Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliği!
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliği 27941 sayılı Resmi Gazete'de yayımlandı. Yönetmelikte Bakanlığın bünyesinde faaliyette bulunan döner sermaye işletmesinin bütçesine ilişkin esaslara yer veriliyor...
BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANLIĞI DÖNER SERMAYE İŞLETMESİ YÖNETMELİĞİ!
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı bünyesinde faaliyette bulunan döner sermaye işletmesinin; malî ve idarî işlemlerine, gelir kaynaklarına, giderlerine, faaliyet alanlarına, bütçesinin hazırlanmasına, uygulanmasına ve sonuçlandırılmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
(2) Bu Yönetmelik, işletmenin faaliyet alanlarına giren bütün mal ve hizmetleri kapsar.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, Bakanlıkların Kuruluş ve Görev Esasları Hakkında 27/9/1984 tarihli ve 3046 sayılı Kanunun 40 ıncı ve Geçici 2 nci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakan: Bayındırlık ve İskân Bakanını,
b) Bakanlık: Bayındırlık ve İskân Bakanlığını,
c) Gerçekleştirme görevlisi: Döner sermayeden yapılacak giderler ile tahsil edilecek gelirleri tahakkuk ettirmekle görevlendirilen kişi veya kişileri,
ç) İşletme: Bakanlığın görevleri ile ilgili olarak ortaya çıkan, fiyatlandırılması mümkün ve uygun nitelikteki mal ve hizmetlerin üretim veya satışını gerçekleştirmek üzere kurulan ve tüzel kişiliği bulunmayan Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesini,
d) İşletme Yöneticisi: İşletme Müdürünü,
e) Mali yıl: Takvim yılını,
f) Muhasebe birimi: Gelir ve alacakların tahsili, giderlerin ve borçların hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer bütün malî işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması işlemlerinin yürütüldüğü birimi,
g) Muhasebe yetkilisi: Muhasebe hizmetlerinin yürütülmesinden ve muhasebe biriminin yönetiminden sorumlu, usulüne göre atanmış yöneticiyi,
ğ) Muhasebe yetkilisi mutemedi: Muhasebe yetkilisi adına ve hesabına para ve parayla ifade edilebilen değerleri geçici olarak almaya, muhafaza etmeye, vermeye, göndermeye yetkili ve bu işlemlerle ilgili olarak doğrudan muhasebe yetkilisine karşı sorumlu olan görevlileri,
h) Üst Yönetici: Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Müsteşarını,
ı) Yönetim Kurulu: İşletme Yönetim Kurulunu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Sermaye, Sermaye Kaynakları, Hazine Payı ve Yıl Sonu Kârları
Sermaye
MADDE 4 – (1) İşletmenin sermayesi, 10.000.000,00 (Onmilyon) Türk Lirasıdır.
(2) Tahsis edilen döner sermaye tutarı Bakanlığın gerekçeli talebi, Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Bakanlar Kurulu Kararı ile artırılabilir. Bu suretle artırılan sermaye elde edilen kârlarla karşılanır.
Sermaye kaynakları
MADDE 5 – (1) İşletmenin sermaye kaynakları;
a) Faaliyeti sona erdirilen diğer işletmelerin sermayelerinden,
b) İşletme faaliyetlerinden elde edilen kârlardan,
oluşur.
(2) Elde edilen işletme kârları 4 üncü maddenin birinci fıkrasında belirtilen tutara ulaşıncaya kadar ödenmemiş sermayeye mahsup edilir.
Hazine payı ve yılsonu kârlarının tabi olacağı esaslar
MADDE 6 – (1) İşletmece aylık gayrisafi hâsılattan tahsil edilen tutara, Maliye Bakanı tarafından belirlenen oranın uygulanması suretiyle bulunacak tutar, en geç takip eden ayın 20’sine kadar genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere ilgili muhasebe birimine yatırılır.
(2) İşletmenin kârı, ödenmiş sermaye tahsis edilen sermaye tutarına ulaşıncaya kadar sermayeye mahsup edilir. Ancak, ödenmiş sermaye tutarı tahsis edilen sermaye tutarına ulaştıktan sonra elde edilen kârlar, hesap dönemini izleyen yılın mart ayı sonuna kadar genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere ilgili muhasebe birimine yatırılır.
(3) İşletmenin zararı sermaye ile ilişkilendirilmez, kârdan mahsup edilmek üzere ilgili hesapta bekletilir.
(4) Yılsonu kârından aktarılacak tutarlar ile işletmelerin aylık gayrisafi hâsılatından tahsil edilen tutar üzerinden genel bütçeye aktarılmak üzere hesaplanacak tutarlar zamanında yatırılmadığı takdirde, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesi hükmüne göre hesaplanacak gecikme zammı ile birlikte işletmenin bütçesinden tahsil edilir. Hesaplanan zam, işletmenin harcama yetkilisi ve muhasebe yetkilisinden yarı yarıya alınır.
