladığında yatırımcılar açısından sorunlu bir evreydi. Çünkü yatırımcıdan hem yatırım sermayesini getirmesi, hem de ABD'ye gelip projesini gerçekleştirmesi bekleniyordu. Ayrıca inşaat projeleri bu model bünyesinde ele alınmamaktaydı. Bugün ise süreç olabileceğince pratik bir modele evrildi. Artık oldukça büyük yatırım projeleri ABD'li firmalarca geliştiriliyor. Kendi sermayeleriyle çalışmalara başlanıyor."


Program kapsamında tüm yatırım süreçlerinin ABD devletinin resmi birimlerinin gözetiminde gerçekleştiğini belirten Zülfikar "Yatırımlarda riskler olmaması için yatırımcıyı buraya çağırıyoruz, herşeyi yerinde görmesini sağlıyoruz. Bir kaç ayağı olan bu projeyi tüm detaylarıyla anlatacak ve yetki sahibi olan bir uzmandan dinlemeden ve yatırım yapılacak projeyi fiilen gezip tanımadan karar vermemelerini tavsiye ederim" dedi.


Amerikan Göçmenlik Avukatları Derneği'nin (AILA) üyesi ve EB5 programı çerçevesinde ABD'de geçici oturma izni almak isteyen Türk yatırımcılara yardımcı olan Türk avukat Emre Özgü AA'ya programla ilgili açıklamalarda bulundu. 


Aynı zamanda AILA'nın Ulusal Göçmen Yatırımcı Komitesi'nde de bulunan Özgü, ABD'nin EB5 programıyla yılda 10 bin kişiye yeşil kart verdiğini ve bu rakamın büyük bölümünün Çinli yüksek gelire sahip kişiler tarafından doldurulduğunu belirtti.


Ağustos ayında Kaliforniya'nın Los Angeles kentinde programla ilgili yapılan toplantıya kendisininde katıldığını belirten Özgü, bundan sonra Türkiye'nin yeni sıcak nokta olarak görüldüğünü önümüzdeki yıllarda bu yolla ABD'de yatırım yapıp, yeşil kart sahibi olanların sayısının artmasının beklendiğini ifade etti.


"Türkler için EB5 programıyla yeşil karta sahip olunmasının sosyal ve ekonomik bir çok faktör gözönüne aldığında cazip bir seçenek" olduğunu ifade eden Özgü, ekim ayında başlayan 2016 başvrularının çok daha büyük rakamlara ulaşabileceğini ifade etti.


Yabancı sermaye arayan bölgesel merkezle


Türklerin daha çok haberdar olduğu ve popüler olan birinci yolun Amerika’da bir milyon dolarlık yatırım yapmak olduğunu belirten Özgü’nün ikinci yolun ise yabancı sermaye arayan bölgesel merkezlere (regional centers) yönelmek olduğunu söyledi. 


Bir milyon dolarlık yatırım yapmak yerine bu yolu kullanmanın çok daha karlı, hızlı ve kolay olduğunu belirten Özgü, böylece 9 ila 12 ay gibi kısa bir zaman içerisinde yeşil kart sahibi olunulabildiğini söyledi. 


Ekonomik kriz nedeni ile bankalardan kredi almanın ve finansör bulmanın gittikçe zorlaştığı böyle bir dönemde bu tarz yatırımcılara çok ihtiyaç duyulduğunu, bu yüzden  sürecin Amerikan hükümeti tarafından da desteklendiğinin altını çizen Özgü, “Asyalılar bu kategoriden çok faydalanıyor. Türkler için de bu programdan faydalanmak adına önemli fırsatlar mevcut ve bunların iyi değerlendirilmesini tavsiye ediyorum” diye konuştu. 


Devletten sertifikalı olan bölgesel merkezler her biri kar amacı güden birer özel kurum olarak hizmet veriyor. Tüm Amerika’da 40 tane olan merkezlerin bir yıl içinde sayılarının iki katına çıkması bekleniyor. Ülke çapında çeşitli projelere imza atan bu bölgesel merkezlerin çalışmalarından birine yapılacak yarım milyon dolarlık yatırım sayesinde yeşil kart sahibi olunabiliyor.  


AA