çanakkale Ağadere'de şehit mezarlarının yerleri tespit ediliyor!

 Gelibolu Yarımadası Tarihi
 Milli Park Müdürlüğü ile çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (çOMÜ) tarafından
 yürütülen projede, 96 yıl önce yaşanan çanakkale Savaşları"nda hastane bölgesi
 olarak kullanılan Ağadere mevkisinde şehit mezarlarının yerleri tespit
 ediliyor.
               
 Projeyi yürüten çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (çOMÜ) Mühendislik
 Mimarlık Fakültesi Jeofizik Mühendisliği Bölüm Başkanı Doç. Dr. Aydın Büyüksaraç,
 AA muhabirine yaptığı açıklamada, daha önce hastane alanı olarak belirlenmiş
 Ağadere mevkisinde şehitlik olarak düşünülen alanların belirlenmesi çalışmalarını
 yürüttüklerini söyledi.
               
 şžehit mezarlarının bölgede bulunduğuna dair ellerinde önemli bilgi ve
 bulgular olduğunu dile getiren Büyüksaraç, '1915 yılı yakın tarihimiz.
 Fotoğraflar ve tarihi belgelerle desteklediğimiz bu çalışmayı, fiziksel
 deneylerle yerinde uygulayıp, yer altını görüntülemeye çalışıyoruz' dedi.
               
 Büyüksaraç, hedeflerinin iskelet görmek olmadığını, mezar çukurlarını
 belirleyip, bu çukurların yerlerini anıt olarak sabitleştirmek için Gelibolu
 Yarımadası Tarihi Milli Park Müdürlüğüne yardımcı olmaya çalıştıklarını
 bildirdi.
               
 çanakkale Savaşları sırasında bölgedeki yaklaşık 50 hektarlık alana 8
 tane hastane çadırı kurulduğuna işaret eden Büyüksaraç, 'Daha önce başka bir
 yerdeki hastane düşman tarafından bombalanmış. Bunun üzerine hastaneler, yaralı
 askerlerimizle birlikte bu bölgeye taşınmış. Bölge denize çok yakın. Küçük bir
 iskele var. Yaralıları iyileştirme çalışmalarına rağmen 1034 askerimiz burada
 şehit düşmüş. Burası şüheda kabristanı' diye konuştu.
               
 Büyüksaraç, jeofizik yöntemler uyguladıkları çalışmayı 7 kişilik ekiple
 sürdürdüklerini, çalışmanın devamına karar verilmesi halinde alanın tamamının
 taranıp, şehit mezarlarının belirleneceğini ifade etti.
               
-'şžEHİTLERİMİZİN DEFNEDİLDİÄžİ YERLERİN SINIRLARI BELİRLENECEK'-
               
Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Park Müdürü İsrafil Erdoğan ise,
 çanakkale Savaşları"nda Ağadere mevkisinde Cenup Grubu Ağır Mecruhin Hastanesinin
 konuşlandığını anımsattı.
               
 Bölgedeki hastanede, cephede yaralanan Türk askerlerinin tedavilerinin
 yapıldığını anlatan Erdoğan, 'Burası Uzun Devreli Gelişme Planı"nda 1. derece
 tarihi sit alanları içinde yer alıyor. çanakkale Kültür ve Tabiat Varlıklarını
 Koruma Bölge Kurulu"nda yapılan bir toplantı sonucu, burası şehitlik alanı olarak
 tescillendi' dedi.
               
  Erdoğan, bölgedeki değişik yerlere şehit düşen Türk askerlerinin
 definlerinin yapıldığını, tarihsel kaynaklar ile üniversitelerdeki öğretim
 üyelerinin çalışma ve raporlarından anlaşıldığını belirtti.
               
 çalışmalara ilk olarak alanın haritasını yaptırarak başladıklarını,
 haritanın sayısal verileri üzerine de yüzey araştırması yapıldığını vurgulayan
 Erdoğan, şöyle konuştu:
               
 'Alanda ilk olarak toprak altında insan eliyle oluşturulmuş kazılar
 tespit ediliyor. Daha sonra yer altında ne gibi maddelerin bulunduğu
 araştırılacak. Kemik olan yerleri tespit eden cihazlar kullanılıyor. Onunla net
 olarak şehitlerimizin defnedildiği yerlerin sınırları belirlenecek. Buraya
 ileride bir düzenleme yapılacağı zaman, bu sınırlar dikkate alınarak bir proje
 gerçekleştirilecek.'
               
 İsrafil Erdoğan, Ağadere bölgesinin de Gelibolu Yarımadası"ndaki diğer
 bölgeler kadar önemli olduğunu ifade ederek, alanda başladıkları kamulaştırma
 çalışmalarının da sürdüğünü kaydetti.
               
 -AĞADERE SEYYAR HASTANE şžEHİTLİĞİ-
               
 çanakkale Boğazı"nı cepheden gören, Eceabat ile Kilitbahir köyü
 arasındaki alanda bulunan Ağadere seyyar hastanesi ile şehitliğinin bulunduğu
 bölgeyle ilgili Başbakanlık Devlet Arşivleri yayınlarının Osmanlı Belgelerinde
 çanakkale Muharebeleri 1-2 adlı kitaplarda kısıtlı dokümanlar yer alıyor.
               
 Bu belgelerden birinde bölgede 'Hilal-i Ahmer' (Kızılay) bayraklı bir
 hastaneden ve burasının sürekli düşman uçakları tarafından bombalanmasından söz
 ediliyor, özellikle 21 Temmuz 1915 günü hastanelerde tedavi gören 4 yaralı Türk
 askerinin saldırılardan sonra şehit, 14 yaralının durumlarının daha da
 ağırlaştığı bilgisine yer veriliyor.
               
 Bu belgeler içinde 1 Aralık 1915 tarihli, İstihbarat şžubesinden
 İstanbul"a gönderilen belgede, şu bilgilere yer verilmiş:
               
 'Öğleden sonra Agamennon sisteminde bir düşman gemisi Kilitbahir
 civarını bombardıman etti. Ağaderesindeki hastanelerimizi de ateş altına alarak 4
 askerimizi şehit etti, 20 askerimiz de yaralandı. Ayrıca ağır yaralılar bulunan
 hastanenin Kızılay bayrağı da yandı. Subaylara ait büyük bir çadır harap oldu,
 Kilitbahir"de 3 ev çöktü.'
AA