(5) Yılsonu kârından aktarılacak tutarlar ile aylık gayrisafi hâsılattan tahsil edilen tutar üzerinden genel bütçeye aktarılacak tutarların yatırılmasında, zorunlu hallerde ödeme süresinden önce başvurulması kaydıyla Maliye Bakanlığınca ek süre verilebilir. Verilen ek süreler için zam uygulanmaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Faaliyet Alanları, Gelir ve Giderler
Faaliyet alanları
MADDE 7 – (1) İşletmenin faaliyetleri Bakanlık görev alanları ile ilgili olmak üzere şunlardır:
a) Mevcut ve yeni teknolojilerle kaliteli mal ve hizmet üretimini sağlamak üzere gerçek ve tüzel kişilerde kalite kontrol bilincinin oluşmasına ve gelişmesine yardımcı olmak,
b) Beton üretiminde kullanılacak malzeme (agrega, çimento, su, katkı maddesi ve benzeri) numuneleri üzerinde deneyler yaparak değişik kalitedeki betonlar için karışım oranlarını belirlemek,
c) Taze ve sertleşmiş betonlarda, test ve ölçümler yapmak suretiyle beton kalitesini belirlemek,
ç) İnşaat, makine ve elektrik tesisatı ile ilgili taş, toprak, tuğla, kiremit, demir, ahşap, boya, kalorifer kazanları, vana, kablo, lamba armatürleri gibi her türlü yapı malzemelerinin, ilgili standartlara ve şartnamelere uygun olup olmadığını belirlemek,
d) Her türlü zemin etüdü yapmak,
e) Yapı malzemelerinin kalite düşüklüğünden doğan israfı ve kötü nitelikli inşaatları önlemek amacıyla; yayım ve eğitim yapmak, eğitim amaçlı harita ve benzeri araçları hazırlamak,
f) Kentsel ve kırsal yerleşim mekanlarında yaşam kalitesinin artırılmasına katkıda bulunmak üzere eğitici ve öğretici kurs, seminer, panel, sempozyum, konferans ve benzeri etkinlikler düzenlemek,
g) Kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler, gerçek ve tüzel kişi ve kuruluşlar tarafından istenilecek bilimsel ve teknik görüş vermek, bunların bilgilendirilmesi amacıyla her türlü basım ve yayın hizmetlerini yapmak,
ğ) Eğitim amaçlı kurs düzenlemek ve sınav yapmak,
h) İşletme hizmetleri ile ilgili atıl durumda bulunan, araç, gereç, cihaz, makine ve ekipmanı kiraya vermek,
ı) 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanunu, 4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu ve diğer özel kanunlarla verilen yetkiler dâhilinde, onaylanan plan, pafta ve haritaları çoğaltarak vermek,
i) Bilgisayar destekli üretilen verileri veya yazılım uygulamalarını, telif haklarına bağlı kalmak kaydıyla, ihtiyaç duyulan ilgili sektörlerdeki kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilere vermek veya kullanımlarına imkân sağlamak,
j) Kullanıma açılan yazılım uygulamalarına ve her türlü basılı ve görsel yayınlara reklâm almak,
k) Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) ortamında üretilen veya sunulan her türlü basılı veya sayısal veriyi vermek,
l) Yurtiçi müteahhitlik karnesi, yurtdışı müteahhitlik belgesi, yurtdışı geçici müteahhitlik belgesi, harita müteahhitlik karnesi, kamu kuruluşlarında çalışanlara verilen imar planı yapımı yeterlilik belgesi, serbest çalışanlara verilen imar planı yapımı yeterlilik belgesi ile geçici ve kati ithal teknik uygunluk belgesi için, basılı malzeme ve danışmanlık hizmeti vermek,
m) Kooperatiflere teknik destek sağlamak üzere harita, plan ve proje hazırlamak, kooperatif yöneticisi ve ortaklarına, yapı kooperatiflerine ait onaylı tip ana sözleşmeler ile yapı kooperatiflerine ilişkin e-kooperatif otomasyon programı kullanıcı şifresi ve diğer belgeleri vermek, kooperatifçilik konusunda eğitim hizmeti ve sertifika vermek,
n) Bayındırlık ve İskân işleri ile ilgili yıllık rayiç, tarife, analiz ve birim fiyatlara ilişkin her türlü basım ve yayım hizmeti vermek.
Gelirler
MADDE 8 – (1) İşletmenin gelirleri;
a) 7 nci maddede sayılan faaliyetlerle ilgili her türlü mal ve hizmet satış gelirlerinden,
b) Bakanlığın asli görevleri dışında, diğer mevzuatla verilen iş ve hizmetlerden elde edilen gelirlerden,
c) Danışmanlık hizmet gelirlerinden,
ç) Yurt içi ve yurt dışından sağlanan bağış, şartlı bağış ve proje yardım gelirlerinden,
d) Faiz, komisyon ve benzeri gelirlerden,
e) Tesis, makine, ekipman ve cihazların kiraya verilmesi karşılığında elde edilen gelirlerden,
f) Diğer çeşitli gelirlerden,
oluşur.
