Adana Etnografya Müzesi'nin kiliseye mi dönüştürülecek?
Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkan Yardımcısı Adana Milletvekili Mevlüt Karakaya, Adana Etnoğrafya Müzesi’nin kiliseye dönüştürülme çalışmasını meclis gündemine taşıdı.
Adana’da 1924 yılından buyana müze olarak hizmet veren bina Kültür Bakanlığı tarafından onarılarak kiliseye dönüştürülüyor. Kamuoyunun dikkatini çekmeyecek şekilde sessiz sedasız yürütülen projeyle, Adana Etnoğrafya Müzesi’nin girişine ‘Kuruköprü Kilisesi Anıt Müzesi’ yazıldığı, ancak ‘alıştırma süreci’nden sonra bütünüyle ‘Kuruköprü Kilisesi’ne dönüştürüleceği öne sürülüyor. Restorasyon sonrası bina girişine asılan ‘kilise’ yazısının hatta kiliseye çevrilen müzenin dışarıdan fotoğrafının dahi çekilmesine izin verilmiyor. Bunun nedeni olarak da binanın henüz hizmete girmediği gösteriliyor.
BİNANIN TARİHİ GEÇMİŞİ
Kuruköprü olarak bilinen bölgede yapılan Rum Kilisesi 1845 yılında tamamlanıp ibadete açılmış. Yapı cumhuriyetin ilk yıllarında 1924’de Etnografya Müzesi olarak düzenlendi. Cumhuriyet’in kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün tarihe verdiği önemin bir göstergesi olarak ülkenin dört bir yanında kurulan müzelerden birisiydi. Adana Etnografya Müzesi 1972 yılında içerisindeki eserler yeni inşa edilen bir binaya nakledildiği için restorasyon geçirmiş. O yıllarda Türkiye’nin içerisinde bulunduğu ekonomik ve siyasi kaos nedeniyle restorasyon yılan hikayesine dönüşmüş. Bu yıla kadar bina arkeolojik ve etnografya eserlerinin sergilendiği bir müze iken eserlerin yeni müze binasına taşınmasının ardından restore edilmiş, 1983 yılında Etnografya Müzesi’ne dönüştürülmüş.
Halk arasında Eski Müze adıyla bilinen ancak resmi olarak Adana Etnografya Müzesi ismi taşıyan binada açık kaldığı yıllar boyunca Çukurova köylerinde ve Toroslar’da yaşayan Yörüklere ait oldukça zengin eşyalardan örnekler sergilendi. Ham deri çarık, zemzem takımı, bakır kahve ibriği, ahşap kahve değirmenleri, mangal, hedik, ellik, körük, kirkit, keserler, gelin takunyası, güneş ölçme aleti, ney, kaval, aşiret zurnaları, altın küpe, kolye ve bilezikler ve benzeri yüzlerce yöresel ürün.
1998 ADANA DEPREMİ’NDEN SONRA YILLARCA KAPATILDI
27 Haziran 1998 günü yaşanan Adana Depremi’nde şehirdeki pek çok tarihi yapı gibi Etnografya Müzesi de hasar gördü. Bu hasarın ardından müze uzun süre ziyarete kapalı kaldı. 2013 yılında tarihi Milli Mensucat Fabrikası’nın yerine ‘Kent Müzesi’, ‘Sanayi Müzesi’, ‘Etnografya Müzesi’, ‘Tarım Müzesi’ de olacak şekilde bütüncül müze çalışması başlatıldı. Tam da bu sırada Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Adana Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü’nce Genel Müdürlüğü Ankara’da bulunan ANB Mimarlık Müşavirlik ve İnşaat Ticaret Limited Şirketi’ne ihale edilen kilise restorasyonu yıllarca sır gibi saklandı. 2013 yılından bu yana sessizce ve adım adım yürütülen restorasyon 2016’de tamamlanıp tabela asılınca tepkiler de ardı ardına geldi.
Adana şehir tarihini yazan Gazeteci Aytekin Gezici, bakanlığın 90 yıllık müzenin kapısına tarihi geçmişiyle hiç ilgisi olmayan bir isim uydurarak binaya; ‘Kuruköprü Kilisesi’ tabelasının asıldığını söyledi. Kamuoyundan gizlenen proje sonunda müzenin sessiz sedasız kiliseye çevrildiğini vurgulayan Gezici, “2013 yılında Adana’da büyük bir kampanya ile günün 24 saatinde açık kalacak bölgenin en büyük müzesinin inşa edileceğine dair bir tanıtım kampanyası başladı. 2016’nın Haziran ayı itibariyle bahse konu müzenin tamamlandığına ilişkin bir bilgiye sahip değiliz. Fakat bu hengâmede Adana Etnografya Müzesi’nin Rum Kilisesi’ne dönüştürülüverdiğini öğrendi kamuoyu. ‘Ne sihirdir ne keramet, el çabukluğu marifet’ diye özetler illüzyonistler yaptıklarını. Cumhuriyetin ilk yıllarından başlayarak Adana’da müze olarak hizmet veren tarihi bir yapının nasıl bir potansiyel talebin ardından Rum Kilisesi’ne dönüştürüldüğünün cevabını sanırım verecektir etkili ve yetkili çevreler.” dedi.
MÜZENİN KİLİSEYE ÇEVRİLMESİ MECLİS GÜNDEMİNDE
Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkan Yardımcısı Adana Milletvekili Mevlüt Karakaya, Adana Etnoğrafya Müzesi’nin kiliseye dönüştürülme çalışmasını meclis gündemine taşıdı. Mevlüt Karakaya, Meclis Başkanlığı’na verdiği soru önergesinde 2013 yılında Bakanlık tarafından 68 dönümlük alana sahip tarihi Milli Mensucat Fabrikası’nın yerine ‘Kent Müzesi’, ‘Sanayi Müzesi’, ‘Etnografya Müzesi’, ‘Tarım Müzesi’ de olacak şekilde bütüncül müze çalışmasının başlatıldığını hatırlatan Karakaya, Adana Etnoğrafya Müzesi’nde de yine 2013’te eş zamanlı başlatılan ikinci bir çalışmaya atıf yaptı. Karakaya “Etnografya Müzesi, 1845’te kilise olarak açılmış, daha sonra terk edildiği için 1924 yılında ‘Adana Müzesi’ olmuş, 1983’ten itibaren de bugünkü adıyla ve yapısıyla hizmet vermektedir. 2013 yılında başlatılan tadilat sonrasında müzeye eski ‘kilise’ siluetinin kazandırıldığı bariz ortadadır. Bunun yanında müzenin girişinde artık ‘Adana Etnografya Müzesi’ değil ‘Kuruköprü Kilisesi Anıt Müzesi’ yazmaktadır.” dedi. Mevlüt Karakaya önergesinde şu soruları yöneltti: “Adana Etnografya Müzesi’nin kapatılacağı ve kiliseye dönüştürüleceği doğru mudur? Adana’nın bir sembolü olan, bir asırdır müze olarak hizmet veren bu binanın kapısına ‘Kilise Müzesi’ yazılmasında ve kiliseye dönüştürülmesinde hangi kamu yararı gözetilmektedir?”
Yarına Bakış