Ayben Ertem: Dekorasyon seçimleri psikolojiyi etkiliyor!

Eğitim ve danışmanlık hizmetleri veren Esentepedeki Beynin Gücü İnsan Kaynakları Genel Müdürü Uzman Psikolog Ayben Ertem, dekorasyon detaylarıyla kişiliğimiz arasındaki bağlantıya dikkat çekiyor

Ofis, ev, restoran gibi tüm yaşam alanlarındaki dekorasyon ve renk seçimleri psikolojiyi derinden etkiliyor. Eğitim ve danışmanlık hizmetleri veren Esentepedeki Beynin Gücü İnsan Kaynakları Genel Müdürü Uzman Psikolog Ayben Ertem, dekorasyon detaylarıyla kişiliğimiz arasındaki bağlantıya dikkat çekiyor.

Harvardda yapılan bir çalışmaya göre keskin hatlı eşyalar ya da objeler, beyinde korkudan sorumlu olan amygdala bölgesini aktive ediyorlar. Bu da insanların genellikle yuvarlak hatlı geleneksel mobilyaları, düz ahşap yüzeyleri, süslü dekoratif kıvrımları tercih ettiğini açıklayabilir.

Fazla eşyanın olmadığı modern dekorlar insanı rahatlatır. Personality& Social Psychology dergisinde yayınlanan bir çalışmaya göre çok fazla düzen seven insanlar evlerinde soyut resim olmasından hoşlanmıyorlar öte yandan soyut resimlerden hoşlananların da yeni deneyimlere açık heyecan arayanlar olduğu ortaya çıkmış bu çalışmada.

Eğitim ve danışmanlık hizmetleri veren Esentepedeki Beynin Gücü İnsan Kaynakları Genel Müdürü Uzman Psikolog Ayben Ertem, duygusal kişiler ile dışadönük kişiliğe sahip olanların dekorasyon seçimlerinin de tamamen farklı olduğunu vurguluyor.

Duygusal mı yoksa dışa dönük müsünüz

Duygusal insanlar daha çok sıcak renkler ve ahşap mobilyalar, Laura Ashley tarzı mobilyalar tercih ediyor. Mantıklarıyla hareket eden kişiler de daha donuk renkler ve daha modern ve ileri teknoloji ürünleri ve eşyaları tercih ediyorlar.

Ertemin verdiği bilgiye göre, dışadönük kişiler evlerinde birilerini hatırlatan objelerin ya da eşyaların etraflarında olmasından hoşlanıyorlar. İçedönük insanlar odalarında büyük oturma grupları tercih etmezler, kendileri için rahat bir koltuk çoğu zaman onlar için yeterlidir.

Dışadönükler ofislerinin büyük camlı, mümkünse perdesiz olmasını, masalarının ise dışarıyı rahat görebilmek için pencereye yakın olmasını tercih ederler. İçedönük kişiler ise tam tersi home ofis tarzı bir yerde çalışmayı eğer mümkün değilse küçük ve samimi bir ofiste çalışmayı tercih ederler.

Renklerin ruh hali üzerindeki etkisi
Ertem, renk seçimlerinin de psikolojiyi derinden etkilediğini belirtiyor.

Renkler bir eve girdiğinizde sizde bir halet-i ruhiyye oluşturur. Ya sizi neşelendirir, rahatlatır, canlandırır ya da sizin tadınızı kaçırır, mutsuz ve huzursuz eder.  Amerikada bazı hapishanelerde ya da psikiyatrik hastanelerde renk terapisi uygulanıyor;  şiddet uygulayan suçluları ya da hastaları sakinleştirmek için bazı hücreler ya da odalar gül pembesi ya da pembeye boyanıyor.  Renklerin duygusal ve fiziksel sağlığımız üzerinde çok önemli bir yeri var.  Siz de evinizi dekore ederken fiziksel ve ruhsal sağlığınızı düşünerek dekore edin.

Bilim adamları renklerin ruh hali üzerindeki etkisini kanıtladılar. Kaya & Epps (2004)in değişik renklere verilen duygusal tepkilerle ilgili yaptığı bir çalışmada sarının mutluluk ile ilgili, mavinin yalnızlık ve mutsuzluk ile ilgili olduğunu tespit etmiş. Hatta İngilizcede feeling blue (mavi hissetmek) tabiri buradan gelmektedir yani üzgün, mutsuz hissetmek, moralin bozuk olması gibi.

Öte yandan bazı çalışmalarda da mavinin rahatlatıcı, sakinleştirici etkisi olduğu hatta mavi renkli odada çalışan insanların daha üretken olduğu görülmüştür. 40 kişiyle yapılan benzer bir çalışmada katılımcıların % 61i beyaz, pembe, kırmızı, sarı, mor yeşil gibi parlak renkleri, % 21i kahverengi, siyah ve griyi olumlu his uyandıran renkler olarak raporlamışlar.

