Aidatlar kiraları yakaladı! İşte en yüksek aidat olan ilçeler

Enerji fiyatlarındaki yükseliş ve iş gücü maliyetlerinin artması gibi nedenlerle İstanbul’da konut aidatları, kiraları yakaladı. İşte en yüksek aidat alınan ilçeler...Beşiktaş, Şişli ve Sarıyer aidatların zirve yaptığı ilçeler olurken, 100 metrekarelik bir konutun ortalama aidatı iki bin TL’lere çıktı

Ekonomist'in özel haberine göre; enerji fiyatlarındaki yükseliş ve iş gücü maliyetlerinin artması gibi nedenlerle İstanbul’da konut aidatları, kiralarla yarışıyor. Beşiktaş, Şişli ve Sarıyer aidatların zirve yaptığı ilçeler olurken, 100 metrekarelik bir konutun ortalama aidatı iki bin TL’lere çıktı.

Türkiye’de tarihi zirvesini gören konut fiyatları nedeniyle son dönemde öne çıkan en önemli sorunlarından biri barınma sorunu. Hükümetin TOKİ aracılığıyla dar gelirlilere yönelik konut üreteceğini açıklamasına rağmen piyasa henüz düşmedi. 

Konutlarda istihdam edilen çalışanların maaşlarında yaşanan artış, enerji fiyatlarındaki yükseliş gibi nedenlerle son dönemde aidatlarda da ciddi bir yükseliş yaşandı. Deyim yerindeyse konut kiralarının zirve yapmasından önceki kiralara eş değerde aidat fiyatları oluştu. 

Eva Gayrimenkul Değerleme’nin Ekonomist Dergisi’ne özel yaptığı aidat araştırması ile İstanbul’un ilçelerindeki ortalama aidat fiyatlarını mercek altına aldık. Araştırmaya göre, İstanbul’da en yüksek aidat değerlerinin görüldüğü Beşiktaş’ta 2021 yılında ortalama 13,5 TL/m2 olan aidat bedelleri 2022’nin ocak ayında 16,74 TL/m2’ye çıkarken, yapılan ara zamlarla bu yılın ekim ayında 18 TL/m2’lere kadar yükseldi.

İkinci sırada yer alan Şişli’de ise 2021 yılında ortalama 12,55 TL/m2 olan aidat bedelleri 2022’nin ocak ayında 12,55 TL/m2, bu yılın ekim ayında 14,5 TL/m2’ye ulaştı. Üçüncü sırada yer alan Sarıyer’de 2021 yılında ortalama 6,31 TL/m2 olan aidat bedelleri 2022’nin ocak ayında 9 TL/m2’ye çıkarken yapılan ara zamlarla bu yılın ekim ayında 14,4 TL/m2’ye yükseldi.

Eva Gayrimenkul Değerleme Değerleme Koordinatörü Serkan Bal, İstanbul genelinde son bir yılda ortalama aidat artış oranının yüzde 80 seviyelerinde olduğunu söylüyor. 2022 Ocak ayı ve Ekim ayı arasındaki ortalama artış oranının yüzde 40 olduğunu belirten Serkan Bal, ilçelerdeki artış oranının ise yüzde 30 ila 80 arasında değiştiğini vurguluyor.

ARA ZAMLAR ETKİLEDİ

Apartman ve site yönetimleri bu yılın ocak ayında asgari ücrete yapılacak zammı ve enflasyon oranını göz önünde bulundurarak 2022 için aidat tutarlarını belirleyerek önlem almayı planlamıştı. 

Ancak ortak alan gibi giderlerdeki maliyetlerin mart ayında daha da fazla artmasının yönetimleri zor durumda bıraktığına işaret eden Serkan Bal, “Harcama kalemlerini maliklere sunup ara zam uygulayan apartman ve site yönetimlerinin sayısı oldukça fazla. 

Son bir yılda yaşanan artışlarda yaklaşık dokuz ilçenin artış oranı yüzde 100 üzerinde olurken tavan oran olarak yüzde 145 rakamını söyleyebiliriz” diyor. Yönetimler yüksek enerji tüketen aydınlatmalar, dışarıdan alınan ortak alan hizmetleri sayılarının azaltılması, peyzaj giderlerinin düşürülmesi gibi maliyet düşürücü önlemler aldı. 

Artan aidat rakamlarının ekonominin düzelmesi ile düşüp düşmeyeceği konusu akıllara gelirken Serkan Bal, belirlenen aidat ücretlerinde düşüş gerçekleşmeyeceği uyarısında bulunuyor. 

Buna göre, ekonominin ve enflasyon oranlarının daha da kabul edilebilir seviyelerde olması durumunda artış oranları makul seviyelerde olabilecek. 

