Türkiye'de SSK, Emekli Sandığı ve Bağ-Kur sistemleri üstünden aylıklar ödeniyor. Bazı vatandaşlar prim eksikliği sebebiyle erken emekli olmak isteyenler çeşitli yollarla bu imkana erişmek istiyor.  Bu süre, çalışanların emeklilik için lazım olan hizmet zamanını kısaltmalarına yardımcı olur

YIPRANMA HAKKI NASIL HESAPLANIYOR?

Yıpranma payı hakkını elde eden mesleklerde çalışan işçilere verilen ek hizmet süresi, fiili hizmet zammı olarak isimlendirilir. Bu süre, çalışanların emeklilik için lazım olan hizmet zamanını kısaltmalarına yardımcı olur. Misalen, 90 gün fiili hizmet zammı ödenen bir meslekte çalışan bir işçi, 1 yıl çalışmış sayılmaz, bunun yerine 15 ay çalışmış gibi kabul edilir. Bu vesile ile, personel emeklilik için gereken hizmet zamanını daha süratli bir halde ulaşabilir ve erken emeklilik avantajından faydalanabilir. Fakat, yıpranma payı hakkına sahip olmak için belirli meslek gruplarına dahil olmak gerekmektedir ve bu meslekler umumiyetle sağlık ve emniyet gibi riskli mesleklerdir.

YIPRANMA HAKKI KİMLERİ KAPSIYOR?

Fiili hizmet zammı bağlamındaki mesleklerde çalışanlar, yıpranma hakkı bağlamında prim ödeme gün sayılarını yükselterek daha erken emekli olabilirler. Yıpranma hakkı bağlamındaki meslekler, SGK aracılığı ile tespit edilmiştir ve her sene yenilenmektedir.

Bu meslekler içinde, kurşun ve arsenik işlerinde çalışanlar, cam fabrika ve atölyelerinde çalışanlar, cıva üretimi işleri sanayinde çalışanlar, çimento fabrikalarında çalışanlar, kok fabrikaları ve termik santrallerde çalışanlar, alüminyum fabrikalarında çalışanlar, demir ve çelik fabrikalarında çalışanlar, döküm fabrikalarında çalışanlar, asit üretimi yapan yerlerde çalışanlar, madenlerin yer altında çalışanları, radyoaktif ve doğal ve yapay radyoaktif, radyoiyonizan maddelerle veya bütün diğer korpüsküler emanasyon kaynakları yapılan işler ile yapılan işlerde çalışanlar ve su altında çalışanlar vardır.

Yıpranma hakkına sahip olan mesleklerde işçilere, çalıştıkları her sene için ek 60 ile 180 gün arasında fiili hizmet zammı uygulanır. Bu, normalde her sene emeklilikte 360 gün olarak kabul edilen prim ödeme gün sayısına eklenir . Bu sayede, fiili hizmet zammı bağlamındaki mesleklerde çalışanların emekli olmak için daha az prim ödeme günü gerekmektedir.

Bu formülleri kimse bilmiyor! Erkenden emekli olabilirsiniz!

ASKERİ SAĞLIK PERSONELİ

Askeri sağlık işçileri, özellikle askeri hastanelerde iş yapanlar için de fiili hizmet zammı tatbik ediliyor. Fakat burada aylıklarını hangi yasaya göre aldıkları önemli bir fark oluşturuyor. Aylıklarını 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel yasasına göre alan askeri sağlık personeli, TSK mensupları gibi her 360 gün çalışmaya nazaran 90 gün FHSZ elde edecekler. Aylıklarını 926 sayılı kanun bağlamında almayan askeri sağlık personeli ise diğer sağlık çalışanları gibi 360 gün çalışma karşılığı 60 gün FHSZ elde edecekler. Fakat burada da unutulmaması gereken, hangi meslek grubunda çalışıyor olurlarsa olsunlar, yıpranma payından faydalanabilmek için belirli kriterleri sağlamaları gerektiği.

İHTİYAT PİLOTLARI İÇİN YIPRANMA HAKKI

FETÖ'nün 15 Temmuz hain darbe girişiminin akabinden birçok askeri pilot ihraç edildi. Bunun üstüne 2016 senesinde çıkarılan yasayla "ihtiyat pilot" uygulaması başlatıldı. Bu uygulama bağlamında, askeri vazifelerinin arkasından özel havayolu şirketlerinde çalışmaya başlayan pilotlar, ayda en az 3 gün F-16 uçaklarıyla uçuş pratiği yaparak savaş halinde görev yapmaya amade tutulacaklar.

İhtiyat pilotları, emeklilik ve yaşlılık aylığı alanlar dışında Türk Silahlı Kuvvetleri personeline uygulanan FHSZ'den faydalanacaklar. Bu vesile ile, vazife yaptıkları sürelere 4'te 1 seviyesinde eklenerek yıpranma hakları da sağlanacak.