Giderler
MADDE 9 – (1) İşletmenin giderleri şunlardır:
a) 7 nci maddede belirtilen iş, hizmet ve faaliyetlere ait giderler,
b) İşletme kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen personele yapılan aylık, ücret, yolluklar ile mali ve sosyal haklarına ilişkin ödemeler,
c) Döner sermaye hizmetlerine ilişkin vergi, resim, harç, faiz, sigorta, haberleşme, ilan, ulaşım, kırtasiye, telif, tercüme, akaryakıt ve su alımı giderleri,
ç) İşletme ihtiyaçlarında kullanılmak üzere, satın alınacak makine-teçhizat, araç, gereç, ekipman, malzeme ve demirbaş giderleri,
d) 5/1/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanunu hükümlerine göre satın alınacak taşıt alım giderleri,
e) Laboratuarların; ölçüm, analiz, deney ve test işlerinde kullanılacak özel malzeme alım giderleri ile cihaz bakım, onarım giderleri, laboratuarların akreditasyonu ile ilgili giderleri,
f) İşletme faaliyetlerine yönelik kullanılan binalara ait bakım, onarım, ısıtma, aydınlatma, demirbaş ve mefruşat giderleri,
g) Hizmetin gerektirdiği taşıt, araç ve ekipman kira giderleri,
ğ) Döner sermaye hizmetleri ile ilgili olarak mevzuatı uyarınca yurt içi ve yurt dışı eğitim, kurs, toplantı, konferans, sempozyum ve paneller için görevlendirilecek kişilere yapılacak harcırah ödemeleri,
h) Bakanlıkça işletmenin faaliyet alanları ile ilgili olarak düzenlenecek eğitimlerde, Bakanlık içinden veya dışından eğitmen olarak görev alacak kişilere ilgili mevzuatına göre yapılacak ödemeler,
ı) Yönetim Kurulunun onayı alınarak teşhir ve satış yeri kurulmasına ilişkin giderler,
i) Döner sermaye faaliyetleri kapsamında yapılacak veya yaptırılacak plan-proje giderleri,
j) Bir önceki yılın gayrisafi hâsılatından tahsil edilen tutarın % 5’ini geçmemek üzere, Yönetim Kurulu kararı ile yapılacak ilan ve reklâm giderleri,
k) İşletmenin faaliyetleriyle ilgili iş ve işlemlerin yürütülebilmesi için gerekli güvenlik, temizlik, danışmanlık ve benzeri hizmet alım giderleri,
l) Yılı yatırım programı ile ilişkilendirilmesi kaydıyla, işletmenin faaliyet alanlarına yönelik inşa edilecek yeni veya ek binaların yapım giderleri; çevre düzenlemesi giderleri ile hizmet binalarının kira bedelleri, işletmenin kullanmakta olduğu binaların her türlü bakım, onarım, tadilat müştemilat ve çevre düzenlemesi giderleri,
m) Diğer çeşitli giderler.
(2) İşletme bütçesinden yapılacak harcamalarda ödeme belgesine bağlanacak kanıtlayıcı belgeler hakkında, 31/12/2005 tarihli ve 26040 üçüncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yönetim ve Görevliler
İşletme idaresi
MADDE 10 – (1) İşletmenin hizmetleri; Yönetim Kurulu, işletme yöneticisi, harcama yetkilisi, gerçekleştirme görevlisi, muhasebe yetkilisi, muhasebe birim personeli ve teknik eleman ile yeteri kadar diğer görevlilerden oluşan işletme idaresi tarafından yürütülür.
Yönetim kurulu
MADDE 11 – (1)Yönetim Kurulu, işletmenin en üst karar organı olup beş üyeden oluşur. İşletme hizmetlerinin bu Yönetmelikte yer alan esaslar çerçevesinde yürütülmesini sağlar.
(2) Yönetim Kurulu başkan ve üyeleri, Bakan tarafından dört yıllık süre için görevlendirilir. Süresi dolan yönetim kurulu üyesi yeniden görevlendirilebilir. Yönetim Kurulu, en az üç üye ile toplanır, kararlar çoğunlukla alınır. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış sayılır.
(3) Yönetim Kurulu üyelerinden ikisinin üniversitelerin en az dört yıllık lisans öğrenimi veren hukuk, iktisat, işletme gibi alanlarda diğer üyelerin ise Bakanlığın görev alanıyla ilgili öğrenim görmüş olmaları, Bakanlıkta en az iki yıl ve kamu idarelerinde en az on yıl çalışmış olmaları gerekir. Yönetim Kurulu başkan ve üyelerinin Bakanlıkta halen çalışıyor olması şarttır.
(4) Herhangi bir nedenle ayrılan üyenin yerine, kalan süre ile sınırlı olmak üzere yenisi görevlendirilir.
(5) Yönetim Kurulu başkan ve üyesi olarak görevlendirilenlerin asli görevleri devam eder.
(6) Yönetim Kurulu toplantılarına gerektiğinde başkanın belirleyeceği il müdürleri de katılır.
(7) Yönetim Kurulu toplantılarının gündemini hazırlamak ile toplantı, tutanak, karar ve dosyalarını tutmak, haberleşmeyi yürütmek gibi sekretarya işleri, işletme müdürlüğü bünyesindeki “Yönetim Kurulu Bürosu” tarafından yerine getirilir.
(8) Yönetim Kurulu, bu Yönetmelik ile yapmaları gereken işlerden üst yöneticiye karşı sorumludur.
Yönetim kurulunun görevleri
MADDE 12 – (1) Yönetim Kurulunun görevleri şunlardır:
a) Bakanlığın plan ve performans programında işletmeye ilişkin yer alması gereken hususlarda önerilerde bulunmak,
b) Bakanlığın stratejik planı ve performans programı ile uyumlu olmak üzere işletmenin yatırım programı ile bütçesinin hazırlanması sırasında uyulması gereken hususları belirlemek,
c) İşletmenin yatırım programını, bütçesini, kesin hesabını ve mali tablolarını karara bağlamak,
ç) Bakanlıktan gelen ve işletme tarafından yürütülmesi istenilen hizmet ve proje tekliflerini inceleyerek karara bağlamak,
d) Fiyatlandırma tekliflerini karara bağlamak,
e) Bu Yönetmelik ile verilen diğer görevleri yapmak,
f) İşletmenin idarî, malî ve teknik işlemlerinin en iyi şekilde yürütülmesi ve geliştirilmesi için gereken tedbirleri ve kararları almak,
g) İşletmelerin kurulmasını, birleştirilmesini, devredilmesini ve tasfiyesini karara bağlamak,
ğ) İşletmenin iş ve yatırım programı ile bütçesini görüşüp inceleyerek, karara bağlamak ve bütçede ödenek aktarmalarını onaylamak,
h) Maliyet bedelinin altında olmamak üzere, işletme tarafından üretilen mal ve hizmetlerin veya yapılan işlerin tarife, ücret veya birim fiyatlarını belirlemek,
ı) Gerektiğinde döner sermaye ile ilgili yönetmelik değişikliği yapmak.
