Ceren Kumbasar: Maketten satışlara neden ruhsat zorunluluğu geldi?

Tüketiciyi Koruma Kanunu, maketten ön ödemeli satışlarla ilgili yıllar önce yapılması gereken bir düzenlemeyi içeriyor. İlerleyen zamanlarda satıştan vazgeçmek isteyen tüketici için dönme hakkı kanunun en dikkat çekici kısımları.

28 Kasım’da Resmi Gazete’de yayınlanan, Mayıs ayında yürürlüğe girecek 6502 nolu Tüketiciyi Koruma Kanunu, maketten ön ödemeli satışlarla ilgili yıllar önce yapılması gereken bir düzenlemeyi içeriyor. Ruhsatı olmayan projelerin satış yapamaması, satış akdi kredili bile olsa tüketiciye sağlanan ilk 14 gündeki cayma hakkı, ilerleyen zamanlarda satıştan vazgeçmek isteyen tüketici için dönme hakkı kanunun en dikkat çekici kısımları.

Bu kanunun, bundan 5 yıl önce çıkmadığı için binlerce kişinin mağdur olduğunu düşünürsek kanun yapıcıların neden bu kadar geç kaldığını sormak içten bile değil. Ama bu geç kalınmışlık ülkemiz için yeni bir durum olmadığı için, sorulması gereken asıl soru bu geç kalmış yasanın neden eksik olduğu.

Esenyurt sorunu

Bu kanunun çıkmasının kaynağı, inşaat sektörünün son yıllarda karşı karşıya kaldığı problemli projeler. Özellikle Esenyurt’ta 1.5 yıl süren problem, belediye başkanının da içinde bulunduğu bir dizi yanlış ve zamansız uygulamaydı. Hatırlayalım, Esenyurt’ta bol keseden dağıtılan emsallerle satışlar yapılmıştı. Bu emsallerin usulsüz olduğunu fark eden İstanbul Büyükşehir Belediyesi duruma el koymuştu ve inşaatlar da satın alım yapan vatandaşlar da “bekleme” butonunda 1.5 yıl asılı kalmıştı.

Sonuçta, aynı partinin belediye başkanları, bana sorarsanız mecburen anlaşma sağlamış, partinin, Esenyurt Belediye Başkanı’nı harcamayacağına karar verilmişti. Olan da her zamanki gibi vatandaşa olmuştu. Maddi, manevi büyük zarar gören vatandaşlar sonunda süreci bitiren başkanlara neredeyse teşekkür edecek duruma getirilmişti.

Takip mekanizması şart

Neden maketten satışlara ruhsat zorunluluğu geldi? Çünkü firmalar projelerini mimari gruptan teslim alıp, belediyeye başvurdukları an reklam kampanyalarına başlıyor. Vatandaş da projelerden böyle haberdar oluyor ve satış ofislerine koşuyor. O zaman neden reklam denetimiyle de ilgili bir madde kanunda yok? Neden ruhsat almadan satış yapılamıyor ama proje reklamı yapılabiliyor? Neden televizyonlara ve gazetelere ilan veren firmalarla ilgili bir süzgeç yok? Neden denetim mekanizması inşaat aşamasında da işlemiyor ve resmi kurumlar vatandaşa bilgi vermiyor? Ruhsatı alan bir firmanın inşaatı bitirme süresine kadar olan denetimi kimin elinde? Müteahhite bir süre veriliyor ve işleyişte bir aksaklık olana kadar resmi kurumlar aradan çekiliyor. Peki takip mekanizmasının olmaması kime yarar? Sahi, yıllar sonra çıkan bir yasa nasıl ve neden eksik çıkarılır?

Vatan Gazetesi / Ceren Kumbasar