Ekonomi

Borçlar ödenecek mi? İflasa mı gidilecek?

Türkiye, yıl sonunda yaklaşık 40 milyar dolarlık cari açığını kapatmaya çalışırken bir yandan da dış borcunu ödemeye çalışacak. Kısa vadede bulunması gereken 50-55 milyar dolarlık bir para var. Peki bu para MB'nin kasasında mevcut mu? Türkiye kaynak bulmak için ne yapmalı? Türkiye'nin kısa vadeli dış borç stoğunun 182

Merkez Bankası'nın rezervlerindeki artış dikkat çekerken ekonomistler yıl sonunda 40 milyar dolara ulaşacak cari açığa, özel sektörün 10-15 milyar dolarlık borcunun da eklenmesiyle toplamda 50-55 milyar dolarlık bir kaynağa ihtiyaç olduğunu ancak buna karşın Merkez Bankası'nın kasasındaki kullanılabilir rezervin 30 milyar dolar olduğuna dikkat çekiyor.  

Türkiye'nin kısa vadeli dış borç stoğunun 182.5 milyar dolar olduğu bunun büyük bir bölümünün yeni borçlanmalarla döndürülebileceği ancak yıl sonuna kadar cari açığın 40 milyar dolara ulaşmasının beklendiğine işaret edilirken özel sektörün yıl sonuna kadar 10-15 milyar dolarlık borç ödemesi gerektiği vurgulanıyor.

MB'nin kasasında 100 milar dolar var

Merkez Bankası'nın brüt rezervinin 100 milyar lira civarında olmasına karşın bu rakamın hepsi kullanılabilir değil. Bu rezervin 6-7 milyar doları IMF'nin verdiği rezerv desteği, 26 milyar doları yabancı merkez bankalarıyla yapılan takaslar, 40 milyar doları ise altın. Toplam rezervden bunlar düşüldüğünde geriye kalan yaklaşık 30 milyar dolar. Bu durumda Türkiye cari açığını kapatmaya çalışırken bir yandan da dış borcunu ödemeye çalışacak.

Toplam dış borç 182,5 milyar dolar

Türkiye'nin toplam dış borcu 182.5 milyar dolar. Borçların büyük kısmı alınacak yeni borçlarla kapatılabiliyor ancak ekonomistlere göre burada kritik olan konu özel sektörün borçları. Bunu 10-15 milyar dolarının  bir yıl içinde ödenmesi gerektiği belirtiliyor buna cari açığı da eklediğimizde yaklaşık 50-55 milyar dolarlık ödenmesi gereken bir borç rakamına ulaşılıyor. Buna karşılık kullanılabilir rezerv miktarı ise 30 milyar dolar.

Peki kaynak nereden bulunacak?

İlk akla gelen turizm gelirleri ancak önümüzde sonbahar ve kış ayları var. Enerji ve ısınma ihtiyacı artacağı için faturalar yükselecek. Bu durumda Türkiye'nin yeni kaynaklar bulması gerekiyor. Bu kaynaklar da ancak dış finansman yoluyla sağlanabilir. Ancak Türkiye bir süredir dış finansman çekemiyor. İş MB'daki rezervlere kalıyor. Son zamanlarda brüt rezervlerde 14-15 milyar dolarlık bir artış var. Her ne kadar günü kurtaracak olumlu bir adım olsa da uzun vade için hiç bir artısı yok. Uzmanlar 14-15 milyar dolarlık girişle 750 milyar dolarlık ekonominin döndürülemeyeceğini söylüyor.

Borçlar ödenmezse ne olur?

Bir ülke borçlarını ödeyemez ve temerrüde düşerse önünde iki seçenek beliriyor. Alacaklılarla masaya oturulup pazarlığa girişilebilir, vade uzatmak ya da alacaklıları faizden vazgeçirmeye çalışmak deneniyor. Bu duruma finans piyasalarında saç traşı deniyor. Hatırlanacağı üzere Yunanistan bu süreci yaşamıştı. Ancak bu olmazsa morotoryum yani iflas ilan ediliyor. Bu durumda uluslararası finans piyasalarıyla ipler tamamen kopuyor ve bir daha borçlanmak mümkün olmuyor.

Rezervlerin artması mümkün mü?

Rezervlerin artmasının en önemli koşulu ise doğru politikaların izlenmesi. Öncelikle reel faizlerin pozitif bir alana çekilmesi şart ancak mevcut ekonomi yönetimi bunu yapacak gibi görünmüyor. Olumlu bir döngü başlatmak şart. Böylelikle para çekilmesi mümkün olabilir tabi bu paranın da doğru yönetilmesi şart. Ekonomistlere göre bu formül halen uygulanabilir ama küresel koşullar 2000'lerin başlarına göre çok daha zorlayıcı.

 

Merkez Bankası açıkladı! Türkiye’nin dış borcu haziran ayında yüzde 10,9 arttı!

11 milyar lira buhar oldu Devlet 92 milyon lira açık verdi