Böylesi 20 yılda bir olur! Enflasyon rakamlarında tarihe geçtik
2023 yılına girmemiz ve asgari ücrete gelen zamlardan sonra bir türlü doğrulamayan ''enflasyon'' ile beraber alım gücü daha da düşmeye başladı. Tüketici fiyatları ocak ayında yüzde 6.65 oranında arttı ve son 20 yılın en yüksek ocak ayı enflasyonu olarak tarihe geçti.TÜİK verilerine göre enenin ilk ayında tüketici ücret endeksindeki artış yüzde 6
Aydınlık gazetesinde çıkan habere göre, Fiyat sabitleme kampanyaları ve oran etkisine nazaran yüksek ücret artışları sürüyor. TÜİK verilerine göre enenin ilk ayında tüketici ücret endeksindeki artış yüzde
6.65'e çıktı. Geçtiğimiz yıl ocak ayında aylık enflasyon ise yüzde 11.10'du. Son 20 senelik seriye baktığımızda bu seviye en yüksek yükseliş olarak tarihe geçti. Bu seneki yüzde 6.65'lik ocak enflasyonu da ikinci en yüksek oran.
Senelik enflasyon ise yüzde 64 civarlarında yüzde 57.68'e düştü. Yani TÜİK'in kapsadığı madde sepetindeki ürünlerin ortalama ücreti geçtiğimiz senenin ocak ayına oranla yüzde 57 daha yukarıda. Son on iki aylık ortalamalara nazaran enflasyon yüzde 72.45 olarak tespit edildi.
EN ZOR DÖNEM GERİDE Mİ KALDI?
Ocak ayında temel ürünlerdeki ücret kampanyalarına karşın gıda ve alkolsüz içecekler grubundaki enflasyon yüzde 6.62'ye çıktı. Aylık en fazla zam yüzde 18.35 ile sağlık grubuna geldi. Giyim ve ayakkabıda ise ücretler aralık ayına oranla yüzde 1.53 oranında ucuzladı. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati enflasyon bilgisine ait sosyal medya hesabından yaptığı yorumda, "Mevcut bilgiler, enflasyonda en zorlu zamanı geride bıraktığımızı, önümüzdeki ayların çok daha iyi olacağını işaret etmektedir." dedi. Oysa ocak ayında çekirdek enflasyonun yüzde 7.67 olduğu belirlendi. Çekirdek enflasyonun manşet enflasyondan yüksek olması Bakan Nebati'nin beklentisinin fazla iyimser olduğunu gösterdi.
MARKETLERDE SINIRLI ARTIŞ
Tüketici Birliği Federasyonu da 2023’ün ilk ayında market ücretlerinin yüzde 3.13 yükseldiği hesaplandı. Ocak 2023 dönemi Market Endeksi verilerini açıklayan Tüketici Birliği Federasyonu Market Endeksi Çalışma Grubu Başkanı Bingül Ceviz, “Sabit fiyat uygulaması sebebiyle market ürünlerindeki ücret yükselişi sınırlı cereyan etti.” dedi.
Tüketici Birliği Federasyonu Market Endeksi Çalışma Grubu Başkanı Bingül Ceviz'in paylaştığı doneler şöyle oldu: "Ocak 2022 itibari ile üç farklı ilde, yedi ayrı markette, paketlenmiş gıda, temizlik ve hijyen ürünlerinden meteşekkil 37 ürün grubunda yer alan 207 ürünü içeren Tüketici Birliği Federasyonu Market Endeksi çalışması, 2023 Ocak ayından itibaren kapsam itibariyle geliştirilerek; Beş farklı il, dokuz farklı market, 47 ürün grubu üstünden oluşturulmaya başlanmıştır. 2022 senesinde referans ürün ücreti üstünden yapılan hesaplama, 2023 senesinde ürün gruplarının birim ücretleri ortalaması üstünden yapılmaktadır.
Ücretleri alınan toplam 350 adet ürün bazında, Ocak 2023 döneminde, market sepetindeki ücret yükselişi yüzde 3.13 olarak gerçekleşmiştir. Geçen senenin aynı (Ocak 2022) döneminde Market Endeksi yüzde 13.58 olarak cereyan etti. Başta zincir marketler olmak üzere, orta ölçekli yerel marketlerin 1 Ocak 2023 tarihinde başlattıkları sabit ücret uygulamasının etkisi ile ücret yükselişi sınırlı oranda gerçekleşmiştir."
Öte yandan ücret sabitleme kampanyalarının sona ermesi ile beraber birçok zincirin ürünlere zam yaptığı söylendi.
ÜRETİCİDE ENERJİ FİYATLARI KAYNAKLI ARTIŞ SÜRDÜ
Yurt içi üretici ücretleri endeksi (Yİ-ÜFE), 2023 senesi Ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 4.15, bir önceki senenin aynı ayına oranla yüzde 86.46 ve on iki aylık ortalamalara nazaran yüzde 125.53 yükseldi.
Sanayinin dört sektörünün senelik değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 101.51, imalatta yüzde 70.49, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 237.14 ve su temininde yüzde 116.64 yükseliş oldu.
Senelik en düşük yükseliş; yüzde 28.97 ile ana metaller, yüzde 43.33 ile kağıt ve kağıt ürünleri, yüzde 47.77 ile kauçuk ve plastik ürünler alt sektörlerinde gerçekleşti.
Buna nazaran elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme yüzde 237.14, diğer madencilik ve taş ocakçılığı ürünleri yüzde 147.26, diğer metalik olmayan mineral ürünler yüzde 145.09 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.