Toplantı zamanı
MADDE 13 – (1) Yönetim Kurulu, en az ayda bir defa olağan veya Başkanın isteği üzerine olağanüstü toplanır.
İşletme yöneticisinin görevleri
MADDE 14 – (1) İşletme yöneticisinin görevleri şunlardır:
a) İşletmeyi, mevzuata, yönetim kurulunca belirlenen hedef, politika ve stratejilere, performans programı ile işletmecilik ve bütçe ilke ve esaslarına uygun olarak yönetmek,
b) İşletme faaliyetleri ile ilgili olarak Bakanlığın hazırlayacağı stratejik plan ve performans programına ilişkin önerilerde bulunmak,
c) İşletmenin yatırım programını, bütçesini, kesin hesabını ve faaliyet raporunu hazırlamak,
ç) İşletme kaynaklarının ve ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasını sağlayacak tedbirleri almak,
d) İşletmenin, işleyiş ve yönetim süreçlerinin etkililiğini gözeterek, kalite ve verimliliğin geliştirilmesini sağlamak,
e) İşletmenin koordinasyonunu ve Bakanlık ile işbirliğini sağlamak,
f) İşletmenin istatistiklerini hazırlamak, mali tablolarını birleştirmek, kesin hesabını ve diğer mali tablolarını değerlendirmek,
g) İşletmenin kuruluş işlemlerini yapmak,
ğ) İşletmenin verimliliğini arttırıcı önlemler almak veya kapatılmasını teklif etmek,
h) Fiyatlandırma tekliflerini hazırlamak,
ı) İşletmenin personel ihtiyacını belirlemek,
i) İşletmeye satın alınacak mal ve hizmet alımlarına ilişkin ihale işlemlerini gerçekleştirmek,
j) İşletmece edinilen taşınırların kayıtlarının tutulması ve izlenmesine ilişkin işlemleri, 28/12/2006 tarihli ve 2006/11545 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Taşınır Mal Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde yürütmek,
k) İşletmeye geçici personel alınması, çıkartılması ve personelin özlük haklarına ilişkin işlerin kanun, tüzük ve yönetmelik hükümlerine uygun olarak yapılmasını sağlamak,
l) İşletmenin yönetimi ve faaliyetlerine ilişkin olarak Bakanlık ve Yönetim Kurulu tarafından verilen diğer görevleri yapmak.
İşletme yöneticisi ve harcama yetkilisi
MADDE 15 – (1) İşletmenin en üst yöneticisi işletme yöneticisidir.
(2) İşletme yöneticisi, Bakanlık personeli arasından Bakan tarafından atanır.
(3) İşletme yöneticisi, harcama yetkilisidir. Harcama yetkilisi, işletme bütçesinde öngörülen ödenek kadar harcama yapmaya yetkilidir. Harcama yetkilisi, yetkilerinin bir kısmını veya tamamını yardımcılarına devredebilir.
Gerçekleştirme görevlileri
MADDE 16 – (1) Gider gerçekleştirme görevlileri; harcamaların dayanağı belgeler ile ödeme emri belgesini düzenleyen görevlilerdir. Harcama yetkilisi, kendisine bağlı personelden birini veya birkaçını ödeme emri belgesi düzenlemekle görevlendirir.
(2) Giderler, gider gerçekleştirme görevlileri tarafından gerçekleştirilir ve harcama yetkilisinin onayı ile tamamlanır.
(3) Gelir gerçekleştirme görevlileri; gelirleri tahakkuk ettirerek tahsil edilebilir duruma getiren görevlilerdir.
(4) Gelirlerin tahakkuku ile alacakların takibi işletmece, bunların tahsil işlemleri ise muhasebe birimince gerçekleştirilir. Alacakların takibi için gerekli bilgi ve belgeler muhasebe birimince düzenli olarak işletmeye verilir.
Teknik ve idari personel
MADDE 17 – İşletmede yeteri kadar teknik ve idari personel, Yönetim Kurulunun kararıyla Bakanlık tarafından görevlendirilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Muhasebe Yetkilisinin Görev, Yetki ve Sorumlulukları
Muhasebe yetkilisi
MADDE 18 – (1) İşletmenin muhasebe işlemleri, kadrosu Maliye Bakanlığınca tahsis edilerek atanacak muhasebe yetkilisi ile muhasebe birimi personeli tarafından yürütülür. Muhasebe yetkilisinin geçici veya sürekli olarak görevinden ayrılması halinde, muhasebe yetkilisi görevi Maliye Bakanlığınca vekâleten görevlendirilecek personel tarafından yürütülür.
