AVM'lerin yüzünü Arap turistler güldürdü
Kriz nedeniyle alışveriş için gelen Avrupalı, gurbetçi ve Rus turist sayısında azalma yaşanırken, petrol zengini Ortadoğulu ve Orta Asyalı turist sayısı katlanarak artıyor...
Ekonomik kriz ve sigara yasağıyla boşalan alışveriş merkezleri (AVM), Arap turistle moral buldu. Kriz nedeniyle alışveriş için gelen Avrupalı, gurbetçi ve Rus turist sayısında azalma yaşanırken, petrol zengini Ortadoğulu ve Orta Asyalı turist sayısı katlanarak artıyor. Yılın ilk 5 ayında Suudi Arabistan'dan Türkiye'ye gelip alışveriş yapan turist sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 226, Kuveyt'ten yüzde 198, İran'dan ise yüzde 88 arttı.
Arap turistler, harcadıkları para miktarı bakımından da esnafın yüzünü güldürüyor. Avrupalı turist kişi başına Türkiye'ye en fazla 600 dolar bırakırken, Ortadoğu'dan gelen turist 2 bin dolar harcıyor. Alışveriş turizminden geçen yıl 4.5 milyar dolar civarında gelir elde edirken, bu yıl krize rağmen gelirin yüzde 20 artması bekleniyor. Avrupalı turist Türkiye'den daha çok halı, deri ve kuyum alırken, Arap turistler tekstil ve kuyuma meraklı. Genellikle 4 günlük turlarla gelen Arap turist, kültürel gezilere pek ilgi göstermiyor. Alışverişe odaklanan Araplar'ı kapmak için yarışan alışveriş merkezleri ise organizatörlere bol bol prim ya da promosyon dağıtıyor.
Tüm dünyada turistlerin yararlandığı tax free (vergi iadesi) sistemini Türkiye'ye getiren Global Refund şirketinin Türkiye ortağı ve Genel Müdürü Hülya Aslantaş, "Alışveriş merkezleri sıkıntılı süreci yabancı turistle kapatmaya çalışıyor. Pek çok alışveriş merkezi acentelerle anlaşıp alışveriş turları düzenlenmesi için pazarlık yapıyor. Türkiye'ye gelen yabancı turist perakende sektörüne soluk aldırıyor" dedi. Aslantaş, alışveriş için en fazla Ortadoğulular'ın geldiğini, Türkiye'nin bu potansiyeli iyi değerlendirmesi gerektiğini vurguladı. Artık İstanbul haritalarında alışveriş merkezleri ve içindeki markaların yer aldığına dikkat çeken Aslantaş, "Bu konuda broşürler basıp otellere ve havaalanlarına dağıtıyoruz. Bunun da karşılığını almaya başladık. Bu yıl ilk 5 ayda alışveriş turizmi oranı yüzde 12 arttı" diye konuştu.
Arap'a özel cadde yapıldı
Geçen yıl 55 bin turist ağırladıklarını anlatan Olivium Alışveriş Merkezi Genel Müdürü Aytaç Özçiçek de, bu yıl birçok acenteyle bağlatıya geçerek, turist sayısında yüzde 80 artış sağladıklarına dikkat çekti. Yılbaşından bu yana 23 bin 293 turist ağırladıklarını ifade eden Özçiçek, yıl sonunda bu sayının 90 bine çıkmasını hedeflediklerini kaydetti.
İstinyePark da, alışveriş turizmiyle büyüme planları yapıyor. 41 yeni markanın Türkiye'de ilk mağazasını açtığı İstinyePark'ın en üst katında Körfez ülkelerinden gelen marka meraklısı turistler için özel bir alışveriş caddesi bile bulunuyor.
