Bankaların faiz imtihanı

MB'nin faizi tek haneye çekmesine rağmen 'riskli' diyerek kredi faizlerini indirmeyen bankaların samimiyetini, risk oranı yüzde 0,5'in altında olan konut kredisi faizleri ortaya koyacak

Merkez Bankası'nın radikal faiz indirimlerine kayıtsız kalan bankacılık sektöründen geç de olsa, faizleri indirmek için fikir birliğine vardıkları yönünde sesler yükselmeye başladı. Faiz indirimi açısından kriz ortamını risk olarak görteren bankalar için, hükümetin üzerinde çalıştığı 'Kredi Garanti Fonu' güvence olacak. Fakat bankaların faiz indirmek için bu fonu beklemelerine gerek yok... Bankaların düşük faizle kredi verebilecekleri, faiz indirme konusunda samimi olduklarını gösterebilecekleri, risksiz bir alan var: Konut kredileri...

FAİZ YÜKSELDİ KONUT TALEBİ AZALDI

Faizlerle ters orantılı bir seyir izleyen gayrimenkul talebi, konut kredisi faizlerinin en düşük olduğu 2005 yılında tavan yapmıştı. İnşaat sektörünün 2008'in tamamında yüzde 7,6 küçülmesinde küresel krizin yol açtığı panik havasından çok, yüksek kredi faiz oranları nedeniyle azalan talebin etkisinin daha fazla olduğu belirtiliyor. Konut tabelindeki durgunluğun küresel krizin etkilerinin hissedilmesinden önce başlamış olması da bunun en büyük kanıtı olarak gösteriliyor.

BUGÜNKÜ TABLO 2005'İN TAM TERSİ

2005 yılının aralık ayında Merkez Bankası'nın borç verme faiz oranı yüzde 17,50 ve gösterge faiz yüzde 13,50 seviyesinde iken, bankaların uyguladıkları konut kredisi faiz oranları aylık yüzde 1 seviyesine inmişti. Hatta bazı bankalar sembolik sayılabilecek bir indirimle (0,99) de olsa faizi yüzde 1'in altına çekmişti. Bugünkü tablo ise tam tersi... Merkez Bankası'nın borç verme faiz oranı yüzde 12,25'e, gösterge faiz de 12,50'ye kadar gerilemişken, bankaların konut kredisi faiz oranları ortalama yüzde 1,39 seviyelerinde seyrediyor. Banka masrafı ve vergilerle birlikte bu oran yüzde 1.60'lara çıkıyor. Bu oranlar yıllık olarak yüzde 15-16'lara karşılık geliyor.

İnşaat yoksa büyüme yok

İnşaat sektörünün ekonomiye katkısını gösteren en iyi tablo büyüme rakamları. Türkiye'nin yüzde 7'nin üzerinde büyüdüğü dönemlerde konut sektöründeki büyüme yüzde 19-21 seviyelerindeydi. 2008 yılı son çeyreğinde ve yılın genelindeki küçülmede de konut sektörünün olumsuz etkisini görmek mümkün. Türkiye son çeyrekte yüzde 6,2 küçülürken, inşaat sektöründeki küçülme yüzde 13,4 oldu. 2008'in tamamında ekonomi yüzde 1.1 büyürken, inşaat sektörü yüzde 7,6 küçüldü.

En düşük risk konut kredisinde

Bankacılar, kredi faizlerini düşürmemelerine artan riski gerekçe olarak gösteriyor. Fakat tüketici kredilerindeki geri dönmeme oranlarına bakıldığında konut kredilerinin payının oldukça düşük olduğu görülüyor. Bankacılık Düzenleme Ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) Şubat dönemi verilerini içeren aylık bültenine göre bankacılık sektörü toplam kredileri Şubat döneminde 365,9 milyar TL'ye yükseldi. İncelenen dönemde takipteki kredilerin (brüt) toplam krediler içerisindeki payı 30 baz puan artarak yüzde 4,2 oldu.

Konut kredilerinin (dövize endeksli olanlar dahil) ve bireysel kredi kartlarının sırasıyla 38,7 milyar TL ve 33,2 milyar TL seviyesinde gerçekleştiği görüldü. Ayrıca bu dönemde takipteki tüketici kredilerinin (brüt) toplam tüketici kredileri içerisindeki payı yüzde 2,9 olurken, toplam krediler içerisindeki payı ise yüzde 0,6 olarak gerçekleşti.

Kullanılan kredi eylül seviyesinde

Konut kredisi hacmi 10 nisan itibariyle 37,4 milyar TL olarak gerçekleşti. Bu rakam eylül 2008 verileriyle aynı. Konut kredisindeki takipteki krediler, eylül 2008 döneminde 377 milyon TL iken, şubat döneminde bu rakam yaklaşık yüzde 60 artarak 615 milyon TL'ye çıktı.

Temmuz-Eylül 2008 dönemi itibariyle 1.462,8 milyon YTL olan idari ve kanuni takipteki krediler, toplam tüketici kredileri bakiyesinin yüzde 1,81'ini oluşturuyor. Temmuz-Eylül 2008 döneminde kanuni takipteki krediler, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 84 oranda artarak 478 milyon YTL oldu. Dönem içinde kanuni takibe geçilen kredilerin yüzde 22'sini taşıt, yüzde 21'ini konut ve yüzde 57'sini ihtiyaç kredilerinden oluşuyor. Buna göre takipteki konut kredilerinin, toplam tüketici kredileri içerisindeki payı yüzde 0,36 gibi çok küçük bir bir orana karşılık geliyor. Eylül 2008'den bu yana takipteki kredi oranında bir miktarda artış gözlensede de konut kredilerinde bu artışın yüzde 1'i aşmayacağı kaydediliyor.

Konut kredisi faizleri

Banka Aylık Faiz

ING Bank % 1,36

Finansbank % 1,38

HalkBank % 1,38

Ziraat Bankası % 1,38

Yapı Kredi % 1,39

BankPozitif % 1,39

Vakıfbank % 1,39

İş Bankası % 1,39

Denizbank % 1,39

TEB % 1,39

Akbank % 1,39

Şekerbank % 1,39

Garanti % 1,39

Fortis % 1,39

DD Mortgage % 1,39

Anadolubank % 1,42

HSBC % 1,49

Eurobank % 1,75

Millennium % 2,09

Yenişafak