Muhasebe yetkilisinin görev ve yetkileri
MADDE 19 – (1) Muhasebe yetkilisinin görev ve yetkileri aşağıda belirtilmiştir:
a) Gelirleri ve alacakları ilgili mevzuatına göre tahsil etmek, yersiz ve fazla tahsil edilenleri ilgililerine iade etmek,
b) Giderleri ve borçları hak sahiplerine ödemek,
c) Para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetleri almak, saklamak ve ilgililere vermek veya göndermek,
ç) Yukarıdaki bentlerde sayılan işlemlere ve diğer malî işlemlere ilişkin kayıtları usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutmak, belge ve bilgileri her türlü müdahaleden bağımsız olarak düzenlemek,
d) Yönetmelik gereğince düzenlenmesi gereken belge ve bilgileri, belirtilen sürelerde ilgili yerlere düzenli olarak vermek,
e) Veznenin kontrolünü ilgili mevzuatında öngörülen sürelerde yapmak,
f) Muhasebe hizmetlerine ilişkin defter, kayıt ve belgeleri ilgili mevzuatında belirtilen sürelerle muhafaza etmek ve denetime hazır bulundurmak,
g) Muhasebe yetkilisi mutemetlerinin hesap, belge ve işlemlerini ilgili mevzuatında öngörülen zamanlarda denetlemek veya muhasebe biriminden uzak yerlerde görev yapan muhasebe yetkilisi mutemedinin bulunduğu yerdeki birim yöneticisinden kontrol edilmesini istemek,
ğ) Hesabını kendinden sonra gelen muhasebe yetkilisine devretmek, devredilen hesabı devralmak,
h) Muhasebe birimini yönetmek,
ı) Diğer mevzuatla verilen görevleri yapmak.
Muhasebe yetkilisinin sorumlulukları
MADDE 20 – (1) Muhasebe yetkilisi;
a) Bu Yönetmeliğin 19 uncu maddesinde sayılan hizmetlerin zamanında yapılmasından ve muhasebe kayıtlarının usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasından,
b) Mutemetleri aracılığıyla aldıkları ve elden çıkardıkları para ve parayla ifade edilen değerler ile bunlarda meydana gelen kayıplardan,
c) Ön ödeme ile kesin ödemelerin yapılması ve ön ödemelerin mahsubu aşamalarında ödeme emri belgesi ve eki belgelerin usulünce incelenmesinden ve kontrolünden,
ç) Yersiz ve fazla tahsil edilen tutarların ilgililerine geri verilmesinden ve geri verilecek tutarın, düzenlenen belgelerde öngörülen tutara uygun olmasından,
d) Ödemelerin, ilgili mevzuatın öngördüğü öncelik sırası da göz önünde bulundurularak, muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre yapılmasından,
e) Rücu hakkı saklı kalmak kaydıyla, kendinden önceki muhasebe yetkilisinden hesabı devralırken göstermediği noksanlıklardan,
f) Muhasebe yetkilisi mutemetlerinin hesap, belge ve işlemlerini ilgili mevzuata göre kontrol etmekten,
g) Yetkili mercilere hesap vermekten,
sorumludur.
Muhasebe yetkilisi mutemetleri
MADDE 21 – (1) Muhasebe yetkilisi adına ve hesabına para ile taşınır ve taşınmazlar dışındaki parayla ifade edilebilen değerleri geçici olarak almaya, muhafaza etmeye, vermeye ve göndermeye muhasebe yetkilisi mutemedi yetkilidir. Muhasebe yetkilisi mutemetleri, bu işlemlerle ilgili olarak doğrudan muhasebe yetkilisine karşı sorumludur. Muhasebe yetkilisinin muvafakati alınarak seçilecek personel, harcama yetkilisi tarafından muhasebe yetkilisi mutemedi olarak görevlendirilir. Muhasebe yetkilisi mutemetleri hakkında, 31/12/2005 tarihli ve 26040 üçüncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Muhasebe Yetkilisi Mutemetlerinin Görevlendirilmeleri, Yetkileri, Denetimi ve Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanır.
ALTINCI BÖLÜM
Bütçe, Bütçenin Hazırlanması ve Onaylanması,
Ödenek Aktarma ve Ekleme ile Ek Bütçe
Bütçe
MADDE 22 – (1) Bakanlığın stratejik plan ve performans programları, işletmeyi de kapsar.
(2) Bütçe; işletmenin bir yıllık dönemdeki gelir ve gider tahminleri ile bunların uygulanmasına ilişkin hususları gösterir.
(3) Bütçe, yılı içinde yapılacak giderler ile gelirlerden oluşur.
(4) Bütçenin hazırlanması, uygulanması ve kontrolünde aşağıdaki ilkelere uyulur:
a) Bütçe, Maliye Bakanlığınca belirlenen sınıflandırmaya uygun olarak hazırlanır ve uygulanır.
b) Bütçe, metin kısmı ile ekli cetvellerden oluşur.
c) Bütçe, yılı ve izleyen iki yılın gelir ve gider tahminlerini gösterecek şekilde hazırlanır.
ç) Tüm gelir ve giderler gayri safi olarak bütçede gösterilir.
d) İşletme bütçesi denk olmak zorundadır. Giderler, önceki yıldan gelen ve finansman cetvelinde gösterilen tutar ile yılı gelirlerinin toplamını aşamaz. İşletme bütçesini hazırlarken önceki yıllardan devreden borçları dikkate almak zorundadır.
e) Bütçeyle verilen harcama yetkisi, işletme faaliyetlerinin yerine getirilmesi amacıyla kullanılır.
f) Bütçe gelir ve gider tahminleri ile uygulama sonuçlarının raporlanmasında açıklık, doğruluk ve mali saydamlık esastır.
g) Bütçe, malî işlemlerin kapsamlı ve saydam bir şekilde görünmesini sağlar.
ğ) Belirli gelirlerin belirli giderlere tahsis edilmemesi esastır.
h) İşletme bütçesi, Yönetim Kurulunca onaylanmadan uygulamaya konulamaz.
ı) İşletmenin bütün gelir ve giderleri bütçede gösterilir.
i) İşletme hizmetleri, bütçeye konulacak ödeneklerle, mevzuatla belirlenmiş yöntem, ilke ve amaçlara uygun olarak gerçekleştirilir.
j) Bütçede, ödenekler belirli amaçları gerçekleştirmek üzere tahsis edilir.
