Bakır ve pamuk, 2022’de küresel ekonomiye damga vurdu!

Küresel gelişmeler emtia fiyatlarını doğrudan etkiliyor. Metal cephesinde bakır, tarım cephesinde ise pamuk, küresel piyasalardaki endişeler ve farklı etmenlerle yıl içinde ciddi oranda düşüş gösterdi. Bunun en önemli nedenleri arasında Rusya'nın enerji, tarım emtiaları ve metallerin üretiminde önde gelen ülkeler arasında yer alması gösterildi

Rusya-Ukrayna savaşı ve yükselen enerji fiyatlarının etkisiyle özellikle 2022'nin ilk çeyreğinde satılacak mal (emtia) fiyatları rekor üstüne rekor kırmıştı. Bunun en önemli nedenleri arasında Rusya'nın enerji, tarım emtiaları ve metallerin üretiminde önde gelen ülkeler arasında yer alması gösterildi. Yükselen enerji maliyetleri ve Rusya'ya uygulanan yaptırımlar da bu yükselişlerde başı çekti.

Ülkelerin sanayi ürünleri, özellikle gıda ihracatına yönelik uygulanan kısıtlamalar ve korumacı politikalar da sert dalgalanmaları beraberinde getirdi. Emtia piyasasında sadece jeopolitik riskler ve arza yönelik endişeler değil farklı etkenler de dikkat çekti. Emtia piyasasında işlem gören birçok ürün ve araç, 2022'de tarihi zirveleri veya on yılın zirvelerini görmesine karşın yılı düşüşle kapattı.

Rusya-Ukrayna savaşındaki şiddetli çatışmalara karşın Çin'de Kovid-19 salgınına yönelik devam eden endişeler, başta ABD Merkez Bankası olmak üzere merkez bankalarının sıkılaşma politikaları, resesyon endişeleri ve dolara olan ilginin artması emtiaları geçen yıl baskıladı.

Jeopolitik riskler ve arza yönelik sıkıntılar emtia fiyatlarını yukarı, Kovid-19 salgını, bankaların sıkı para politikalarına başlaması ve küresel ekonomideki durgunluk endişeleri de fiyatları aşağı düşürdü. Emtia piyasasındaki oynaklıkla beraber fiyatlamaların zorlaşması ekonomik aktiviteye ilişkin endişeleri de doğurdu.

ÜLKELER RESESYONLA KARŞI KARŞIYA KALDI

ABD ekonomisi için resesyon riski bu yıl güçlenirken, son kırk yılın en yüksek enflasyonuyla mücadele için agresifleşen para politikasının ülkeyi resesyona sokacağına ilişkin endişeler de arttı. Yüksek enflasyon karşısında önde gelen merkez bankalarının, ülkelerin resesyona girmesi olasılığına karşın ne gerekiyorsa yapılacağına yönelik tutumu da emtia piyasasındaki iştahı törpüledi. Rusya ile yaşanan doğal gaz krizi de özellikle ülkeleri resesyonla karşı karşıya bıraktı.

BAKIR VE PAMUKTA DÜŞÜŞ

Emtia piyasasında 2022'de ürün bazlı ayrışmalar dikkati çekti. Özellikle metal tarafında bakır, tarım tarafında ise pamuk, küresel ekonomiye ilişkin ana gösterge niteliği taşıyan iki emtia kayda geçti. Jeopolitik riskler ve arz sıkıntılarının emtia fiyatlarını yükselttiği bazı dönemlerde resesyon endişelerinden dolayı bakır ve pamukta düşüşler görüldü.

Söz konusu dalgalanmadan en fazla nikel etkilendi. Nikel fiyatlarındaki sert yükselişlerle elektrikli araç üreten şirketler, maliyetlerini azaltmak için çarelere yöneldi. Geçen yıl buğday yüzde 2,6, mısır yüzde 14,4, soya fasulyesi yüzde 13,8 ve pirinç yüzde 25,5 artış gösterdi. Kakao, geçen yıl yüzde 2,9 arttı. Fildişi Sahili'nde üretime yönelik yaşanan endişeler kakao fiyatlarının yükselmesini tetikledi. Bu arada, hava koşullarından etkilenen tarım emtialarında farklı dinamikler de söz konusu. Örneğin, Brezilya'da hükümetin değişmesi şeker fiyatlarını olumlu yönde etkiledi.

Akaryakıtın zam yolculuğu… 1 yıl içinde tam 39 kere zam gördü!