Bina güçlendirmede yeni yöntem!
Anadolu Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği özellikle 2000 yılından önce yapılan binalardaki yetersiz kolon-kiriş birleşim bölgelerinin dıştan çapraz çelik çubuklar bağlanarak güçlendirilebilmesi konusunda proje geliştirdi...
Anadolu Üniversitesi (AÜ) Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Özgür Avşar, özellikle 2000 yılından önce yapılan binalardaki yetersiz kolon-kiriş birleşim bölgelerinin dıştan çapraz çelik çubuklar bağlanarak güçlendirilebilmesi konusunda proje geliştirdi.
Yrd. Doç. Dr. Avşar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1999 yılının Türkiye açısından önemli bir yıl olduğunu, bu dönemde 2 büyük deprem yaşandığını hatırlattı.
Depremlerden sonra özellikle 2000 yılı itibariyle binalarda malzeme, denetim ve kullanılan donatı anlamında olumlu gelişmeler yaşandığını belirten Avşar, 2000 yılından önce yapılan binaların çoğunda büyük eksikliklerin olduğunu kaydetti.
Avşar, bu noktada yetersiz binaların yıkılıp kentsel dönüşümle yeniden yapılmasının güzel bir uygulama olduğunu ancak yıkılmayan, güçlendirme çalışmalarının olduğunu anlatarak şöyle konuştu:
"Güçlendirmeyi iki şekilde ele alabiliriz. Global yani yapının taşıyıcı sisteminin bütününü ele alarak güçlendirme yoluna gidebiliriz ya da eleman bazlı lokal, belirli bölgede güçlendirme yapabiliriz. Biz bu çalışmada kolonun kirişle birleştiği düğüm noktalarını ele aldık. Düz nervürsüz donatı kullanıldığından bu bölgelerde, birleşim bölgelerinde hasarlar oluşuyor. Birleşim bölgeleri, taşıyıcı sistem elemanlarını kolon ve kirişleri perde elemanlarını birbirine bağlıyor. Eğer biz, depremden gelen kuvvet etkisiyle bu noktayı kaybedersek ona bağlı elemanları da kaybetmiş oluyoruz."
Kolon-kiriş birleşim bölgesinin karbon fiber lifle sarılarak içinden geçirilen ilave ard-germe donatısıyla güçlendirilen yöntemin ülkede lokal bazlı güçlendirmede yaygın olduğunu anlatan Avşar, "Yöntemimizde, kolon-kiriş bölgesine dıştan çapraz çelik çubuklar bağlanarak ard-germe uyguladık. Böylece birleşim bölgesini boğarak baskı altına almaya çalıştık. Yaptığımız deneylerde de bu sistemin binanın mevcut haline göre neredeyse yüzde 50 oranında kapasitesini artırdığını, daha iyi bir performans getirdiğini gördük" diye konuştu.
- "Yöntemin uygulaması kolay"
Türkiye'de genel itibariyle en yaygın olan yöntemin global bazlı güçlendirme sistemi olduğunu ifade eden Avşar, şöyle devam etti:
"Bizim önerdiğimiz sistem sadece birleşim bölgesinin iyileştirilmesine yönelik lokal bazlı bir sistemdir. Sadece bu yöntemi uygulamak bütün binayı iyileştirdiğimiz anlamına gelmez. Literatürde kolon-kiriş birleşim yerinin karbon fiber lifle sarılarak bu bölgenin güçlendirilmesi hedeflenmiştir. Geliştirdiğimiz bu yöntem, o yönteme alternatif olacaktır. Yöntemin uygulaması kolaydır. Taşıyıcı sisteme çok büyük bir zarar vermeden açılacak deliklerle çapraz elemanlar geçirilerek güçlendirme sistemini uygulayabiliriz. Laboratuvarda bu olayı gerçekleştirdik ve başarılı olduk. Karbon fiber kumaşları salabilmek için binadaki mevcut duvarları ve kirişleri geçmeniz gerekiyor ama burada mevcut binaya yapacağımız tek şey 30 santimetre çapında çapraz kiriş elemanlarına delik açabilmek."
Yrd. Doç. Dr. Avşar, projenin halen devam ettiğini dile getirerek, "Deneysel çalışmalarımızı tamamladık. Bundan sonra deneyde yaptığımız gözlemleri bilgisayar ortamında doğrulayıp 6 ay sonra projeyi neticelendireceğiz" dedi.
AA