Bazı araştırmacılar renklerin sinir sisteminin emosyonel uyarılmadan sorumlu bölümlerini direkt olarak etkilediğini söylüyorlar.

Kırmızıya dikkat!

Kırmızı diğer renklerden farklı olarak ilginç bir renktir. Yapılan çalışmalara göre kırmızı endişe, kaygı, kızgınlık ve rahatsızlık gibi negatif duyguları uyandırdığı gibi mutluluk ve heyecan, ihtiras gibi olumlu duyguları da uyandırabilir. İnsanlar kırmızı renge farklı etki ve uyaranlara göre farklı biçimlerde tepkiler verirler. Bir rengi algılarken algı mekanizması çok mühimdir. Çoğu insan kırmızı rengi gözü uyaran bir renk olarak algılar. Bir tablonun önünde duran kişi tüm renklerin arasında ilk kırmızıyı fark eder.
Kırmızı bir yatak odası ihtiras duygularını açığa çıkarabileceği gibi beyni çok uyardığından kan basıncında bir artışa ve kalp atışlarınızın artmasına neden olabilir, sizi çok gergin yapabilir ve eşinizle sık sık kavga etmenize neden olabilir.

Yapılan bir çalışmada katılımcılar tarafından kırmızı ofis mobilyalarının geleneksel mobilyalara göre çok dikkat dağıtıcı olduğu raporlanmış öte yandan aynı çalışmada kırmızı ya da turuncu gibi canlı renklere boyanmış duvarları olan ofislerde beyaz veya bej duvar renklerine göre daha az tekrar okuma ve düzeltmeler yaptıklarını raporlamışlar.  Yine benzer bir çalışmanın sonucuna göre kişilerin işe başladıklarında duygu durumları kötü olsa da kırmızı renkle boyanmış bir odada mavi renkle boyanmış bir odaya göre daha pozitif hissettikleri, daha hızlı çalıştıkları ve daha uzun metinler yazabildikleri izlenmiş.  Bu çalışmalardan araştırmacıların çıkardığı sonuç,  ortamdaki belli bir rengin yoğunluğuyla kişinin uyarılma seviyesi arasında bir bağlantı olduğu ve kırmızı rengin merkezi sinir sistemini uyardığıdır.   Bir çalışmada da kişilerin farklı renklerin bulunduğu bir odada, gri tonların bulunduğu bir odaya göre kalp atışlarının daha yavaşladığı görülmüş. Başka bir çalışmada da mavinin nabzı düşürdüğü ve iştahı bastırdığı görülmüş.

Saflık ve barışın rengi beyaz

Beyaz temizlik, saflık ve barışı simgeler. Genellikle ev dekorasyonunda çok da popülerdir.  Beyaz diğer nötr renklerin yanında dengeyi temsil eden bir renktir. Steril olmayı da temsil ettiğinden hastanelerin ve tıbbi servis veren yerlerin kullandığı bir renktir.  Sarı her ne kadar mutluluk veren, neşelendiren ve ruh halini aydınlatan bir renk olsa da etrafta çok fazla sarının olması insanların birden sinirlenmesine öfke patlamaları yaşamasına sebebiyet verebilir. Bebeklerin odalarında da çok fazla sarı olması onların çok fazla ağlamasına neden olabilir dolaysıyla olumlu duygular uyandıran tüm renkleri kararında kullanmak gerekir. Yeşil genellikle çok popüler bir renktir. Doğada en yaygın bulunan renktir. Teskin edici ve rahatlatıcı bir etkisi vardır. Yeşil göze çok hitap

eden bir renktir, sizi tazeler ve daha açık bir algıyla bakmanızı sağlar. Kahverengi çok bereketli bir renktir. Yeryüzünün, toprağın, ağaçların rengidir. Rahatlık, huzur ve arkadaşlık sıcaklık duyguları uyandırdığı gibi üzüntü duyguları da yaratabilir.

Renklerin kültürle ve geçmişimizle ilintili olduğunu söyleyen araştırmacılar da var Anne-babanızın ya da çok sevdiğiniz anneannenizin salonunda ya da mutfağında olan mobilyaları ya da renkleri tercih edip etmediğinizi sorgulamakta fayda var

Uzman Psikolog Ayben Ertem hakkında:

Ayben Ertem, 1992-1996 yılları arasında ODTÜden mezun olarak Psikolog ünvanını aldı. Sonrasında Amerikada Walden Üniversitesinde Health Psychology master programını bitirdi. İş dünyasına yönelik eğitim ve danışmanlık hizmetleri veren Beynin Gücü İnsan Kaynaklarının Genel Müdürü ve Biofeedback, Neurofeedback, Psikiyatride QEEG ve ERP kullanımı Derneği kurucularındandır. A Klas hakemli dergilerde yayınları bulunmaktadır.