Bitmemiş projelerden nasıl ev alınır?

Bazı inşaat şirketlerinin projelerini tamamlayamaması riskiyle karşı karşıya kaldığını belirten uzmanlar, "Finansal gücü yetersiz inşaatçılardan bitmemiş ev almayın" diyor.

İnşaat sektöründe işler daha da kötüleşiyor. Birçok inşaat şirketi elindeki projeleri tamamlamayıp yarım bırakabilir... Sektör temsilcileri tarafından çeşitli defalar söyleyen bu cümleler bugünlerde yüksek sesle dile getiriliyor.
Geçen yıl oldukça sönük bir dönem geçiren sektörde, ABD'de patlak verip global hale gelen krizin üstüne gelen iç siyasette yaşanan siyasi gerilim deyim yerindeyse tuz biber ekmiş durumda. İnşaat sektörü ciddi bir talep daralmasıyla karşı karşıya. Sektörde büyüme de ciddi bir şekilde hız kesmiş durumda. İnşaatçılar yaşanan durgunluğun daha da artması ve sektörde işlerin kötüye gitmesinden endişe ediyorlar. İşte bu nedenle bazı inşaat projelerinin tamamlanamayacağı endişesi sıkça dile getiriyor.
Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı(TMB) Erdal Eren, "Şu an satılamayan konut sorunu var. Bu konutların satılamamasından dolayı nakit akışlarında problem olan müteahhitler ellerindeki projelerini tamamlamamak gibi sorunlar yaşayacak" şeklinde konuşuyor.
Mümkünse bitmiş ev alın
İstanbul Emlakçılar Odası Başkan Yardımcısı Nizamettin Aşa ise şunları söylüyor: "Global kriz kapıda. Piyasa kötüye gidiyor, koşullar daha da ağırlaşıyor. İnşaat sektöründeki canlılığı görüp sonradan giren müteahhit olmaya çalışan, bu işi beceremeyen şu anda tıkanan yüzlerce müteahhit var. Küçük çaplı müteahhitlik firmaları inşaatlarını tamamlayamıyor. Bu tehlike gün geçtikçe de büyüyor. Binlerce inşaat kapısı kilitli vaziyette bekliyor."
Yeni başlayan projelerde ev alacaklara çok dikkatli olması gerektiği uyarısında bulunan Aşa, "Tanımadığınız, müteahhitten gözünüz kapalı şekilde ev almayın. Sektörde uzun yıllar yer alan, güvenilir, tecrübesi olan inşaat şirketlerinden ev alın" diyor. Alıcıların güvenilir inşaat şirketlerinin bitmemiş projelerinden ev alabileceklerini belirten Aşa, "Ben yine de bitmemiş konuta çok fazla girmelerini tavsiye etmiyorum. Mümkünse bitmiş projelerden ev alsınlar" önerisinde bulunuyor.
İnşaat şirketini iyi araştırın
Teknik Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım da finansal gücü yetersiz firmaların projelerinde aksamalar olabileceğini ve sürecin ardından eleminasyon sürecinin yaşanabileceğini belirtiyor. Bitmemiş projelerden konut almanın her zaman avantajlı olduğunu dile getiren Durbakayım "Ama kimden alındığı da çok önemli" diyerek ev alacakların inşaat şirketini seçerken çok dikkatli olmaları gerektiği uyarısında bulunuyor.
Tanınmamış inşaatçıdan maketten ev almayın
Century 21 Türkiye Franchise Geliştirme ve Projeler Müdürü Sinan Şerifoğlu ise, "Ben olsam tanınmamış, ilk defa piyasaya giren bir inşaat şirketinden maketten ev almam" diyor. Şerifoğlu, buna karşılık tanınmış, güvenilir ve taahhütlerini yerine getirmiş bir inşaat şirketinden ise maketten de olsa ev alınabileceği görüşünde. Alıcıların maketten ya da bitmemiş projelerden ev alırken risk ve getiri faktörüne göre bir değerlendirme yapmaları gerektiğini belirten Şerifoğlu, "Bitmemiş projeden ev almanın riski de getirisi de yüksek. Kat irtifakı olan, kat mülkiyeti kurulmuş bir projeden ev alırlarsa riski düşük ilerde sattığında da getirisi ona göre daha düşük olacaktır" şeklinde konuşuyor.
