Anayasa Mahkemesi'nden icra ve iflas takiplerine ilişkin emsal karar!

Anayasa Mahkemesi (AYM), Afyonkarahisar'da yaşanan depremin ardından kurulan kooperatiften alacaklarını alamayan, icra ve iflas takipleri sonuçsuz kalan firmanın başvurusunda, mülkiyet hakkının ihlal edildiğini belirtti ve firmaya 350 bin TL tazminat ödenmesine karar verdi.

Anadolu Ajansı'nda yer alan habere göre; Resmi Gazete'de yer alan kararda, 2002 yılında Afyonkarahisar'ın Sultandağı ve Çay ilçelerinde yaşanan depremlerin ardından yıkılan ve ağır hasar gören konutların yeniden yapılması, vatandaşların mağduriyetlerinin giderilmesi için kooperatif kuruldu.

Doğal afet sebebiyle kurulan kooperatifin, menkul ve gayrimenkul mallarla her türlü hak ve alacakları, para ve para hükmündeki kıymetli evrakları da ilgili yasa kapsamında devlet malı olarak sayıldı.

İlerleyen süreçte başvurucu firma, kooperatife beton satımıyla ilgili alacağının tahsili için icra takibi başlattı. Kooperatifin malları ile hak ve alacakları devlet malı sayıldığı için 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre haczedilemeyeceği sebebiyle kooperatif tarafından yapılan haczedilemezlik şikayeti onaylandı ve hacizler kaldırıldı.

Bunun ardından firma, başlattığı icra takibini iflas yoluyla takip haline getirdi.

Devam eden yargısal süreçte alacaklarını tahsil edemeyen firma, başlatılan icra ve iflas takiplerinin, "kooperatif mallarının devlet malı sayıldığı" nedeniyle sonuçsuz bırakılması ve alacağın başka türlü tahsiline imkan kalmaması sebebiyle mülkiyet hakkının ihlal edildiğini iddia etti ve Anayasa Mahkemesine başvuruda bulundu.

Dosyada incelemelerde bulunan Yüksek Mahkeme, Anayasa'nın 35. maddesinde belirtilen mülkiyet hakkının ihlal edildiğini belirtti ve firmaya 350 bin TL tazminat ödenmesine karar verdi.

Mahkeme ayrıca, yapısal sorunun çözümü amacıya karar örneğinin TBMM'ye de yollanması kararını verdi. 

- Kararın gerekçesi

Anayasa Mahkemesinin kararında, Kanun'da devlet mallarının haczedilmesine yasak getiren hükmün amacının, kesintisiz şekilde sürmesi gereken kamu hizmet ve görevinde yaşanabilecek kesintinin engellenmesi olduğu belirtildi. 

Bu çerçevede, başvuruya konu kooperatifin mallarının ilişkili Kanun kapsamında "haczedilemezlik ayrıcalığı" bulunduğuna işaret edilen kararda, bunun amacının, depremden etkilenen kişilerin bir an önce barınma gereksinimlerinin giderilmesi olduğuna dikkat çekildi.

-"Bedellerinin tahsil edilememesi konutların bitirilmesine engel teşkil eder"

Buna karşı, alacaklıların menfaatlerinin göz ardı edilmemesinin gerekli olduğuna vurgu yapılan kararda, şu tespitlere yer verildi:

"Bu bağlamda başvurucunun alacağının beton satımına ilişkin olduğu ve bu betonun anılan konutların inşası sırasında kullanılmış olduğu da dikkate alınmalıdır. Konutların inşası nedeniyle yapılmış olan borçların diğer borçlar ile aynı hükümlere tabi tutularak tahsillerinin imkansız hale getirilmesinin 7269 sayılı Kanun'un amacına ve menfaat dengesine uygun düştüğünden söz edilemeyecektir. Aksi takdirde, kooperatiflerin konut yapımı için aldıkları hizmet ve malzeme bedellerinin tahsil edilmesi yönünde ciddi bir tehlikenin bulunduğunun görülmesi halinin, konutların bitirilmesine engel teşkil edeceği açıktır."

Depremde hasar görenlerin konut ihtiyacının giderilmesi için toplumun fedakarlık göstermesi yolunda bazı düzenlemeler yapılmasının sosyal devletin bir gereği olduğunun vurgulandığı kararda, "Bu fedakarlığın sadece kooperatiflere inşaat malzemesi satan veya hizmet sunan kişilere yüklenmesi hakkaniyete uygun düşmeyecektir. Dolayısıyla toplumun tamamı tarafından üstlenilmesi gereken bir sorumluluğun kanuni düzenlemeler nedeniyle tek başına başvurucu üzerinde bırakılması başvurucuyu ağır bir yük altına sokmuştur." ifadeleri kullanıldı.

Yargıtay'dan konut kredisi sözleşmeleri ile ilgili emsal karar!