Anadolu Grubu Gürcistan’da elektrik üretip Türkiye’ye satacak!

Anadolu Grubu’nun Gürcistan’da 185 milyon dolarlık yatırımla gerçekleştirdigi Paravani Hidroelektrik Santrali, resmen faaliyete başladı. 90 megavat kurulu güce sahip Paravani HES’te üretilen elektrik 9 ay boyunca Türkiye’ye, 3 ay da Gürcistan’a satılacak. HES bir Türk yatırımcının yurtdışında geliştirdiği ve ürettiği elektriği Türkiye’ye sattığı ilk proje olma özelliği taşıyor.

ÖZİLHAN: YAPTIK, İŞLETECEĞİZ, DEVRETMEYECEĞİZ

Anadolu Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan, Gürcistan’da gerçekleştirdikleri bu yatırımın ilk adım olduğunu belirterek, “Burada yabancı yatırımcıya çok büyük imkanlar sağlanıyor. Dış yatırıma oldukça açık bir ülke. Biz Gürcistan’da ilk olmanın avantajlarını yaşadık. Bu projede genelde geçerli olan yap-işlet-devret modelinden farkli bir durum söz konusu. Yaptığımız santrali devretmiyoruz. Baraj sonsuza kadar bizim. İlk 6 yılda projenin kendisini ödemesini bekliyoruz” dedi.

Paravani HES’in Türkiye’ye yapacağı elektrik satışının yıllık 20 milyon dolar civarinda olacağını kaydeden Özilhan şöyle konuştu: “Paravani HES’te ürettiğimiz elektriği buradaki şirketimiz Türkiye’ye satacak. Ancak bu para daha sonra temettü olarak bizim grubumuza geleceği için, cari açıkla mücadeleye katkı sağlayacağız. Bir nevi ihracat yapmış olacağız. Bu açıdan bakıldığında da oldukça önemli bir proje ve biz bu şekilde Gürcistan’da yeni fırsatları değerlendiriyoruz. Şu anda somutlaşmış 2-3 proje üzerinde çalışıyoruz. Hedefimiz 2020’ye kadar 400-500 milyon dolar yatırımla 500 megavat kurulu kapasiteye ulaşmak.”

Türkiye’de son dönemde projelerin ÇED raporlarıyla ilgili yaşanan gecikmelerle ilgili soruya Tuncay Özilhan şöyle cevap verdi: “Türkiye’de nükleer ve HES projelerine karşı ciddi bir çevre hassasiyeti gelişti. Bu durum yatırımcıyı geri tutuyor. Yeni yatırımlar için hevesimizi kırıyor. Örneğin bu bölgede çok yoğun bir nüfus yok, çevre üzerinde hassasiyetle durduk. O nedenle HES’lerde ağırlığı Gürcistan’a vereceğiz.”

KUŞLARA GÖÇ YOLU

Projenin Genel Müdürü Murat Küçük, çevre dostu bir anlayışla inşa ettikleri santralde ayrıca balık ve kuşlar için özel göç yolları yaptıklarını söyledi. Balıkların yumurtlama döneminde akıntıya ters yönde hareket ettiklerini kaydeden Küçük şöyle devam etti: “Suyun kaynağına doğru yumurtalarını oraya bırakıyorlar. Biz de o nedenle balıkların güvenli bir şekilde yumurtlamalarını sağlayacak 81 metrelik özel bir hat oluşturduk. Kuşlar için de göç yollarını tespit ederek, güvenliklerini sağlayacak şekilde uyarı mekanizmaları kurduk.”

Enerji Bakani Taner Yıldız da, Paravani HES’in Türkiye’ye komşu ülkeden elektrik sağlanması açısından önemli bir proje olduğunu belirterek şunları söyledi: “Türkiye’nin tüm komşuları ile iletim hattı mevcut. Şu anda 1000 megavata kadar elektrik iletim hattımız bulunuyor. Komşularımızla gerektiğinde karşılıklı olarak elektrik alım-satımı yapabiliyoruz. Bu siyasi sınırların korunup, ekonomik sınırların kalktığı, enerji sınırlarının genişlediği son derece faydalı bir faaliyet. Bu tür adımları genişleterek devam ettirmek istiyoruz. Şu anda AB enerji iletim hatları konusundaki uyum adımlarımız sonucunda eğer ihtiyaç olursa, örneğin Türkiye’den Fransa’ya elektrik satılabilecek.”

Paravani HES’in Gürcistan’daki su kaynaklarının yapısı nedeniyle 24 saat çalışabildiğini kaydeden Anadolu Grubu Enerji Koordinatörü Tugban Izzet Aksoy, “24 saat çalıştığı için 90 megavat olduğu halde, Türkiye’deki 150 megavatlık bir santrala eşit güce sahip” dedi. Aksoy 45 ayda tamamlanan Paravani HES’in özelliklerini şöyle özetledi:

*Projede 2 bin kişi çalıştı. Sıfır kaza ile inşaatı tamamlandı. Buradan Türkiye’ye satılan elektrik ile 160 bin vatandaş, aydınlanırken, 100 hastane ve 50 fabrikaya enerji verilecek olan proje 185 milyon dolara mal oldu. Projenin 115 milyon dolarlık kısmı EBRD, IFC ve TSKB tarafından verilen krediyle karşılandı.

Ayşegül Akyarlı Güven / wsj.com.tr