Ekonomi

Benzin ve motorinde ne 1 lira ne 2 lira! Rekor zam geliyor, depoları fulleyin

Benzin ve motorinle ilgili korkutan bir iddia ortaya atıldı. İddiaya göre Suudi Arabistan Asya’ya gönderilen petrole rekor zam yapabilir. Ancak traderlar bu artışın riskler barındırdığını belirtiyor. Yani siz şimdiden depolarını fulleyin. Bloomberg’in 5 rafineriyle yaptığı araştırmaya göre Asya’ya gönderilen Eylül vadeli Arab Light petrolün varil fiyatının 10,80 dolar olması bekleniyor

Dünyanın en büyük petrol ihracatçısı Suudi Arabistan’ın Asya’ya gönderilen ham petrolü rekor fiyatla satması bekleniyor.

Bloomberg’in 5 rafineriyle yaptığı araştırmaya göre Asya’ya gönderilen Eylül vadeli Arab Light petrolün varil fiyatının 10,80 dolar olması bekleniyor.

Küresel petrol fiyatları, ABD’de resesyon riski fiyatlaması, sıkı para politikaları ve Çin’in Covid vakalarını düşürme çabalarıyla Temmuz ayını 2020’den beri ilk kez 2 ay üst üste düşüşle tamamlamaya hazırlanıyor.

TÜRKİYE'NİN PETROL İHRACATI

İthalata bağlılık oranı %93,6 olarak gerçekleşiyor. Bazı ülkelerin Türkiye'nin 2015 petrol ithalatı içindeki oranı şöyle; Irak %29, Rusya %18, İran %14, Hindistan %8, Suudi Arabistan %6,5, İsrail %4,5, İtalya %4, Yunanistan %3,5.

Önemli bir enerji kaynağı olan petrol, aynı zamanda kimya sanayisinin de ham maddesi. Türkiye'deki petrol yatakları fazla zengin değil. Mevcut petrol yatakları daha çok Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Adıyaman, Batman ve Diyarbakır'dadır. Siirt, Şanlıurfa ve Mardin'de de petrol yatakları bulunuyor. Üretilen petrol, Türkiye'nin ihtiyacının çok az bir kısmını (1/7) karşılanıyor. Geri kalan kısmı dışarıdan alınıyor.

Türkiye'de ham petrolün arıtılması için rafineriler kuruldu. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde üretilen ham petrolün bir kısmı Batman Rafinerisine, bir kısmı da Batman-İskenderun boru hattı ile Dörtyol'a gönderilmektedir. Buradan da tankerlerle İzmir ve İzmit rafinerilerine taşınıyor. İskenderun Körfezi ile Kırıkkale arasındaki petrol boru hattı ile de Kırıkkale Rafinerisine ham petrol aktarılıyor.  Ayrıca Türkiye-Irak boru hattı ile Irak petrollerinin bir kısmı Yumurtalık Limanı'na taşınıyor. Bu taşımacılıktan Türkiye önemli bir gelir sağlanıyor. Azerbaycan petrolünün de Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı ile İskenderun Körfezi'ne ulaştırılıyor. 

Türkiye'nin petrol varlığı; İran, Irak, Suriye gibi komşu ülkelerle kıyaslandığında yetersiz. Bunun ana nedeni ülkenin jeolojik farklılığı. Petrolün bir arazide bulunması için kumtaşı gibi gözenekli kayaçların üzeri kil gibi geçirimsiz katmanlarla kapanmış olmalı. Komşu ülkeler düzlüklerden oluşurken Türkiye dağlık alanlardan oluşuyor. Yeraltında oluşan petrol depoları levha çarpışmaları ve bunun sonucun olan dağ oluşumu ile küçük parçalara ayrılmakta ve dağılıyor. Komşu ülkelerde aynı jeolojik olaylar gerçekleşmediğinden, büyük ve sığ petrol depoları oluşmuş durumda. Komşu ülkelerde petrol 100-1000 metreler arasında bulunurken, Türkiye'de 3-4 bin metrelerde bulunuyor. 

Türkiye petrol sahalarının %93'ü 25 milyon varilden küçük saha iken, %7'si 25 milyon-500 milyon varil arasında rezerve sahip büyük saha.

Türkiye'de üretilebilir ham petrol rezervi 334,5 milyon varil hesaplanmış durumda. Mevcut üretim kapasitesine göre rezervlerin 19 yıllık ömrü var.

Türkiye 2015 yılında 51.000 varil/gün üretim, 796.000 varil/gün tüketim gerçekleşmiş. Günlük 503.000 v/g ham petrol, 242.000 v/g işlenmiş ürün ithal edilmiştir. 2015'te yerli ham petrol üretimi ihtiyacın %6,4'üne karşılık geliyor.