Boşanalım ama ev sende kalsın tatlım!
Ekonomik kriz boşanmaların ruhunu da bozdu. Eskiden boşanma sürecindeki eşler birbirinden mal kapmaya çalışırken, şimdi ABD'de değerinin bir kaç katına satın alınmış eve eşlerin hiçbiri sahip çıkmıyor.
"İYİ günde, kötü günde, hastalıkta ve sağlıkta, ölüm bizi ayırana dek..." yeminiyle başlayan evlilikler, eskiden boşanma evresinde mal kapma yarışına dönüşürdü. Global ekonomik kriz ise zaten hiç romantik olmayan bu süreci de tersine çevirdi. Eşler daha önce boşanma aşamasında evi almak için savaşırken, artık kavga 'ev sende kalsın tatlım'a döndü. ABD'de emlak balonuyla değerinin bir kaç katına, yıllarca ödemesi sürecek mortgage ile satın alınan evler, boşanan çiftlerin de kábusu oldu. Boşanırken malların eşit paylaşımını beceremeyen bazı çiftler, borçların adil bölüşümünde de sınıfta kalıyor.
Borçtan kurtulma yolu
Örneğin Julia ve Jim William çifti Atlanta'da mortgage ile 1 milyon dolara satın aldıkları ve 300 bin dolarlık kısmını ödedikleri evi boşanma arifesinde paylaşmaya çalışıyorlar. Evi kim alırsa, ödenmiş 300 bin doların yarısını karşı tarafa vermekle ve kalan borcu tek başına kapatmakla yükümlü olacak. Borçtan kurtulmaya çalışan tarafların hiçbiri diğerinin payını satın almaya yanaşmıyor. Evin satışa çıkarılması da bir işe yaramıyor çünkü evin borcu ederinin çok üstünde bulunuyor. Moody's Economy.com'a göre ABD'de 6 evden biri sahip olduğu mortgage'ın çok altında bir değere sahip. Amerika Evlilik ve Boşanma Avukatları Akademisi'nin Başkanı Gary Nickelson, "Eskiden 'kim evi alacak savaşı' yaparken, şimdi borçlardan sıvışma kavgası veriyoruz" diyor.
Boşanmak zor
Evlilik anlaşmalarının çok yaygın olduğu ABD'de, boşanma öncesi çiftlerin mal varlıklarıyla ilgili anlaşmaları da sık görülen bir durum. Fakat bütün finansal sistemin sarsıldığı, 'yeni bir kapitalizm yorumuna doğru gidiyoruz' görüşünün ağırlık kazandığı bugünlerde boşanma anlaşması yapmak da zorlaştı. Ortada ne kadar çok paylaşılacak ya da paylaşılamayacak mal varsa, anlaşmak o kadar güçleşiyor. Barolar ortada paylaşılacak bir varlık kalmadığı için boşanmaktan vazgeçip, yola birlikte devam etme kararı veren, boşanmayı erteleyen çiftlerin hikáyeleriyle çalkalanıyor.
Pahalı oluyor
"Boşanmak neden pahalıdır? Çünkü buna değer" esprisinin, resesyona doğru sürüklenen bir dünyada artık fazla anlam taşıdığı söyleniyor. Gelirinin azalması veya işsiz kalma endişesine sahip kişiler, değerinin çok üstünde alınmış bir evin tüm borcunu yüklenmektense, "İyi günde, kötü günde, hastalıkta ve sağlıkta, mortgage kredisi geri ödenene dek..." evli kalmayı tercih ediyor.
Boşanma ekonomisi
Divorce360 internet sitesine göre ABD'de boşanmanın maliyeti 53 bin-188 bin dolar arasında değişiyor.
Michigan Üniversitesi, Toplum Araştırmaları Merkezi'nden Pamela Smock'a göre bir anlamda ekonomik krizler evlilik terapisi işlevi görüyor.
Western Washington Üniversitesi'nden Jay D. Teachman, insanların boşanmanın maliyetini karşılayamadığı dönemlerde evli kalmayı sürdürdüğünü söylüyor.
ABD'de boşanmalarda yol gösteren çok sayıda internet sitesi, dergi ve danışmanlık şirketi var.
Arkadaşça boşanmak, boşanırken ayakta kalmak, daha fazlasını almak için izlenmesi gereken yolları anlatan uzmanlar binlerce dolar kazanıyor.
ABD'de 2005 yılında 2.2 milyon kişi evlenmiş. Boşanma oranı ise binde 3.6. ABD'de boşanmaların zirve yaptığı yıl binde 5.3 ile 1981 yılı.
Hürriyet