Batı'nın yıllar önce keşfettiği Müze Otel konsepti!
Fark yaratmak, olmayanı ortaya koymak ... Bir işte başarılı olmanın ve ürünü daha iyi fiyattan satmanın ilk kuralı. Turizmde de bu kural geçerli
Batı'nın yıllar ünce keşfettiği bir turizm konsepti giderek Türkiye'de de yaygınlaşıyor. Müşterilerine sadece konaklama değil, aynı zamanda tarih ve sanat da pazarlayan 'müze otel' konseptii turizm tesislerimizin sayısı 12'yi buldu. Sanatsal yaklaşımları ile öne çıkan otellerde, fiyatlar da ortalamanın birkaç kat üstünde olabiliyor.
Fark yaratmak, olmayanı ortaya koymak ... Bir işte başarılı olmanın ve ürünü daha iyi fiyattan satmanın ilk kuralı. Turizmde de bu kural geçerli. Deniz-kum-güneş üçgenine sıkışıp kalan tesislerin pek çoğu acentelerin dikte ettiği fiyatlarla artık kitle turizminin dışında bir şey yapamaz hale geldiler. Ancak küreselleşme ile birlikte her yere çok daha rahat ulaşan turistlerin beklentileri de değişti. Yeni yerler ve farklı deneyimler keşfetmek istiyor ve bu keşiflerine yardımcı olan turizm projelerine daha sıcak bakıyorlar.Örneğin son yılların en gözde turizm konaklama trendlerinden biri 'müze oteller.'ABD ve Avrupa'da yıllardan beri var olan 'müze otel' kavramı son yıllarda Türkiye'de de gelişmeye başladı.
12 müze-otelimiz var
Ekonomist dergisi olarak, Türkiye turizminde de performans grafiği hızla yükselen 'müze otel'leri araştırdık. İstanbul'dan Kapadokya'ya, Sinop'tan Datça'ya, Antalya'dan Urla'ya kadar Türkiye'nin çeşitli yerlerinde faaliyet gösteren 12 müze otele ulaştık.İstanbul'da 1987 yılından beri faaliyet gösteren ve bu alanın ilk örneklerinden biri olan Antik Hotel, yine bu alanda 10 yıldan uzun süredir faaliyette olan Sultanahmet Eresin Crown Hotel,İstanbul'un ilk oteli olan Atatürk'ten Agahta Christie'ye kadar bir çok ünlüyü ağırlayan Pera Palace ile 1992 yılından beri faaliyette olan Kapadokya'da Museum Hotel ile Sinop Antik Hotel müze otellerin en güzel örnekleri.Bu otellerden Antik Hotel, Sultanahmet Eresin Crown Hotel tarihi eserlerin üzerine inşa edilirken, Kapadokya Museum Hotel, Sinop Antik Hotel gibi oteller de koleksiyoncu yatırımcıların tarihi eser koleksiyonlarını sergiledikleri mekanlar olarak faaliyet gösteriyorlar.İlk örnekleri 23 yıl öncesine dayanan ve son yıllarda sayıları artmaya başlayan 'müze otel' kavramı dünya ve turizm literatüründe henüz yer almıyor ancak önümüzdeki dönemde bu tanımın turizm literatürüne girmesi bekleniyor.
Turizm Bakanlığı Değerlendirme Kurulu Üyesi ve Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) İkinci Başkanı Seçim Aydın, "ABD ve Avrupa'da uzun yıllardan beri olan bu konsept, Türkiye'de bir iki otel ile son 20 yıldır vardı ancak son dönemde sayılan arttı. Örneğin Sinop Cezaevi, Mardin'deki tarihi mekanlar gibi yerler böyle müze otele dönüştürülmeli" diyor.Gerçek anlamdaki 'müze otel'ler içlerinde barındırdıkları tarihi eserlerin yanı sıra verdikleri hizmet ve sundukları yemeklerle de fark yaratıyorlar. Örneğin geçmişte var olan ancak günümüzde unutulan yemekleri de tekrardan bulup müşterilerine sunuyorlar.
