Bu haberi okumadan notere gitmeyin! 100 bin TL'lik arsanızı 10 bin TL'ye elinizden alırlar!
Dünya, metaverse alemindeki emlak alışverişi çılgınlığı ve bu alandaki riskleri tartışırken, gerçek dünyada da durum birebir aynı. Artan konut fiyatlarının ardından insanların yatırım amaçlı aldığı arazilerde de büyük 'tuzaklar' bulunuyor. Yatırım yapacağım derken borçlu bile çıkabilirsiniz... Hürriyet Gazetesi'nden Tuğba Öztürk'ün haberine göre; fakat 'hisseli tapu', 'irtifak hakkı' gibi terimleri bilmeyen ve satış işlemi esnasında yeterince araştırma yapmayanlar, çeşitli mağduriyetlerle karşılaşabiliyor
İstanbul, İzmir, Ankara başta olmak üzere büyük şehirlerde yükselen konut fiyatları, yatırım gerçekleştirmek isteyenlerin arsa ve tarlalara yönelmesine neden oldu.
Hürriyet Gazetesi'nden Tuğba Öztürk'ün haberine göre; fakat 'hisseli tapu', 'irtifak hakkı' gibi terimleri bilmeyen ve satış işlemi esnasında yeterince araştırma yapmayanlar, çeşitli mağduriyetlerle karşılaşabiliyor.
EN ÇOK KARŞILAŞILAN SORUNLAR
En çok mağduriyetin yaşandığı konu ise satın alınan arazinin imar planının bulunup bulunmaması. Bir başka mağduriyet başlığı ise satın alınan gayrimenkulün hisse durumu. Uzmanlara göre bir arazi satın almada ilk dikkat edilecek unsur arsa üstündeki imar planı olmalı. Fakat arsanın imar planı olsa bile herhangi bir çalışma olup olmadığının ve ruhsat verilip-verilmediğinin de kontrol edilmesi gerekli. Ayrıca arsa üzerinde özellikle bir kamu kurumunun bir irtifak hakkı tesisi kurup kurmadığı da kontrol edilmeli.
En önemli noktalardan biri de satıcıların çok yanaşmadığı ‘aplikasyon krokisi'nde inceleme yapılması. Aplikasyon krokisiyle, alınacak parselde herhangi bir hak talebi var mı veya arsanın yanındaki ve etrafındaki arsadan sizin payınıza bir taşma olup olmadığınızı öğrenmenizi sağlıyor.
İNTERNETTEKİ İLANLARA DİKKAT
Konut fiyatlarının fahiş oranda yükselmesiyle beraber, insanların yatırım amaçlı arsa ve tarlalara yöneldiğine dikakt çeken Harita Mühendisi ve Emlak Uzmanı Hakan Efe özellikle internet aracılığıyla verilen ilanların altını çizdi.
"100 BİN LİRAYA ALDIĞINIZ YERİ ELİNİZDEN 10 BİN LİRAYA ALABİLİRLER"
"İnsanlar, hisseli ne demek müstakil parsel ne demek bilmeden alışveriş yapıyor. Burada da birtakım sıkıntılar ortaya çıkıyor" diye konuşan Efe, şu açıklamalarda bulundu:
"Sınırların belli olmaması nedeniyle hisseli tarlalarda biz, tüm hissedarların uyum içinde hareket ettiklerini göremiyoruz. Bir de girdiğiniz arsada hiçbir kişi, şufa (önalım) hakkını korumuyor. Art niyetli bir sistem kurulduğu zaman size şufa hakkı dediğimiz ön alım hakkı davası açıyorlar, sonra da aldığınız parayla tarlayı sizden almaya çalışıyorlar. Hatta sizin 100 bin liraya aldığınız yeri 10 bin liraya elinizden alabiliyorlar. Böyle davalarla karşılaşıyoruz. Ama tabii baktığımız zaman da ucuz. Bu işe çanak tutanlar da var. Güzel gösterip muvafakatname imzalatıyorlar. Herkesin yeri belirli diyorlar ama öyle devam etmiyor."
"ASLA ACELECİ DAVRANMAYIN"
Efe, konuyla ilgili olarak şu durumların da altını çizdi:
"Müstakile yönlenmek gerekiyor onlar da pahalı geliyor. Herkesin şunu bilmesi gerekiyor, hisseli bir arazide ev yapmak isteniyorsa, kanunen bunu bir kişi yapabilir. Diğer yapılan evler kaçak duruma düşecektir. Arsa alımı yaparken kesinlikle ya bilgi sahibi olmalısınız ya da bilen birinden destek alarak süreci öyle yürütmelisiniz. Çünkü evi gördüğünüz gibi alabiliyorsunuz, prosedürleri çok basit ve anlaşılır. Ama arsayı gördüğünüz şekilde alamazsınız. Gerekli incelemeleri ve araştırmaları yapmanız gerekir. Arsa aldığınız zaman sizi bağlayan kurallar ve kaideler var. Bunlara imar çapı diyoruz. Üstündeki imar planları, o arsayı nasıl kullanacağınızı belirler ve kısıtlar. Durum böyle olunca da arsanızı istediğiniz gibi kullanamazsınız. Bu nedenle alım yaparken asla acele edilmemeli."