Bütçenin hazırlanması ve onaylanması, ödenek aktarma ve ekleme
MADDE 23 – (1) İşletme yöneticisi tarafından hazırlanan ve Yönetim Kurulunca onaylanan bütçe hazırlama rehberi ağustos ayının sonuna kadar işletmeye duyurulur.
(2) İşletmece hazırlanan bütçe taslakları, ekim ayının sonuna kadar işletmeye gönderilir.
(3) Yönetim Kurulunca en geç aralık ayının on beşine kadar onaylanan bütçe uygulanmak üzere işletmeye, yılsonuna kadar da Maliye Bakanlığına gönderilir.
(4) Yönetim Kurulunca bir kısıtlama getirilmemişse, bütçe sınıflandırmasının bütün düzeyleri arasında aktarma yapmaya işletme yöneticisi yetkilidir. Aktarılacak ödenek tutarları, aktarma yapılacak tertibin başlangıç ödeneği toplamının % 25’ini geçemez. Bu oranın üzerindeki aktarmalarda Yönetim Kurulu onayı alınır.
(5) İşletme bütçesinin gelir cetvellerinde belirtilen tutarların üzerinde gerçekleşen gelirler karşılık gösterilmek suretiyle toplam bütçe ödeneklerinin % 15’ine kadar ödenek eklemeye işletme yöneticisi, bu oranı aşan tutarlarda ödenek eklemeye ise Yönetim Kurulu yetkilidir.
(6) Harcamalar, bütçede yer alan ödeneklere dayanılarak gerçekleştirilir, ödeneksiz veya ödenek üstü harcama yapılamaz.
Ek bütçe
MADDE 24 – (1) Yıl içinde, bütçede öngörülen ödeneklerin yetersiz kalacağının veya planlanan gelirin aşılacağının anlaşılması halinde, kaynağı gösterilmesi kaydıyla süre şartları hariç olmak üzere 23 üncü maddede belirtilen yılı bütçesinin uygulanmasındaki usule uygun olarak ek bütçe yapılabilir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Hesap İşleri ve Mali Hükümler
Yönetim dönemi hesabı
MADDE 25 – (1) Yönetim dönemi hesabı, yönetim döneminde yapılan bütün malî işlemleri kapsayan malî tablo, defter ve cetveller ile sayım tutanaklarından oluşur. Görev başındaki muhasebe yetkilisi tarafından düzenlenen yönetim dönemi hesabı, hesap döneminin bitiminden itibaren şubat ayı sonuna kadar mevzuatında belirtilen yetkili mercilere verilir. Yönetim dönemi hesabı dosyasının bir örneği de muhasebe biriminde muhafaza edilir.
Amortisman bedeli
MADDE 26 – (1) İşletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan iktisadi kıymetler, alet, edevat, mefruşat ve demirbaşlar usulünce amortismana tabi tutulurlar.
Ortak idari masraflar
MADDE 27 – (1) Bakanlığa tahsisli olup, münhasıran işletmenin kullanımına bırakılmış olan binaların, bakım, onarım, ısıtma, aydınlatma ve benzeri giderleri işletme tarafından karşılanır.
(2) Faaliyetlerini Bakanlığa tahsisli binalarda, Bakanlık birimleriyle birlikte sürdürülmesi halinde işletmece bu binaların bakım, onarım, ısıtma, aydınlatma ve benzeri giderlerine iştirak edilmez.
(3) Ancak, bina giderlerine katılma payı olarak aylık gayrisafi satış veya iş hâsılatından tahsil edilen tutarın % 4’ü genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere, ertesi yılın nisan ayının sonuna kadar genel bütçe muhasebe birimine yatırılır.
(4) Bu oran, Bakanlığın teklifi, Maliye Bakanlığının uygun görüşü ile yarısına kadar azaltılabilir veya iki katına kadar arttırılabilir.
Fiyatlandırma
MADDE 28 – (1) İşletmece üretilen mal veya hizmetlerin fiyatı, özel kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydıyla, hammadde, malzeme, işçilik giderleri, diğer masraflar, amortisman payları ve kâr yüzdesi esas alınarak ve maliyet bedelinin altında olmamak üzere Yönetim Kurulu kararıyla belirlenir.
(2) İlgili mevzuatında ücretsiz veya indirimli tarife uygulanması ile ilgili hükümler saklı kalmak üzere, işletmece üretilen mal ve hizmet bedellerinde, işletmecilik gereği yapılması gereken ticari indirimler hariç, herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya indirimli fiyat uygulanamaz.
Veznedar
MADDE 29 – (1) Veznedar, Maliye Bakanlığınca kefalete tabi olarak atanır.
(2) Veznedarın görevi başında bulunmadığı zamanlarda veznedarlık görevi muhasebe biriminin kefalete tabi diğer memurları tarafından yerine getirilir.
Veznedarın görevleri
MADDE 30 – (1) Veznedarın görevleri şunlardır:
a) Tamamlanmış belgelere dayanılarak ve usulüne uygun olarak para alma ve ödeme işlerini yapmak,
b) Tahsil edilen ve ödenen paraları günü gününe kasa defterine kaydetmek ve bu kayıtların belgelere ve muhasebe kayıtlarına uygunluğunu sağlamak,
c) İşletmeye ait para ve kıymetli evrakı işletmenin kasasında saklamak,
ç) Tahsilâta ait alındıların dipkoçanlarını, kasa defterini ve diğer belgeleri saklamak,
d) Muhasebe yetkilisinin vereceği işleri yapmak.
Veznedarın sorumluluğu
MADDE 31 – (1) Veznedar, vezne mevcudunun defter ve kayıtlara göre noksan olmasından, veznedeki kıymetlerin ziyan ve eksilmesinden doğrudan doğruya sorumludur.
