Yabancıların AVM ilgisi!
Türkiye’de uluslararası yatırımcıların alışveriş merkezi sektöründeki ağırlığı artıyor. 45 milyar dolarlık pazarın 3’te 1’i yabancının kontrolünde. Seçim sonrası yeni yatırımlara hazırlanıyorlar. Pazara yeni oyuncular girebilir.
Türkiye’de cari açığın son yıllardaki finansmanına en büyük desteklerden biri, alışveriş merkezlerinden (AVM) geldi. 2014 sonu itibariyle Türkiye’de doğrudan yabancı yatırımcıların yaptıkları AVM yatırımı toplamı 14 milyar doları aştı. Son 6 yıl ortalaması 9.4 milyar dolar olan doğrudan yabancı sermaye girişlerinin yıllar itibariyle değişmekle beraber yüzde 10 ile 15’lik kısmı AVM’lere geldi.
Bu rakam, Türkiye’de yapılan toplam 45 milyar dolarlık alışveriş merkezi yatırımının yaklaşık üçte birlik kısmının yabancı yatırımcılar tarafından gerçekleştirildiğini gösteriyor.
TÜRKİYE’DE AVM SAYISI: 342
Ortalama olarak bakıldığında, AVM’ler aracılığıyla yıllık 1 milyar dolar doğrudan yabancı sermaye girişi sağlanmış oldu. Türkiye’de toplam 342 alışveriş merkezi yatırımının 78’i yabancı yatırımcılar tarafından gerçekleştirildi. Bu yatırımların toplam kiralanabilir alanı ise 2.9 milyon metrekare oldu. Doğrudan yabancı yatırımlar, toplam AVM sayısının yüzde 23’ünü, toplam yatırım büyüklüğünün ise yüzde 31’ini oluşturdu.
Yabancı yatırımcıların yatırım yapmayı en çok tercih ettiği şehirler arasında ilk sırayı 15 AVM ile İstanbul aldı. İzmir’de 8, Ankara’da ise 5 AVM yabancı yatırımcılar tarafından yapıldı.
15’inci AVM’si Diyarbakır’a / Hulusi Belgü MULTI TURKEY / Yönetim Kurulu Üyesi
“Türkiye’de alışveriş merkezi sektörü, 2014 yılında gerek büyüme gerekse yabancı sermaye, ciro, ziyaretçi sayıları ve istihdam oranlarında son derece başarılı bir grafik sergiledi. Yatırımcı ilgisi hâlâ devam ediyor. Organize perakende sektörünün 2015 yılının sonunda yüzde 9 büyüyeceği ve 120 milyar dolar ciroya ulaşacağı öngörülüyor.
Grubumuz Türkiye’deki 14 alışveriş merkezimizle yaklaşık yüzde 12’lik pazar payına sahibiz. Forum Alışveriş Merkezleri bulundukları şehre değer katıyor. Halen devam etmekte ve tasarım aşamasında olan 3 yeni projemiz var. Bu yıl 15’inci AVM’mizi Diyarbakır’da açacağız. Forum Diyarbakır’ı Mayıs ayında ziyaretçilerimizle buluşturmayı hedefliyoruz. 138 markaya ev sahipliği yapacak, 1.500 kişiye iş sağlayacak.
Nisanda açılacak Çanakkale’deki Esas Holding’e ait ‘17 Burda’ projesinin de kiralama ve yönetimini üstleniyoruz. Forum Adana ve Forum Elazığ ile birlikte de yönettiğimiz AVM sayımızı 2016 sonuna kadar 18’e çıkarmayı hedefliyoruz. Biz, Türkiye’de potansiyele ve parlak geleceğe inanıyor, yatırımlarımızı önceden belirlenmiş program dahilinde sürdürüyoruz.”
