Azerbaycanlılar Türkiye'den konut alır mı?
Azerbaycan’ın iki önemli gazetesinin sahibi ziyaretime geldi. Reşat Mecid ve Elçin Şıxlinski ile Azerbaycan üzerine sohbet ettik. Azerbaycanlıların Türkiye’den konut alma potansiyellerini sordum. Bu konuları yazmadan önce kısaca Azerbaycan’ı tanıyalım…
“Bir Millet İki Devlet” sloganının bir tarafı Türkiye, Diğer tarafı ise Azerbaycan’dır… Türkiye, Türkçesine en yakın dil Azerbaycan dilidir… Nüfusu yaklaşık 9.235.000 ama Rusya’da 3 milyon, İran’da ise yaklaşık 30 milyon Azerbaycan Türkü yaşıyor… Türkiye’den konut alan İran vatandaşlarının büyük çoğunluğu da aslında Azerbaycan Türkleridir… Nüfusun %95’i Müslüman, bunların da %70’i Şii Mezhebine mensuptur…
Ülkenin Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Başbakanı ise Artur Rasizaded’dir… Yüz ölçümü 86.600 km2, kişi başı GSYİH ise $ 6.139’dır. Azerbaycan, idari olarak 59 bölgeye (rayon), 11 sehir idaresine ve 1 özerk cumhuriyete ayrılmıştır. Türkiye’de 2011 yılı verilerine göre 13.645 Azerbaycan Vatandaşı, Azerbaycan’da ise 43.846 Türk vatandaşı yaşıyor.
Azerbaycan, Avrasya'nın doğusu ile batısı arasını birbirine bağlayan köprü konumundadır. Hazar denizindeki zengin petrol yatakları, doğal gaz rezervleri ile ekonomik değerinin yanısıra, İran vatandaşı olan yaklaşık 30 milyon Azerbaycan Türkü ile de batı için siyasal bir değeri var…
Azerbaycan Türklerinin tarihi M.Ö.3000 yılına kadar dayanır. Urartular, Safeviler, Sasaniler, Bizanslılar, Araplar, Osmanlılar, Ruslar gibi tarihin değişik dönemlerinde farklı milletler tarafından işgal edilmiştir. 19. yüzyılda Çarlık Rusya’sına, 1920’de ise Sovyetler Birliği’ne dâhil edilmiş olan Azerbaycan, 30 Ağustos 1991’de bağımsızlığını ilan etmiştir.
Azerbaycan, Hazar Denizine kıyısı olan bir ülkedir. Hazar Denizinde bulunan zengin petrol yatakları nedeniyle , Rusya, Kazakistan, Türkmenistan ve Azerbaycan arasında bölüşüm problemi yaşanmaktadır. Azerbaycan’ın sahip olduğu geniş ve büyük ölçüde henüz el değmemiş petrol ve doğalgaz rezervleri , dünya petrol devlerinin büyük ilgisini çekmektedir. Yabancı sermaye ülkeye petrol üretimi ve paylaşımı çerçevesinde giriyor. Azerbaycan, petrol rezervlerini i çıkartacak teknolojiye sahip değil, bu nedenle petrol paylaşımını ülkelerin güç dengesine göre dağıtmış…
Batı ülkelerinin önemli enerji şirketler i Hazar Denizi’ndeki petrol projelerde yer almakta, Azerbaycan hükümeti de çıkartılan petrol ve doğalgazın Avrupa’ya taşınması için yeni boru hattı projelerini etkin bir şekilde desteklemektedir. Azerbaycan petrol paylaşımı için “Uluslar arası Petrol Konsorsiyumu (AIOC)” kurmuş, kurulan bu konsorsiyumda İngiliz firmalarının payı %34, ABD şirketlerinin payı %25, Japonya’nın payı %14, Norveç’in payı %9 ve Türkiye’nin payı ise %7’dir. Ancak, Azerbaycan’ın petrol rezervlerinin ömrünün uzun olmadığı da söylenmektedir. Kredi derecelendirme kurulusu Fitch’e göre Azerbaycan’daki petrol rezervlerinin 18 yılda tükeneceği öngörülmektedir…
Azerbaycan, ABD için stratejik bir ülkedir. Bunun nedeni petrolün dışında İran’da yaşayan yaklaşık 30 milyon Azerbaycan Türkü’nün olmasıdır. Ayrıca Azerbaycan Afganistan’a doğru uçuş hattı üzerindedir…
Toplam işgücünün %40’ı tarım sektöründe çalışmaktadır. Petrol gelirleri nedeniyle İnşaat sektörü hızla büyümektedir. Türk müteahhitlik firmaları Azerbaycan’da yaklaşık 5,6 milyar dolar değerinde 285 adet proje üstlenmişlerdir… Ülkede 1991-2011 yılı arasında 3.707 Türk şirketi kurulmuş ve bunların 1266 adedi hala faaldir.
