Akrabaya bırakılan evler için kira vergisi ödenir mi? Evi olanlar aman dikkat!
Milyonlarca ev sahibi kira geliri beyan süreci başladı. Peki akrabaya bırakılan evler için kira vergisi ödenir mi?
Kira geliri vergisinde beyanname süreci 1 Mart tarihinde başladı. Ev sahipleri hangi durumlarda kira geliri vergisi ödeyeceklerini merak ediyor.
Yeminli Mali Müşavir Muharrem Özdemir, gayrimenkulün bedelsiz kullanılmasında emsal kira bedeli uygulamasını anlattı. Muharrem Özdemir, "Gelir Vergisi Kanununun 70’inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiraya verilmesi halinde elde edilen gelirler “gayrimenkul sermaye iradı” olarak belirtiliyor ve bu gelirler belirli şartlarda gelir vergisine tabi tutuluyor" diye konuştu.
Özdemir, 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun “Emsal Kira Bedeli Esası” başlıklı 73’üncü maddesinin birinci fıkrasında, kiraya verilen mal ve hakların kira bedellerinin emsal kira bedelinden az olamayacağının, bedelsiz şekilde başkalarının intifaına bırakılan mal ve hakların emsal kira bedelinin, bu mal ve hakların kirası olarak görüleceği, bina ve arazide emsal kira bedelinin, yetkili özel mercilerce veya mahkemelerce takdir edilmiş ya da belirlenmiş kirasının, bu suretle takdir veya tespit edilmiş kira mevcut değilse Vergi Usul Kanununa göre belirlenen vergi değerinin yüzde 5'i şeklinde kabul edileceğinin hükme bağlandığını söyledi.
Diğer mal ve haklarda emsal kira bedeli, bu mal ve haklarının maliyet bedelinin, bu tutar edel bilinmiyorsa, Vergi Usul Kanununun servetlerin değerlendirilmesi hakkındaki hükümlerine göre belli edilen değerlerinin yüzde 10'u şeklinde hesaplanır.
HANGİ HALLERDE EMSAL KİRA BEDELİ ESASI UYGULANMAZ?
1. Boş kalan gayrimenkullerin muhafazaları için bedelsiz şekilde başkalarının ikâmetine bırakılması;
2. Binaların mülk sahiplerinin usul, füru veya kardeşlerinin ikâmetine tahsis edilmesi (Usul, füru ve kardeşlerden her birinin ikâmetine birden çok ev tahsis edilmiş ise bu konutların yalnız birisi hakkında emsal kira bedeli hesaplamıyor. Kardeşler evli ise eşlerden yalnızca biri için emsal kira bedeli hesaplanmaz.);
3. Mülk sahibi ile birlikte akrabaların da aynı evde ya da evde ikâmet etmesi,
4. Genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri ve belediyeler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca gerçekleştirilen kiralamalarda.
Bu kapsamda, gayrimenkulün muhafazası için bedelsiz oturan bekçi, akrabaları ile oturan ev sahibi ve önce evlenen kardeş gibi durumlarda emsal kira uygulaması vergiye tabi değilken, sonra evlenen kardeş ile evde dayı, hala, teyze, amca veya yeğenin oturması vergiye tabi tutuluyor.
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun “Kan Hısımlığı” başlıklı 17’nci maddesinde; "Kan hısımlığının derecesi, hısımları birbirine bağlayan doğum sayısıyla belli olur. Biri diğerinden gelen kişiler arasında üstsoy-altsoy hısımlığı; biri diğerinden gelmeyip de, ortak bir kökten gelen kişiler arasında yansoy hısımlığı vardır" hükmü bulunur.
Aynı Kanunun “Kayın Hısımlığı” başlıklı 18’inci maddesinde de "Eşlerden biri ile diğer eşin kan hısımları, aynı tür ve dereceden kayın hısımları olur" hükmü yer alıyor.
Yani bu kapsamda, Medeni Kanuna göre usul (üstsoy); anne, baba, büyükanne, büyükbaba ve bunların anne ve babaları olurken, Füru (altsoy) ise; evlatlar, torunlar ve bunların çocukları oluyor.
Bu hükümler kapsamında, mülk sahiplerinin bunların dışında kalan akrabalara (yeğen, dayı, amca, kayınpeder, kayınvalide, baldız vb.) ikâmet amacıyla tahsis edilen gayrimenkuller için emsal kira bedelinin uygulanması gerekiyor.
Gayrimenkulün, kayınvalide ve kayınpederin hizmetine bedelsiz şekilde verilmesi durumunda da emsal kira bedeli uygulamak suretiyle yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmesi gerekiyor.
Yeminli Mali Müşavir Muharrem Özdemir, gayrimenkulün bedelsiz kullanılması durumunda emsal kira bedeline ilişkin sonucu şu şekilde açıkladı:
1. İş yerinin üçüncü kişilere bedelsiz kiralanması (kan hısımlığı ya da kayın hısımlığı fark etmeksizin) ve bu kişiler tarafından nakden veya hesaben kira ödemesinde bulunulmaması durumunda emsal kira bedelinin tevkifata tabi olmaması,
2. İş yerinin üçüncü kişilere (kayın hısımlığı veya kayın hısımlığı fark etmeksizin) bedelsiz kiralanması halinde herhangi bir kira geliri elde edilmemesi durumunda dahi emsal kira bedeli hesaplanması gerekir.
3. Hem iş yeri hem de ikametgah şeklinde kiralanan gayrimenkuller vergi mevzuatımız açısından iş yeri olarak kabul edildiğinden bu gayrimenkuller için ödenecek kiraların tümü üzerinden tevkifat uygulanması,
4. Konutlarda emsal kira uygulaması usul (üstsoy); anne, baba, büyükanne, büyük baba ve bunların anne ve babaları ile Füru (altsoy) ise; evlatlar, torunlar ve bunların çocuklarını kapsamakta olup bunların dışında kalan akrabalara (yeğen, dayı, amca, kayınpeder, kayınvalide, baldız vb.) kiralama yapılması halinde gayrimenkullerde emsal kira bedelinin uygulanması gerekiyor.
Ev sahipleri dikkat! Son tarih 1 Nisan!
