Amerika’da banka iflaslarının perde arkası! Amerika'da bankalar neden batıyor?

ABD faiz artırımlarının ardından son dönemde banka iflasları ile yeniden gündeme geldi. Milyarlarca dolarlık varlığa sahip olan Silvergate, Silicon Valley Bank ve Signature Bank’ın iflas etmesi akıllara bazı soruları getiriyor.

ABD’de başlayan ve Avrupa ülkelerini de kısmen etkileyen bankacılık krizinin nedenleri çok araştırılıyor. Ekonomistlere göre ABD’de bazı bankaların peş peşe iflas bayrağı çekmesinin temel nedeni ABD Merkez Bankası Fed’in para politikası kararlarından kaynaklanıyor.

Amerika’da banka iflaslarının perde arkası! Amerika da bankalar neden batıyor?

Fed, enflasyonla mücadele kapsamında gösterge faiz oranını 17 Mart 2022 ve 1 Şubat 2023 tarihleri arasında yüzde 0,25 ila 0,5 aralığından yüzde 4,5 ila 4,75 seviyesine çıkardı. Fed faizleri yükseltince, devlet borçlanma senetlerinin yani bono ve tahvillerin de faizleri artıyor Ancak daha yüksek faizle yeni bonolar çıktıkça daha düşük faizi olan eski bonoların piyasadaki değeri düştü. Bankalar ise hem yasal zorunluluklar hem de risksiz kabul edildiği için bol bol devlet tahvili veya bonosu satın alıyor.

Fed hızlı biçimde faizleri artırırken, ülkede bankalarda bulunan tahvillerin değeri de hızla eridi. Bankalar değeri düşen bu bonoları satmadığı sürece zararı gerçeğe çevirmiş yani ‘realize’ etmiş olmuyor. 2008 krizinde realize edilmemiş bono-tahvil zararı 75 milyar dolar civarındayken, son dönemde henüz gerçekleşmemiş bu kayıplar 600-700 milyar dolarlar seviyesine yükseldi.

Uzmanlar, ABD'de bazı bankaların bilançolarına aşırı miktarda bono-tahvil aldığını belirtirken, bankaların faiz artırım sürecinde ise bono değerlerinin düşeceğini öngörmeyip risklerini çeşitli türev finansal araçlarla 'hedge' etme yani sigortalama yoluna da gitmediğine işaret ediyor.