Avrupalı'nın 3 katını harcıyorlar
Araplar, Türkiye'de başta İstanbul olmak üzere, Mersin, Bodrum ve Marmaris bölgelerinde de alışveriş yapıyor. Türkiye'ye Ortadoğu'dan turist getiren Mercan Turizm'in sahibi ve Yönetim Kurulu Başkanı Cüneyt Mengü, Avrupalılar'ın kişi başına Türkiye'ye 600 dolar bıraktığını, Ortadoğu'dan gelen turistin ise 2 bin dolar bıraktığını dile getirdi. Mengü, Avrupalı turistin büyük bölümünün Türkiye'den halı, deri ve kuyum aldığını, Arap turistlerin de Türk tekstilinin yanı sıra kuyum ve ipek halıya meraklı olduğunu vurguladı. Mengü, Mercan Turizm olarak geçen yıl 60 bin geceleme yaptırdıklarını söyledi.
Bir uçak dolu Ürdünlü getirdik
Baracuda Tur Yönetim Kurulu Başkanı Cem Polatoğlu ise, "Eskiden turistlere sadece Topkapı veya Ayasofya turları yaptırırdık. Ama Arap turistlerin alışveriş tutkusunu görünce alışveriş turları da düzenlemeye başladık" diye konuştu. Şu anda 3 gece 4 günlük turlar düzenlediklerini anlatan Polatoğlu, geçen hafta Ürdün'den 220 kişilik bir uçak dolusu turisti sadece alışveriş için getirdiklerine işaret etti. Alışveriş merkezlerinin de yabancı turistleri çekmek için çeşitli kolaylıklar sağladığını ancak bunun yeterli olmadığını belirten Polatoğlu, "Getirdiğimiz turistlere göre prim alarak bu iş gelişebilir" dedi.
Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) Ar-Ge Sorumlusu Cengiz Yücel, Başbakan Erdoğan'ın Davos'ta gösterdiği tepkinin de Arap turist sayısındaki artışa katkı sağladığını söyledi. Ortadoğu ülkelerinin ekonomik krizden diğer ülkelere oranla daha az etkilendiğini de hatırlatan Yücel, "Arap pazarları kriz filan dinlemiyor. Petrol zengini OPEC ülkeleri parayı harcayacak yer arıyor. Ayrıca İstanbul'a gelen turist sayısının son 5 yılda 2 milyondan 7 milyona çıkması da alışveriş merkezleri için önemli bir potansiyel oluşturuyor. Ayrıca tekstil ve kuyum fiyatlarının diğer ülkelere oranla daha uygun oluşu tercih edilirliğimizi artırıyor" diye konuştu.
Rus ve gurbetçi alışverişi kesti
Ortadoğulu turist sayısı artarken, Rusya ve Ukrayna'dan gelen turist sayısı kriz nedeniyle ciddi oranda geriledi. Rusya'dan gelip alışveriş yapan turist sayısı geçen yılın ilk 5 ayına göre yüzde 22 azalırken, Ukrayna'dan gelen turist sayısında ise yüzde 15 gerileme görüldü. Krizden etkilenen yurtdışındaki yerleşik Türkler de, alışverişten kıstı. Gurbetçi Türkler, geçen yılın ilk 5 ayına göre bu yıl yüzde 2 daha az alışveriş yaptı.
Alışveriş turizminden 4.5 milyar dolar gelir
Dünyada Dubai, Singapur, Paris ve İspanya alışveriş turizmiyle ön plana çıkıyor. Türkiye'de ise yaklaşık 10 yıllık bir geçmişe sahip alışveriş turizmi, Ruslar'ın bavul turizmiyle gündeme geldi. Türkiye'ye gelen başta, Rus ve Türk Cumhuriyetleri'nden turistler, halı, deri ve kuyum gibi ürünleri alıyordu. Ancak son yıllarda artan alışveriş merkezleri ile çeşitlilik ve gelen turist sayısı artmaya başladı. Geçen yıl alışveriş turizminden 4.5 milyar dolarlık gelir elde edilirken, bu yıl gelirin yüzde 20 artması bekleniyor.
Özgül Öztürk/ Referans