HUKUKÇU BAŞKAN MADDE MADDE SIRALADI
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Ali Güvenç Kiraz da konuyla ilgili değerlendirmelerde bulundu ve vatandaşlara madde madde şu uyarıları yaptı:
-Hisseli arsa satın almışsak taşınmazsın tamamına ilişkin bir özel parselasyon planı olup olmadığını mutlaka öğrenin. Yani taraflar veya arsayı satan grup/şirketin satın aldığınız bölümle ilgili fiili taksim yaptığını bunu tapuya şerh ettirdiğini ve size o bölüm sattığını öğrenin. Bu şekilde fiili taksimi yapılmış ve amaca özgüleme sözleşmesi ile satılmış bir hisseli arsa satın alırsanız hissedarların birbirine ortaklığın giderilmesi davası (izale-i şuyu davası) açma hakkı yoktur. Hisseli arazilerde en fazla karşılaşılan sorun bu ortaklığın giderilmesi davasıdır. Dolayısı ile fiili taksim sözleşmesi veya amaca özgüleme sözleşmesi olmayan bir yerden arsa alırsanız her hissedarın ortalığın giderilmesini isteme hakkı doğar.
-Yine hisseli mülkiyette siz kendi payınızı satmak isterseniz diğer içerideki hissedarların öncelikle alma hakkı vardır. Biz buna şufa (ön alım hakkı) diyoruz. Siz hisseli bir mülkiyete tabi bir yer aldınız sonra payınızı satmak istediniz, düşük tapu harcı ödemek istediniz sattınız işte bu durumda içerideki diğer hissedarlar sizin tapuda gösterdiğiniz bedeli tapudaki satış tarihinden itibaren 2 yıl içerisinde dava açıp depo ederek bu payı sizden alabilirler. Örneğin gerçek satış değeri 1 milyon TL bir hisse aldınız belediye rayiç değeri 250 bin TL siz de bu 250 bin TL değer üzerinden tapu harcı fazla olmasın diye tapuda değer gösterdiniz işte diğer hissedarlar bu 250 bin TL’yi mahkemeye depo ederek sizden alabilirler. Fiili taksim sözleşmesi veya amaca özgüleme sözleşmesi var ise şufa hakkı kullanılamaz.
"TÜM MASRAFLARINIZI BOŞA GİDEBİLİR"
Arazi satışlarının metrekare bazında farklılık gösterdiğine dikkat çeken Efe, "30 metrekare hisse de var bin metrekare hisse de. Ya da çok değerli bir yerde 3 metrekare hisse de. Metrekareden ziyade yerin kullanım amacı önemli. 10 metrekarenin altındaki yere tarla yapılamayacağını zaten devlet biliyor. Bir kişiye 10 dönüm olarak bir hesaplama var çünkü. İnsanlar buraları ev yapacakmış gibi alıyor. Belediye bir ceza kestiği ya da yıktığı zaman sizin masraflarınızın hepsi boşa gidiyor" şeklinde konuştu.
HİSSELİ MÜKİYET SATIŞI NE ANLAMA GELİYOR
- Hisseli mülkiyet de bir hissedarın tüm taşınmazda o payı oranında hakkı vardır yani 10 dönüm bir arsada sizin 1000/1 payınız 10 metrekare yeriniz olsa dahi bu taşınmazın her yeri için geçerlidir. O nedenle de fiili taksim sözleşmesi veya amaca özgüleme sözleşmesi yapılır ise artık her hissedarın kullanım alanı ve yeri belli olmuş olur. Bu noktada da dizin bulunduğunuz yere müdahale olduğunda men-i müdahale hakkınız oluşur. Tarlaların hisseli bir şekilde bölünmesi ve satılması arsa niteliğindeki taşınmazlara göre daha zordur. Tarla vasıflı arazilerde 20 dönüm altında hisselendirme olamaz. Yine dikili tarım arazilerinde 5000 metrekare ve seralarda 3000 metrekare altında hisselendirme yapılamaz.
HOBİ BAHÇELERİNE DİKKAT
- Özellikle hobi bahçeleri adı altında tarım arazilerine yapılaşmanın önünü açma eksenli hisse satışları aslında tapu devri şeklinde değil fiili kullanım şeklinde yapılmıştır. Bu nedenle de 2020 yılında düzenleme çıkarılmış ve bu şekilde yapılan hobi bahçelerinin yıkılması aksi takdirde idare tarafından yıkılması halinde ise yıkım masrafı yüzde 100 fazlası ile tahsil edilmektedir. Bu şekilde tarım arazilerini kooperatif veya şirket kurarak kooperatif üyeliği/şirket hissesi verenlerde TCK’ya göre cezalandırılmaktadır. Vatandaşların gerçekten de tarım konusunda iştigal edecekler veya tarım arazilerinin son yıllardaki değer artışı nedeniyle yatırım yakmak istemeleri dışında tarım arazileri ve tarlaları yapılaşma maksatlı kesinlikle almamalarını söylemek isteriz. Dolayısı ile tarımsal arazilerde hisse satışı hem kolay değil belli limitlere sahiptir hem de arazi sadece size ait değil ise (plansız alanlar imar yönetmenliğine göre çok ufak bir metrekare köy evi yapma Hakkı verilmiştir tüm arazi içerisinde) yapılacak yapılaşma da yasal değildir.
Tapudan randevu alacaklar dikkat! Bu tapu müdürlükleri...
2022'de ev alanlar ne kadar tapu harcı ödeyecek?
65 yaş ve üzeri vatandaşlara büyük müjde! Bir ay içinde hesaplara 1.084 lira yatacak!
Bağ-kur ve SGK emeklilerine 5000 lira ek ödeme müjdesi!
İşçilere ödemeler yarın yapılıyor! 2.168 lira ceplerine girecek!
Faizler düşecek mi? Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan son dakika açıklaması!