BDDK: Konut kredilerinde ciddi potansiyel var!

        Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), 2010 yıl sonu
itibariyle "Bankacılıkta Yapısal Gelişmeler" raporunu yayımladı.
         BDDK; bankacılık sektöründeki verilerin büyük bölümünü aylık ve üç aylık
 dönemler itibariyle yayımlıyor. Bunun yanında, bankacılık sektörü ile banka dışı
 finansal sektörde (finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri) yaşanan
 gelişmelerden yapısal nitelikte olanlara dair değerlendirmeleri içeren
 Bankacılıkta Yapısal Gelişmeleri yıllık olarak yayımlıyor.
         Bugün BDDKnın internet sitesine konan ve bankacılık sektöründeki 2010
 yılındaki yapısal gelişmeleri içeren rapor, 7 bölümden oluşuyor. Yayında,
 bankacılık sektörünün piyasa yapısı analizine, bankacılığa ilişkin kapasite,
 davranış, performans göstergelerine, banka dışı finansal sektörlerin yapısına ve
 finansal derinleşme konularına dair gelişmelere yer veriliyor.
         Raporda, 2010 yılı itibarıyla sektörün aktif büyüklüğünün yüzde 92,6sını
 mevduat bankaları, yüzde 4,3ünü katılım bankaları, yüzde 3,1ini kalkınma ve
 yatırım bankalarının oluşturduğu belirtilirken, son 5 yılda, kalkınma ve yatırım
 bankaları ile mevduat bankalarının payında gözlemlenen azalışa paralel olarak
 katılım bankalarının payında istikrarlı bir artış gözlendiğine dikkat çekildi.
 Mevduat bankaları sektöre hakim durumunda bulunurken, en büyük 7 mevduat
 bankasının sektör payları yüzde 7-15 arasında değişiyor.
         Aynı döneme ölçek açısından bakıldığında, büyük ölçekli bankaların toplam
 aktifi, sektörün yüzde 75ine ulaşıyor. Orta ölçek grubu yüzde 17, küçük ölçekli
 grup yüzde 6,6 ve mikro ölçekli grup ise sadece yüzde 1,8;lik bir paya sahip. Son
 10 yıllık dönemde büyük ölçekli bankaların payının artış eğilimde olduğu, buna
 karşın orta ve küçük ölçeklilerin payının hafif azaldığı görülüyor. Bununla
 birlikte söz konusu eğilim, 2010 yılında orta ve küçük ölçekli bankaların lehine
 bir değişim gösterdi.
         Rapora göre, 2010 yılı itibarıyla, Türk bankacılık sektöründe faaliyet
 gösteren 49 bankanın yüzde 75inde küresel sermayenin payı bulunuyor. Küresel
 sermaye en fazla mevduat bankalarında bulunuyor. Sahiplik yapısı itibariyle en
 yüksek mülkiyet yoğunlaşması küresel sermayeli bankalarda olurken,mülkiyet
 yapısındaki yoğunlaşmanın finansal hizmetlere erişim imkanlarını sınırlama
 ihtimali bulunduğuna dikkat çekildi.
         Ulusal ve uluslararası ortamda 2002 sonrasında yaşanan olumlu
 gelişmelerin, küresel sermayenin Türk bankacılık sektörüne olan ilgisini
 artırdığı, sektörün piyasa yapısında önemli değişiklik yaratan statü
 değişikliklerinin 2004-2006 yıllarında gerçekleştiği, 2007-2009 arasında borsa
 kanalıyla yatırımların devam ettiği anlatılan raporda, 2010 yılında ise statü
 yapısında önemli bir değişiklik görülmediği kaydedildi. Bu süreçte yeni
 bankacılık lisansının verilmemiş olmasının sektörün piyasa yapısının önemli
 belirleyicilerinden birisi olduğuna işaret edildi.

