Ankara'da konutlar alıcı bulamıyor!
Ankara’da barınma ve konut arzı incelendiğinde ihtiyaçtan daha fazla konut yapıldığı kent planlaması raporlarında yer aldı. Ancak bu denli hızlı ve ihtiyaç fazlası konutlaşmaya karşın, konut fiyatlarında anlamlı bir azalma olmadı.
Ankara’da barınma ve konut arzı incelendiğinde ihtiyaçtan daha fazla konut yapıldığı kent planlaması raporlarında yer aldı. Ancak bu denli hızlı ve ihtiyaç fazlası konutlaşmaya karşın, ne konut fiyatlarında ne kiracı olarak ikamet edenlerin oranında ne de hane halklarının barınma giderlerinde anlamlı bir azalmanın söz konusu olmadığı görüldü.
TÜİK verilerine göre, Ankara’da 2002-2011 döneminde inşa edilen 483.085 daireye karşılık gelen yeni konut sayısını karşılamak için gerekli nüfus artışı ise 1.593.371 kişi. Ancak aynı dönemde gerçekleşen nüfus artışı ise sadece 756.956 oldu. Buna rağmen 2000 yılında kendi evinde oturanların oranı yüzde 58,7 ve kirada oturanların oranı yüzde 31,3 iken, 2011 yılında bu oranlar ancak yüzde 60,9 ve yüzde 30,2 olarak gerçekleşti.
KONUTLARDA MALİYETLER VE FİYATLAR YÜKSEK
2014-2023 Ankara Kent Planı'na göre, yeni üretilen daireler ilçelerin nüfus kompozisyonu ile uyum göstermediği ortaya çıktı. Ankara’da 2002-2011 döneminde inşa edilen konutların ilçelere göre ortalama alanları (OA) ve bu ilçelerin ortalama hane halkı büyüklüklerinin (OHB) karşılaştırılması arasında yapılan bir korelasyon analizinde korelasyon katsayısı -0,68 çıktı. Özellikle son yıllarda çok sayıda konutun yapılan Gölbaşı’nda, tek veya iki daireli binalar -lüks konutlar hesaplama dışında bırakıldığında bu ilçe için OA 138 m2 söz konusu korelasyon katsayısı ise -0,78 olduğu ortaya kondu. Dairelerin ortalama alanlarının hem maliyetleri hem de fiyatları artırdığı, dolayısıyla bu ters orantının sebebinin ise gelir durumundan kaynaklandığı ortaya çıktı. Bu durum ihtiyaçlar açısından ele alındığında, daha kalabalık ailelerin yaşadığı yerleşim yerlerinde daha küçük konutların bulunduğu; OHB’lerin daha küçük olduğu ve üniversitelerin yoğun bir şekilde bulunduğu Yenimahalle ve Çankaya gibi ilçelerdeyse, konutların ihtiyacın aksine geniş olduğu 2014-2023 Ankara planlama verilerine yansıdı.
BARINMA VE KONUT TEDBİRLERİ
Ankara'nın barınma ve konut ile ilgili araştırmalar sonrası alınacak olan tedbirler ise şu şekilde ortaya kondu :
Mevcut yüksek konut arzı nüfus artışı ve yapı yenilenmesinden kaynaklanan talebi karşılayacak düzeyde tutulacak ve kullanıcı ihtiyaçlarına uygun niteliklere sahip konut üretim politikaları geliştirilecek ve uygulanmasına geçilecek. Konut arzının yüksek düzeyde devam etmesinin temel nedenlerinden olan yüksek kâr marjlarının azaltılması adına konutların niteliğine olumlu katkı sağlayacak tedbirler alınacak. Bu kapsamda binalar için enerji verimliliği sertifikasyonu, yenilenebilir enerji sistemlerinin binalara entegrasyonu, yerel mimari dokunun korunmasına yönelik standart ve yaptırımlar gibi uygulamalar geliştirilecektir. Konut arzının büyük kısmının gerçekleştiği Merkez Bölgesi ve 5. Alt Bölge ile tarihi kent dokusunun hala önemli ölçüde ayakta olduğu 4. Alt Bölge bu uygulamalarda öncelikli mekânlar olacak. Böylelikle hem kentin yaşam ve mekân kalitesi artırılacak hem de konut piyasalarındaki söz konusu kırılganlık azaltılacak. Ayrıca sektör temsilcilerine yönelik, söz konusu riskler hakkında bilgilendirme çalışmaları yapılacak.
ORTA GELİR GRUPLARINA HİTAP EDEN KONUTLAR ÜRETİLECEK
Konut arzındaki bir diğer sorun olan ihtiyaca uygun konut üretilmemesine yönelik, ortalama hane halkı büyüklükleri, öğrenci ve genç çalışan nüfus yoğunlukları gibi değişkenler göz önünde bulundurularak semtler düzeyinde gerekli düzenlemeler yapılacak. Yine Ankara
Merkez ve 5. Alt Bölge’de gerek kentsel dönüşüm kapsamında gerekse de bunun haricinde yürütülecek kamu kaynaklı veya destekli toplu konut projelerinde orta gelir grubuna da hitap eden konutlar üretilecek. Dolayısıyla bir yandan ev sahipliği oranları doğrudan artırılırken diğer yandan da piyasada daha rasyonel bir fiyatlandırma oluşmasına katkı sağlanacak.
Güçlü ANADOLU / Cengiz ALDEMİR