Tarife çok yüksek
Dünyanın en ünlü müze otelleri ise Yenizelanda'nın Wellington kentindeki Museum Hotel ile Hollanda'nın Amsterdam kentlerindeki Museum Hotel olurken, Kapadokya'daki Museum Hotel de bu alanda en çok tanınanlar arasında başı çekiyor. Bu otellerin oda fıyaüan 200 Euro ile 8 bin Euro arasında değişiyor. Nitelikli turistlere, üst düzey yöneticilere, siyasetçilere ev sahipliği yapan 30 yataklı bir müze otelin yıllık cirosu 400 yataklı beş yıldızlı bir tesisin cirosu kadar oluyor.
30 yataklı bir müze otelin yatırım bedeli ise içindeki tarihi eserler hariç 20 milyon doları aşıyor. Bu tesisler dizayn edilirken kullanılan mefruşat da içindeki tarihi eserlere uygun malzemelerden oluşuyor. Kapadokya Museum Hotel'in sahibi Ömer Tosun, dünyada 'müze otel' konsepdi tesis sayısının çok sınırlı kaldığını söylüyor.Tosun, "Gerçek manada 'müze otel' olabilmenin şartları ağır. Bazı tesisler 'müze otel' olduklarım iddia ediyorlar ama maalesef değiller. Müze otel olabilmek için tarihi bir bina, içinde tarihi değere sahip sanat eserlerinin olması ve sunulan yemeklerin bile kaybolmaya yüz tutmuş yemeklerden oluşması gerekiyor" diyor
Kolay pazarlanıyor
Yeni İzlanda'dan Arjantin'e kadar dünyanın birçok yerinden turist aldıklarını ve oluşturdukları konsepti Türkiye geneline yaymak istediklerini belirten Tosun, önümüzdeki 10 yıl içinde 10 otel daha açmayı planladıklarını söylüyor.'Müze otel'lerin ilk örneklerinden olan ve İstanbul Beyazıt'ta Roma döneminden kalma bir yönetim binasının kalıntıları üzerine kurulan Antik Otel'in genel müdürü Sevda Yılgaz, yabancı turistlerin bu tür otellere yoğun ilgi gösterdiğini, bu mekanları dolaşıp konaklamaktan hoşlandıklarını söylüyor.
The Sofa Otel'in ortaklarından Ali Güreli, otellerinin her adımında sanat eserlerinin bulunmasının yabancı konukları çok etkilediğini bunun da oteli tercih edilir bir mekan haline getirdiğini söylüyor.Turizmde bu tür konsept otellerin çok daha iyi fiyatlardan ve daha kolay pazarlanabildiğine işaret eden Güreli, Halep'te Osmanlı Kışlası'm işleteceklerini ve İstanbul Tünel'deki Adahan adlı eski bir hanı da konsept geliştirerek otele dönüştüreceklerini söylüyor.
Antika kolleksiyon
1998 yılında Indigo Turizm Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Tosun tarafından restorasyonuna başlanan Kapadokya'daki Museum Hotel, 2002 yılında açılmıştı. Osmanlı, Selçuklu, Roma ve Hitit dönemlerini kapsayan çok geniş antika koleksiyonuna sahip bir antika koleksiyoncusu olan Tosun'un otelinin oda, restaurant, resepsiyon ve de dış mekanları Nevşehir Müze'sine kaydedilmiş birbirinden değerli antika eşyalarla dekore edilmiş. İstanbul'da açılan ilk otel olan Pera Palace Hotel Genel Müdürü Pınar Kartal Timer, Agatha Christie'nin kaldığı ve özel eşyalarının bulunduğu odanın 400 Euro'dan, suiüerinin de 5 bin Euro'dan pazarlandığını söylüyor. Urla'da faaliyet gösteren Yorgo Seferis Residence, Nobel ödüllü Yunan asıllı yazar Yorgo Seferis'in 1900'da doğduğu ev iken daha sonra otele dönüştürülmüş. Taş ev butik otel haline getirildikten sonra Yunan devlet adamları, diplomatlar, yerli ve yabancı turistler tarafından tercih ediliyor.
Ekonomist/Levent Gökmen