Ağaoğlu Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ağaoğlu: "Bitmemiş evi satın almak hem kârlı hem riskli"
Son dönemlerde kasabından manavına herkes inşaat sektörüne girmeye başladı. "Satarım, yaparım" diyen mali gücü yerinde olmayan firmalarda sıkıntılar yaşanıyor. Bu sıkıntılar daha da artabilir. Bu nedenle konut alacaklar, inşaat firmalarını iyi araştırsınlar. Ev alacakların inşaat firmasının mali ve teknik gücü, özgeçmişine çok dikkat etmeleri gerekiyor. Marka haline gelmiş, mali gücü yerinde olan inşaat firmasından alabilirler. Güvenilir bir inşaat firmasıysa maketten ya da bitmemiş bir projeden almak fark etmez. Bitmemiş bir konut projesi alırken de kar olduğu kadar risk de alıyorsunuz. Bunu unutmamak lazım.
TMB Başkanı Erdal Eren: "Alıcılar ihtiyatlı davranmalı"
Alıcıların ihtiyatlı davranmaları gereken bir dönem. Alacakları konut projesinin seviyesi nedir, satılan konut miktarı nedir, tamamlanabilecek midir bunları iyi analiz etmek lazım. Yatırım yapmaya soyunan herkesin fırsat risk analizini iyi yapması lazım. Bu dönem fırsat. Meslekdaşlarımızın daha uygun şartlarda konut satmaya başladıkları bir dönem başlamıştır. Ev almak için aslında iyi bir zaman. Daha ucuza konut alınabilir diye düşünebilirsiniz. Fakat 'müteahhit sıkıştı, ucuza kapatayım" diye de hareket etmemek gerekiyor. Çünkü müteahhitin projeyi tamamlayamaması riski de oluşabilir. İsminin devamlılığının sağlamasını isteyen ne yapıp edip elindeki projeyi bitirecek bir inşaat şirketinden almak daha güvenli. Ama bu da ucuza alacağınız anlamına gelmez. Çünkü güvenlik artıkça fiyat da artar.
Bunlara dikkat edin!
Ev alacakların öncelikle tapuyu almadan müteahhite para ödememeleri gerektiği uyarısında bulunan Nizamettin Aşa, "Satış vaadi ya da sözleşmeyle yer satın almayın. Mutlaka tapu alın. Alacağınız tapu hisseli değil, kat irtifaklı olsun. Yani tapu almadan kat irtifakı tesis edilmemiş inşaattan mülk almayın" diyor.
Evin, ne zaman ve ne şekilde teslim edileceğinin yer aldığı teknik şartname de son derece önemli. Bu nedenle ev alacakların teknik şartnameyi mutlaka iyi okumaları gerekiyor.
Nizamettin Aşa'ya, göre teknik şartnamede evin zamanında teslim edilmemesi durumunda geciken her ay için inşaat firmasının kira ödeyeceği şeklinde bir cezai hüküm koymak gerekiyor. Yine, inşaat firmasının taahhüt ettiği sürede evi teslim etmemesi durumda ".... şu kadar ceza ödeyecek " şeklinde bir hüküm koymak da etkili olabilir. Müteahhitten mümkünse ek teminat istemekte de fayda var. Aşa, "Ekstra bir teminat mektubu olabilir ya da müteahhidin herhangi bir gayrimenkulünü ipotek ettirebilirsiniz" diyor.
KEZBAN GEBETAŞ / TEKBORSA