Vezne işlemleri
MADDE 32 – (1) Kasadan yapılacak ödemeler ile özel mevzuatlarında aksine bir hüküm bulunmaması hâlinde avans olarak tahsil edilen paralardan iadesi gereken tutarların ilgililere ödenmesinde, her yıl Maliye Bakanlığınca belirlenen limitin dört katı uygulanır.
(2) Muhasebe birimince bir gün içinde tahsil edilen paralardan, ertesi gün kasadan yapılacak ödemeler için Maliye Bakanlığınca tespit edilerek duyurulan tutarların üç katı alıkonularak fazlası, düzenlenecek “Teslimat Müzekkeresi” ile bankaya yatırılır.
(3) İşletmenin nakit varlıkları, 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 12 nci maddesinin dördüncü fıkrası hükmüne göre yapılan düzenlemelere istinaden belirlenecek banka şubelerinde, işletme adına açılacak hesaba yatırılır.
Kredi işlemleri
MADDE 33 – (1) Avans miktarını aşan ön ödemeler için, harcama yetkilisinin onayı ile işletmenin cari hesabının bulunduğu banka nezdinde muhasebe yetkilisi mutemedi adına kredi açılır.
(2) Adına kredi açılan muhasebe yetkilisi mutemedi bu krediden kendi adına ödeme emri düzenleyerek para alamaz. Krediden sadece muhasebe yetkilisi mutemedince düzenlenen ödeme emirleri uyarınca ve ödeme emrinde gösterilen istihkak sahibine doğrudan banka tarafından ödeme yapılabilir.
(3) Adına kredi açılan muhasebe yetkilisi mutemedi harcama yapıldığında artan paranın iadesi için bankaya ödeme emri düzenleyerek talimat vermek zorundadır. Aynı şekilde kredi konusu ortadan kalktığında muhasebe yetkilisi mutemedi krediyi iptal ettirmek mecburiyetindedir.
(4) Bu görevlerin muhasebe yetkilisi mutemedince yerine getirilmemesi halinde muhasebe yetkilisince bankaya doğrudan talimat verilerek açılan kredi işletmenin banka cari hesabına aktarılır.
(5) Adına kredi açılan muhasebe yetkilisi mutemedinin herhangi bir sebeple bu görevden ayrılması halinde bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen esaslara göre kredi, yeni muhasebe yetkilisi mutemedi adına aktarılır.
(6) Her muhasebe yetkilisi mutemedi, adına açılan krediye ait harcama belgelerini en çok üç ay içinde muhasebe birimine vermek zorundadır. Bu süre dolduğu halde verilmeyen harcama belgeleri harcama yetkilisi kanalıyla muhasebe yetkilisi mutemedinden alınır.
(7) Adına açılan kredinin mahsubu konusunda gerekli işlemleri süresinde yapmayan muhasebe yetkilisi mutemetleri adına bir daha kredi açılmaz.
Bağış ve yardımlar
MADDE 34 – (1) İşletmece kabul edilen her türlü bağış ve yardımlar gelir kaydedilir. Nakdi olmayan bağış ve yardımlar, ilgili mevzuatına göre değerlemeye tabi tutularak kayıtlara alınır.
(2) Şartlı bağış ve yardımlardan nakdi olarak yapılanlar, bütçede açılacak bir tertibe gelir ve şart kılındığı amaca harcanmak üzere açılacak bir tertibe ödenek kaydedilir. Bu ödenekten amaç dışında başka bir tertibe aktarma yapılamaz. Mali yılsonuna kadar harcanmamış olan tutarlar, bağış ve yardımın amacı gerçekleşinceye kadar ertesi yıl bütçesine devir olunarak ödenek kaydedilir. Ancak, tahsis amacı gerçekleştirilmiş olanlardan kalan tutarlar, tahsis amacının gerçekleştirilmesi bakımından yetersiz olanlar ile yılı bütçesinde belirlenen tutarı aşmayan ve iki yıl devrettiği halde harcanmayan ödenekleri iptal etmeye üst yönetici yetkilidir.
(3) Şartlı bağış ve yardımlar, kullanılmadığı veya amaç dışı kullanıldığı için geri istenildiği takdirde, ilgili gider hesabına kaydedilerek geri verilir ve vergilendirme yönünden değerlendirilmek üzere durum şartlı bağış ve yardımı yapan gerçek veya tüzel kişinin bağlı bulunduğu vergi dairesine bildirilir.
(4) Gelir kaydedilen her türlü bağış ve yardım tutarları, ek ödeme ve yasal yükümlülüklerin hesabında dikkate alınmaz.
Ertesi yıla geçen yüklenme ile gelecek yıllara yaygın yüklenmeler
MADDE 35 – (1) İşletme, faaliyet alanları ile ilgili olması ve yılı bütçesinde ödeneğinin bulunması kaydıyla, ertesi yıla geçen ve gelecek yıllara yaygın yüklenmeye girişebilir.
(2) İşletme, niteliğinden dolayı mali yılla sınırlı tutulamayan ve sürekliliği bulunan mal ve hizmet alımları için izleyen yılın eylül ayını geçmemek ve yüklenme süresi on iki ayı aşmamak üzere, üst yöneticinin onayıyla ertesi yıla geçen yüklenmelere girişebilir.
