Beklenen büyük Marmara depreminin bilinenleri ve bilinmeyenleri! Büyüklüğü 7.5'ten küçük mü, daha mı büyük?
Geçtiğimiz gün Marmara'da 30 yıl içerisinde depremin olma olasılığının yüzde 47 olduğu gündeme gelmişti. Paleosismolog, deprem bilimci Dr. Ramazan Demirtaş, beklenen büyük Marmara depreminin bilinenleri ve bilinmeyenlerini tek tek sıraladı. İşte o paylaşım...
6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli meydana gelen depremler, 11 ili etkiledi ve 53 binden fazla kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu. Asrın felaketi olarak nitelendirilen depremlerin ardından, İstanbul'da beklenen büyük deprem gündeme geldi.
Geçtiğimiz günlerde bilimsel araştırmalara göre, Marmara'da 30 yıl içerisinde depremin olma olasılığının bugün revize rakamının yüzde 47 olduğu belirtilmişti.
Paleosismolog, deprem bilimci Dr. Ramazan Demirtaş, https://x.com/Paleosismolog resmi X sosyal medya hesabından beklenen Marmara depremi ile ilgili önemli bir açıklama yaptı.
Ramazan Demirtaş, geçtiğimiz günlerde gündeme gelen Marmara'da 30 yıl içerisinde deprem olma olasılığı konusuna değindi ve şu ifadeleri kullandı:
"Marmara'da 30 yıl içerisinde #deprem olma olasılığı bugün revize rakamı %47; şaka değil YAZI-TURAyı %50 ile atıyorsun" açıklamasının hiçbir bilimsel geçerliliği ve karşılığı yok.
BİLİMSEL FALCILIK ve KEHANET yapmanın da alemi yok.
Mevcut veriler kadar konuşursunuz, veriye dayanmayan; belirsizlikler ve bilinmeyenler ile ilgili yapılan açıklamalar kişisel yorumlar ve varsayımlardan öteye gitmez.
Marmara kuzey kolunun deprem tehlikesi konusunda:
Ne biliyoruz?
Ne bilmiyoruz?
Kısaca açıklayalım..
BİLİNENLER
-Tarihsel dönem depremleri: 1509, 1754, Nisan 1766, Ağustos 1766, 1894 depremleri
-Aletsel dönem depremleri: 1935, 1963
-Anadolu ve Avrupa yakası jeolojisi
-Mikrobölgeleme-yerleşime uygunluk haritaları
-Mikrodepremler
-26.09.2019 Mw 5.8
BİLİNMEYENLER / BELİRSİZLİKLER
-Yıllık kayma hızı: 16-20 mm/yıl?
-Faylanma modeli:
Tek tip?
Çek ayır?
At kuyruğu? (Çiçek yapısı)
-1912 deprem kırığının doğu ucu nereye kadar uzanıyor?
-17.08.1999 deprem kırığının batı ucu nereye kadar uzanıyor?
-1754, 1766, 1509..tarihsel depremlerin hangi parçalarda olduğu?
- Her bir tarihsel depremin kırık uzunlukları
- Her bir tarihsel depremin büyüklükleri
- Tarihsel veriler dışında her bir parçanın yinelenme
aralıkları?
- 1963 ve 1894 depremlerinin hangi fayda oldukları?
- Beklenen olası depremin orta Marmara ya da doğu
Marmara parçalarında mı olacağı?
- Tek parçalı mı?
-Çok parçalı mı?
-Çok şoklu mu?
- 17 Ağustos 1999 ve 87 gün sonra 12 Kasım 1999; ya da Nisan 1766 ve Ağustos 1766 gibi peş peşe yakın aralıklı deprem(ler)i tetikleyeceği ?
- Olası deprem kırık uzunluğu 50 km mi? 65 km mi? 80 km mi? 100 km mi? 150 km mi?
- Kırılma uzunluğunu bağlı olarak kaç büyüklüğünde
olacak?
* 6.5 <M<7.0 arası mı?
* 7.0<M<7.5 arası mı?
* M>7.5'dan daha büyük mü?
- Depremin dış-merkezi nerede olacak?
- Tarihsel depremler dışında her bir parçanın yinelenme aralıkları nedir? bilinmiyor..
- Karakteristik deprem davranışı mı?
- Değişebilir kayma modeli şeklinde mi davranış
gösteriyor?
- 1754 depreminden itibaren 270 yıl; 1766'dan bu yanan 258 yıl, 1509 yılından itibaren 515 yıl; 1894'den itibaren 130 yıl geçmiş durumda..
-Sabit bir yinelenme aralıkları olmadığına göre, beklenen olası depremin ne zaman olacağı?
- Tarihsel deprem verilerine göre, 7.0<M<7.8 aralığındaki depremlerin ortalama yinelenme aralıkları 280 yıl ile 525 arasında değişmektedir. Ancak bu aralıklar sabit değil.
- Bu aralıklara göre 1754 ve 1766 depremleri esas alınırsa, beklenen deprem(lere) ne kadar zaman var?
-1509 depremi esas alınırsa beklenen deprem ne kadar gecikmiştir?
- 17 Ağustos 1999, 1894, 1963 ve 26 Eylül 2019 (Mw=5.8) depremleri ne kadar stres yüklemiştir ya da tam tersine ne kadar gerilim boşaltmıştır?
- Krip olayı var mıdır?
-Varsa depremi ne kadar ötelemiştir?
-Beklenen depremin büyüklüğü, yeri, kırılma yönü, dalga yayılma yönü, odak derinliğine bağlı olarak olası ivme değerleri ne kadar olacak?
- Yerel zemin koşulları, binaların depreme dayanıklıkları ve ikincil etkilere bağlı olarak hasar ne kadar olacak?
- Deniz altı kaymaları gelişecek mi?
-Bu kaymalara bağlı olarak tsunami olacak mı?
- Kırılma uzunluğu, asperity ve bariyerin (pürüz ve engeller) büyüklüğü, kırılacak alanın büyüklüğü, depremin büyüklüğüne bağlı olarak depremin süresi ne kadar olacak?
Tüm bu bilinmeyen ve belirsizliklerle ilgili sorulara yanıt verilmeden yazılı-görsel basında yapılanlar kişisel yorumlar ve yaklaşımlardır.
Bu belirsizliklerden dolayı kırık uzunlukları, büyüklükleri, süresi, zamanı ile ilgili yapılan açıklamalar BİLİMSEL FALCILIK ve KEHANET'tir.
Özetle deprem bilimi %50; %50 şeklinde YAZI-TURA oyunu oynanacak bir bilim dalı değildir. Bu tür açıklamaların risk ve can kaybı azaltma açısından hiçbir katkısı yoktur.
- Bu tür açıklamalar basın, karar vericilere, yerel ve merkezi yönetimlere oynamaktan öte bir şey değil."
Tebernüş Kireçci: Kentsel dönüşümde kredi ve hibeler artırılmalı!
Yeni projeler için düğmeye basan Polat Gayrimenkul, Hacıhüsrev’in dönüşümüne talip!