1 milyar $’lık yatırım peşinde / Artuğ Çetin PRIME DEVELOPMENT / CEO
“Grup olarak 2007’den bu yana toplam 3 alışveriş merkezi projemizle Türkiye’de 500 milyon dolarlık yatırım gerçekleştirdik. Kendi projelerimizin yatırım ve yönetim çalışmalarının yanı sıra farklı yatırımcılara ait projelerin yönetim, kiralama hizmetlerini de yürütüyoruz. Kendi yatırımcı hassasiyetlerimiz ve öngörülerimiz bizi, diğer yatırımcılar nezdinde bu alanda tercih edilir kılıyor. 2014 yılı itibariyle dumankaya projelerine, konsept geliştirme, mimari danışmanlık, kiralama, yönetim hizmetleri sunmaya başladık. 2015 yılında da farklı atılımlarımız oldu, yönetim portföyümüze Pendik’teki Neomarin Alışveriş Merkezi’ni ekledik. Neomarin Alışveriş Merkezi’nde kiralama ve yönetim hizmetleri sunuyoruz.
Ayrıca 4. projemizle kendi yatırımlarımıza devam ediyoruz, Sivas’ta Primemall Sivaspark projesini hayata geçireceğiz. Yaklaşık 35 bin metrekarelik kiralanabilir alana sahip projede 120 mağaza planlıyoruz. Prime Development olarak Türkiye’ye inanıyoruz ve yatırımlarımıza devam edeceğiz. Hedefimiz 10 yılda yatırımlarımızı 1 milyar dolara ulaştırmak.”
‘Seçim sonrası girişler artar’ / Nuri Şapkacı ECE TÜRKİYE / Genel Müdür Yardımcısı
“Sektör orta ve uzun vadede düşünen yatırımcılar için çok ilgi çekici. Seçimi takiben AVM işinde yabancı yatırımların hızlanacağını düşünüyorum. Avrupa’da, Amerika’da ekonomik belirsizlikler var. Yabancı yatırımcılar Türkiye’ye gelmek için bekliyorlar. Türkiye’yi inceliyorlar.
Son 5 sene içinde zaman zaman alımlar da oldu ama halen istenilen düzeyde değil. 2015 sonu itibariyle, dünya ekonomisinde herhangi bir türbülans olmadığı takdirde alımların artacağını ve yabancı fonların çok daha fazla giriş yapacağını düşünüyorum. Avrupa’ya bakıyorsunuz, belli bir doyum noktasına gelmiş durumda. Şu anda Avrupa’ya en yakın ülke Türkiye. Yaş ortalaması 29... 1.000 kişiye düşen perakende alan halen Avrupa ortalamasının altında. Büyüme oranı belli oranlarda süreklilik gösteriyor, dinamik bir ülke, dolayısıyla yabancı fonların ilgisini çekiyor.
Geçmişte çok fazla yaşanmayan satın almaların önümüzdeki 5 yıl artacağı kanaatindeyim. Uzun dönemli düşünen bir yabancı yatırımcı olarak da ECE bu yatırımcıların arasında olacak.”
Doğuya yöneliyorlar...
Ancak yabancı yatırımcıların AVM ilgisi büyük şehirlerle sınırlı kalmadı. Diğer sektörlerden çok sınırlı ilgi gören birçok şehir, AVM yatırımlarında yabancı yatırımcıların yoğun olarak ilgisini çekti.
Van, Artvin, Düzce, Kırklareli gibi şehirlerde şehrin tek alışveriş merkezi yabancı yatırımcılar tarafından açıldı. Bir başka deyişle, alışveriş merkezleri için yatırım planlayan uluslararası şirketler, sadece büyük şehirlerle sınırlı kalmadı. Türkiye’nin en batısından en doğusuna kadar birçok ilde yatırım yapmayı tercih etti. Sanayi ve hizmet sektörü yatırımcılarının henüz çok fazla bulunmadığı birçok ilde uluslararası alışveriş merkezi yatırımcıları sermaye koymayı ve bu şehirlerin sosyal yaşamlarına da katkıda bulunacak yatırımlar yapmayı tercih etti.
Bu şehirlerin dışında Adana’da yer alan 3 alışveriş merkezinin tamamında uluslar arası sermaye tarafından yapılan yatırımlar söz konusu oldu.
Mersin’de bulunan 6 alışveriş merkezinin 4’ü, Çanakkale’deki 3 AVM’den 2’si, Elazığ’da bulunan 2 alışveriş merkezinin ikisi de yabancı yatırımcıların sermayeleriyle hayata geçirildi.
9 yabancı var
- Prime Development
- Multi Turkey
- Ece Turkey
- Tesco
- Metro Properties
- Emaar
- Corio
- Cenor Group
- Union Investment
Eylem Türk / Milliyet