Azerbaycan’daki siyasi ve ekonomik düzen, piramit seklindedir… Ülke yönetiminde Nahçıvanlılar ve Yarez grubu olmak üzere iki grup etkindir. Piramidin tepesinde ülkeyi yönetmekte olan siyasi seçkinler bulunmaktadır. Seçkinler, petrol ve doğalgaz sektöründe faaliyet gösteriyorlar. Bu nedenle de gelir düzeyleri yüksektir. Bu seçkinlerin büyük çoğunluğu Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile akrabalık bağları olanlardır. Ultra zengin olarak nitelenen bu grubun dünyanın değişik ülkelerinde lüks konutları ve hesapları olduğu biliniyor…
Azerbaycanlı Zenginler için Türkiye çok önemlidir. Zenginlerin, Antalya, Bodrum gibi tatil bölgelerinde yazlıkları var. Dünyadaki mevcut ekonomik sıkıntılar, bankalardaki yabancı paraların eskisi gibi güvende olmaması endişesi ile yatırım amaçlı İstanbul’u düşünen çok Azerbaycanlı var. Zenginleri, Türkiye’de otel, restaurant ve ticari gayrimenkullerin peşindeler… Türkiye’de gayrimenkul sektörüne yatırım yapabilecek potansiyelde olan 50 bin civarında zengin Azerbaycanlı var. Yaklaşık 2 ay önce 100 milyon dolarla İstanbul gayrimenkul piyasasına girmeyi düşünen Azerbaycanlı bir grubun temsilcisi ile sohbet etmiştim…
Azerbaycan’da bu zengin sınıf dışında ortahalli vatandaşların da gözü Türkiye’den konut sahibi olmakta… Bu kesim kredi ile konut almak istiyor. Azerbaycan’da kredi maliyeti yüksek olduğu için Türkiye’deki bankalardan kredi peşindeler. Bu konuda bankalarla görüşüp Azerbaycanlı dostlara bilgi vereceğimi söyledim… Türkiye’deki bir banka, Türklere uyguladığı kredi maliyeti ile Azerbaycanlılara kredi vermenin bir formülünü bulursa, ciddi Azerbaycanlı müşterisi olacaktır…
Ayrıca haftalık olarak, Azerbaycanlı yatırımcılar için iki farklı Azerbaycan gazetesinde, Azerbaycan Türkçesinde ve Rusça dilinde, Türkiye gayrimenkul sektörüne yatırımın avantajları hakkında değerlendirme yazısı yazmaya da söz verdim.
“Bir Millet İki Devlet” sloganı Azerbaycanlılar için önemlidir. Fenerbahçe ve Galata Saray’ın Avrupa’da aldığı her galibiyet sonrası Azerbaycan halkı Türkiye sloganları ile sokağa çıkarlar. Türk Milli Takımının bir zaferi sonrasında, başkent Bakü’de, gece Türkiye’nin Büyükelçiliği önünde toplanan Azerbaycanlılar, Büyükelçiyi sokağa davet etmişler ve Büyükelçi de balkondan Azerbaycanlılara eşlik etmiştir. TV’lerde Türk dizileri izlenir… Türk dizilerinin Türkiye’den fazla izlendiğini de söyleyebilirim…
Azerbaycanlılar Türkiye’den konut alır mı sorusunun cevabı, evet alırlar. Ekonomik imkanı elveren her Azerbaycanlı Türkiye’den konut almayı ister… Çünkü, Türkiye, Azerbaycan halkının ikinci vatanı ve güvencesidir…
Saygılarımla,
Abdullah Çiftçi