         "YENİ FİNANSAL FAALİYET KONULARINDAKİ ARTIŞ, SEKTÖRÜN BÜYÜMESİNİ VE
 EKONOMİYİ OLUMLU ETKİLER"
         Bankaların büyük çoğunluğunun geniş bir alana yayılan finansal konularda
 faaliyet gösterme lisansları bulunduğu belirtilen raporda, yeni finansal ürünler
 ve bu ürünlerin kullanımına ilişkin yeni lisansların ihdas edilmesi halinde,
 sektörün büyüme potansiyelinin artırılmasının mümkün olabileceği, bu durumun
 banka, sektör ve ülke ekonomisi açısından sayısız yarar sağlayacağı kaydedildi.
         Raporda, "Katılım bankalarının sermaye piyasasında da faaliyet
 gösterebilmeleri ve faaliyet ilkelerine uyan iş modelleriyle halen faaliyet
 göstermedikleri alanlara girmeleri, büyüme stratejilerinin daha kolay
 gerçekleşmesini sağlayacaktır" denildi.

         "YURTDIŞI FAALİYETLER ARTIRILMALI"
         Rapora göre, Türkiyede kurulu bankaların, başta AB ülkeleri olmak üzere
 31 farklı ülkede sınır ötesi faaliyeti bulunuyor.
         Bankalar, geçen yıl, dönem net karının yüzde 97,2sini yurtiçi şubeleri
 tarafından elde etti. Küresel sermayeli kuruluşların gelirlerinin yaklaşık yüzde
 60ını sınır ötesi faaliyetler aracılığıyla elde ettikleri göz önüne alındığında,
 Türkiye;de faal kuruluşların sınır ötesi yatırımlara önem vermeleri, Türk
 ekonomisinin yeni sürecinde sektör ve ülke açısından yarar sağlayabileceği,
 büyüme stratejileri dikkate alındığında, küresel düzeyde banka çeşitliliği
 yaygınlaşmasının, sektörün gelişimine katkıda bulunacağı ifade edildi.
         Türk bankacılık sektörünün toplam aktiflerinin geçen yıl yüzde 20,8
 artarak 1 trilyon liranın üzerine çıktığı hatırlatılan raporda, başta AB üyesi
 olmak üzere gelişmiş ülkelerin ortalama aktif büyüklüğü gelişimi ile
 karşılaştırıldığında, Türkiyenin yüksek aktif büyüme hızına sahip olduğuna
 dikkat çekildi.
         Sektörün toplam aktifler açısından yoğunlaşmamış bir görünüm arz ettiği
 kaydedilen raporda, Türk bankacılık sektörünün piyasa yapısının, son 11 yıllık
 dönemde yaşanan temel gelişmeler çerçevesinde önemli bir dönüşüm geçirdiği, çok
 sayıda bankanın sistem dışına çıkması, yeniden yapılandırma, birleşme ve
 devirler, hisse alımları, stratejik yatırımlar, düzenleyici çerçeve, risk
 yönetimi, küresel sermaye katılımı ve piyasa dinamikleriyle yeniden şekillenen
 sektörde, bankaların göreli paylarının değiştiği anlatıldı.
         Rapordaki değerlendirmede, toplam kredilerde, ticari kredilerde, küçük ve
 orta ölçekli işletme kredilerinde ve konut kredilerinde yoğunlaşma olmadığı ve
 yüksek derecede rekabetin olduğu bir pazar yapısı görüldüğü, öte yandan, bireysel
 kredi kartları, mevduat ile sendikasyon ve seküritizasyon kredilerinde ılımlı
 derecede yoğunlaşma görüldüğü belirtildi.