(3) İşletme, aşağıdaki mal ve hizmet alımları için süresi üç yılı, finansal kiralama suretiyle temin edileceklerde ise beş yılı geçmemek üzere üst yöneticinin onayıyla gelecek yıllara yaygın yüklenmeye girişebilir.
a) Satın alma suretiyle edinilmesi ekonomik olmayan; her türlü makine-teçhizat, cihazlar ve taşıt araçlarının kiralanması veya finansal kiralama suretiyle temin edilmesi,
b) Maliyeti yüksek ve ileri teknoloji ürünü olan laboratuar cihazların hizmet alımı yoluyla temini, kiralanması veya finansal kiralama suretiyle temin edilmesi,
c) Temizlik, yemek, koruma ve güvenlik hizmetleri, bilgi işlem hizmetleri, internet erişim hizmetleri, harita, plan, proje, etüt ve müşavirlik hizmetleri.
(4) İşletme, bir mali yıl içinde tamamlanması mümkün olmayan yatırım projeleri için gelecek yıllara yaygın yüklenmeye girişebilir.
(5) İşletme, kamu yararının gerektirdiği mal ve hizmet alımlarında, Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınmak kaydıyla beş yıla kadar gelecek yıllara yaygın yüklenmeye girişebilir.
Taşınmaz edinme ve yatırım projelerine katılma
MADDE 36 – (1) Bakanlığın yatırım programında yer alması kaydıyla, işletme faaliyetlerinde kullanılmak amacıyla bedeli işletme bütçesinden ödenerek taşınmaz edinilebilir. Bu taşınmazlar, tapuda Hazine adına tescil edilir.
(2) İşletme, faaliyetleri ile ilgili olarak Bakanlığa tahsis edilmiş taşınmazları kullanabilir.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Ödeme Öncesi Belgelerin Kontrolü,
Giderlerin Tahakkuku ve Ön Ödeme İşlemleri
Muhasebe yetkilisinin ödeme emri belgesi üzerinde yapacağı kontroller
MADDE 37 – (1) Muhasebe yetkilisi ödeme aşamasında, ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde;
a) Yetkililerin imzasını,
b) Ödemeye ilişkin ilgili mevzuatında sayılan belgelerin tamam olmasını,
c) Maddi hata bulunup bulunmadığını,
ç) Hak sahibinin kimliğine ilişkin bilgileri,
kontrol etmekle yükümlüdür.
Giderlerin tahakkuku
MADDE 38 – (1) Giderler, hak sahipleri tarafından verilmesi gereken kanıtlayıcı belgelerin tesliminden itibaren en geç beş işgünü içerisinde tahakkuk ettirilerek, ödeme emri belgesi ve eki belgeler aynı süre içerisinde muhasebe birimine verilir. Muayene ve kabule tabi olan işlemlerde ise bu süre muayene ve kabulün tamamlanmasından itibaren başlar. Muhasebe birimi, evrakları geliş sırasına göre inceleyerek en geç dört iş günü içinde muhasebe kaydına alır.
Ön ödeme işlemleri
MADDE 39 – (1) İşletmece yapılacak ön ödemelerin şekli, devir ve mahsup işlemleri, idareler ve gider türleri itibarıyla tutar ve oranlarının tespiti ile mutemetlerin görevlendirilmesi ve diğer işlemler hakkında, 30/12/2005 tarihli ve 2005/9913 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Ön Ödeme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre işlem yapılır. Ancak, yılları merkezi yönetim bütçe kanununda gider türleri itibarıyla belirlenen avans üst sınırları, işletme için beş katı olarak uygulanır.
(2) Ancak, işletmece yürütülecek proje niteliğindeki işlerle ilgili olarak avans limiti, harcama yetkilisinin onayıyla on katına kadar artırılabilir.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Taşınır işlemleri
MADDE 40 – (1) İşletmece edinilen taşınırların kayıtlara alınmasında, verilmesinde ve izlenmesinde Taşınır Mal Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
(2) Taşınırların muhasebe hesap planında yer alan ilgili stok ve maddi duran varlık hesaplarına kaydının sağlanması için, taşınır işlemlerini yürütmekle görevli birimler tarafından düzenlenen belgelerin bir nüshasının muhasebe birimine gönderilmesi zorunludur.
Devir ve teslim işleri
MADDE 41 – (1) Muhasebe yetkilisi, veznedar, taşınır kayıt ve kontrol yetkilisi gibi para ve mal işleriyle görevli memurlar arasındaki devir teslim işlemlerinde 1/5/2007 tarihli ve 26509 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği ile 12/11/1974 tarihli ve 7/9044 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarının Çekilmelerinde Devir ve Teslim Süreleri Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanır.
(2) Hesaplarını, görevi devralanlara devir zorunluluğu bulunan muhasebe yetkilisinin devir süresi yedi gündür. Devir teslim süresinin aylık ödeme zamanına rastlaması halinde bu aya ait aylıkları eski görev yerinde, kadro tasarrufundan ödenir.
(3) Muhasebe yetkilisi mutemetleri için devir süresi iki gündür.
İhale işlemleri
MADDE 42 – (1) Mal ve hizmet alımı ile yapım işleri, 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile 5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu, satış işleri ise 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 1 inci maddesinin ikinci fıkrasına dayanılarak 15/6/1984 tarihli ve 84/8213 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Döner Sermayeli Kuruluşlar İhale Yönetmeliği hükümlerine göre yapılır.
Hüküm bulunmayan hususlar
MADDE 43 – (1) Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hususlarda, Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelikler
MADDE 44 – (1) 18/7/1988 tarihli ve 19876 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü Döner Sermayeli İşletmeler Yönetmeliği ile 8/2/1989 tarihli ve 20074 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 45 – (1) Maliye Bakanlığı ve Sayıştayın görüşü alınarak hazırlanan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 46 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bayındırlık ve İskân Bakanı yürütür.