Özellikle geçtiğimiz yıl kasım-aralık aylarındaki maliyetler ile 2022 Mart-Nisan ayındaki maliyetler arasındaki farklar apartman ve site yönetimlerine maddi açıdan zor zamanlar yaşattı. 

Site ve apartman yönetimlerinin maliklere bu durumu da örnek göstererek 2023’te sağlam adımlar atmak adına enflasyon oranının bir miktar üzerinde artış uygulamaya çalışacakları tahmin ediliyor.

HESAPLARI İNCELEYİN

Sitelerde aidatların hızla yükselmesi ev sahiplerini ve kiracıları sıkıntıya sokmaya basladı. Site aidatları kira bedellerini yakalamış durumda.

Kakıcı & Şimşek Hukuk Bürosu kurucularından Av. Elvan Kakıcı Simsek, ev sahibi ve kiracılara site yönetim hesaplarındaki tüm bilgi ve dokümanları incelemelerini öneriyor.

Site sakinlerinin aidat sıkıntısı yasamamak için genel kurullara katılması çok önemli. Aidatlar, site yönetimleri tarafından değil, genel kurulda kat malikleri tarafından oylanarak belirleniyor. Genel kurula katılan site sakinleri, aidat artışının nereden kaynaklandığını öğrenebilir, kiracıların da mal sahibinden alacağı vekaletnameyle genel kurullara katılabilirler. 

Kiracıların ve de mülk sahiplerinin mutlaka kat malikleri toplantılarına katılmaları gerektiğini de belirten Kakıcı Şimşek, su uyarılarda bulunuyor: 

"Kişilerin oradaki süreci yakından takip etmeleri, eğer lüks bir harcama görüyorlarsa buna itiraz etmeleri ve incelemeleri büyük önem arz ediyor. 

Yüksek site aidatının içeriğinde eğer lüks bir harcama varsa, buna itiraz edilmişse ve bu lüks harcama hala aidatlara yansıtılmaya devam ediyorsa hukuk mahkemesinden tespit talep edip bu durumu dava edebilirler. Yönetim usulsüz harcamalardan hem hukuki hem de cezai olarak sorumludur."

Konut aidatlarını en çok etkileyen faktörlerin başında ortak alan giderleri olan yeşil alan, park, sosyal tesisler, güvenlik gibi giderler geliyor. Özellikle bakimi zor ve pahalı olan sistemlerin yıllık bakımları ciddi maliyetler oluşturuyor.

ANLAŞMAZLIKLAR ARTIYOR

Agra Mimarlık Kentsel Dönüşüm Yönetim Kurulu Başkanı Ve Kentsel Dönüşüm Uzmanı Mimar Nihat Sen, aidatların daha çok el yakmaması için öncelikle projenin tasarım aşamasında kurgusunun ve planlamasının iyi yapılması gerektiğini vurguluyor.

Önümüzdeki dönemlerde tedbir alınmaması durumunda, artan maliyetler ve giderlerle aidatların daha da yükseleceğine dikkat çeken Sen, "Aidatlar, ekonomik nedenlerden dolayı mülkiyet sahipleri arasında ciddi anlaşmazlıklara sebep olabilir. Aidatların yüksekliğinden dolayı ödenmemesi durumunda ortak alan giderlerinin bakim ve onarımlarının yapılmama riski söz konusu olabilir" diyor.

AE Mimarlık Yönetim Kurulu Başkanı Mimar Ahmet Erkurtoğlu da aidatların azaltılması için binaların ortak alanlarının enerji ihtiyacı için güneş enerjisi kullanması, temizlik ve bahçe sulaması için gri suların kullanılması ve yağmur suyu depoların yapılması gerektiğini söylüyor.

Erkurtoğlu, "Sitelerde güvenlik yerine elektronik kartlı geçiş sistemleri ve alarm sistemleri kameralarla entegre edilerek masraflar azaltılabilir. Önümüzdeki süreçte enflasyon yükselmeye devam ederse, enflasyon oranının aidatlara yansıması kaçınılmaz bir gerçektir" diye konuşuyor.

“TOPLANTILARA KATILIN” 
“Site ve apartman sakinlerinin yönetim toplantılarına, genel kurullara kesinlikle katılmalarını öneriyoruz. Özellikle toplantıların ilk kademesinde yeterli çoğunluğun sağlanamaması nedeni ile ertelendiğini ve ikinci toplantılara da katılımın çok düşük olduğunu görüyoruz. 

Bu toplantılara katılıp giderleri detaylı inceleyerek yapılan artışların makul seviyelerde olup olmadığını anlayabilirler. Alternatif çözüm yolları sunmaları ve kendi görüşlerini dile getirmeleri faydalı olacaktır.”