         "KONUT KREDİLERİNDE ÖNEMLİ POTANSİYEL VAR"
         Küresel kredi pazarında ABD, İngiltere, Almanya, İspanya, Fransa, Çin,
 Hindistan, Güney Afrika ve Arjantinden daha istikrarlı büyüyen Türkiyenin kredi
 büyüme hızının muadil ekonomiler olan Rusya ve Brezilyaya göre daha yavaş
 olduğuna işaret edilen raporda, bunun "gelişme potansiyeli" bulunduğu anlamına
 geldiği kaydedildi.
         Rapora göre, reel sektöre verilen kredi büyüklüğünde, Çin ilk sırayı
 alırken, bu ülkeyi Japonya ve ABD takip ediyor. Çinde 2009 yılı itibarıyla
 toplam kredilerin yüzde 67si reel kesime kullandırılırken, bu oran, ABDde yüzde
 19, AB-27;de yüzde 30, Türkiyede yaklaşık yüzde 66 oldu.
         Konut kredilerinde küresel krizin etkisiyle 2009 yılında tüm ülkeler
 genelinde bir yavaşlama söz konusu olurken; konut kredilerinin toplam krediler
 içindeki payı ABDde yüzde 56, Almanyada yüzde 30, İngilterede yüzde 20 iken
 Türkiyede yüzde 11 civarında gerçekleşti.
         Raporda, "Söz konusu oranlar ve büyüme hızları küresel boyutta
 değerlendirildiğinde, özellikle konut kredisi pazarında Türkiyenin önemli bir
 potansiyele sahip olduğu görülmektedir" denildi.
         Raporda, Türkiyede mevduatın büyüme hızının, ABD, İngiltere, Almanya,
 Fransa, İspanya, Portekiz ve Polonya gibi ülkelerden daha yüksek, Rusya, Güney
 Afrika ve Brezilyaya göre daha yavaş olduğuna dikkat çekildi.
         Küresel finans sektöründe önemi giderek artan ve faizsiz bankacılığının
 uygulandığı ülkelerde toplanan küresel mevduatın, 2010 yılında 362,7 milyar
 dolara ulaştığı hatırlatılırken, bu pazarda yüzde 5 payı olan Türkiyenin büyük
 bir potansiyeli bulunduğu vurgulandı.
         Küresel boyutta sendikasyon kredilerinde en yüksek payı yüzde 34,9 ile
 ABD alırken, Türkiyenin payı yaklaşık yüzde 1 düzeyinde.
         Raporda, katılım bankalarının bütün kapasite göstergelerinde sektörün
 üzerinde performans sergilediği ve çok hızlı bir gelişim süreci içinde olduğu,
 küçük ölçekli bankaların ise kapasite göstergeleri açısından en az gelişim
 sağlayan grup durumunda bulunduğu kaydedildi.
         Rapora göre, sektörde kredi kartı sayısı, bankaların pazar payı ve kar
 stratejilerinin de etkisiyle son 10 yılda yaklaşık 3 katına ulaştı ve 2010 yılı
 itibarıyla kişi başına neredeyse bir banka kartı düşer hale geldi.

         "AB ORTALAMALARININ YAKALANMASI İÇİN, PERSONEL VE ATM SAYISI
 ARTIRILMALI"
         Gerek kredilendirme gerekse mevduat toplama sürecine ilişkin olarak
 müşteri adedi, işlem adedi ve işlem hacmi açısından, sektörün mevcut durumdan çok
 daha fazlasını kaldıracak kapasiteye ve alt yapıya sahip olduğu belirtilen
 raporda, "Mevcut duruma göre sektörde çalışan sayısının yaklaşık 1,5 katına,
 şube sayısının iki katına, ATM sayısının ise 2,5 katına çıkması halinde Türkiye,
 AB ortalamalarını yakalayabilecektir. Bu durum, küresel uygulamalara yaklaşma ve
 rekabet edebilme bakımından ülkemizin gelişim sahasının oldukça geniş olduğunu ve
 gelişim sağlandıkça rekabet gücünün daha da artacağını göstermektedir"
 denildi.
         Rapora göre, Türk bankacılık sektöründe büyük bölümü 2001-2006 döneminde
 olmak üzere 16 adet devir ve birleşme oldu. 2010 yılı itibariyle sektördeki
 mevcut yoğunlaşma derecesi göz önüne alındığında devir ve birleşme işlemlerinin,
 etkinliği artırmak amacına yönelik olarak orta ve küçük ölçekteki bankalar
 tarafından tercih edilebileceği belirtildi.
         Büyük ölçekli bankaların promosyon giderlerinin sektörün toplam promosyon
 giderleri içindeki payının son 3 yıldır arttığı, orta ölçekli bankaların payının
 ise azaldığı, büyük ölçekli bankaların müşteri çekmek için, son yıllarda
 promosyon faaliyetlerine daha fazla önem verdikleri kaydedildi.
AA