Çevre ve Orman Bakanlığı Döner Sermayeli İşletmeler Yönetmeliği!

YÖNETMELİK

Çevre ve Orman Bakanlığından:

ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI DÖNER SERMAYELİ İŞLETMELER YÖNETMELİĞİ

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

             Amaç

             MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Çevre ve Orman Bakanlığının döner sermayeli işletmelerinin görevleri, gelirleri, işleyişi ve denetimi ile bütçelerinin hazırlanması, uygulanması, sonuçlandırılması ve muhasebeleştirilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

             Kapsam

             MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, Çevre ve Orman Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatında kurulmuş olan döner sermaye işletmelerini kapsar.

             Hukuki dayanak

             MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik 1/5/2003 tarihli ve 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 40 ıncı maddesine dayanılarak çıkarılmıştır.

             Tanımlar

             MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;

             a) Bakan: Çevre ve Orman Bakanını,

             b) Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlığını,

             c) Gerçekleştirme görevlisi: Döner sermayeden yapılacak giderler ile tahsil edilecek gelirleri tahakkuk ettirmekle görevlendirilen kişiyi,

             ç) Harcama yetkilisi: Bütçe ile ödenek tahsis edilen her bir işletmenin en üst yöneticisini veya anılan görevi yürütmekle görevlendirilen kişiyi,

             d) İlgili birim: Döner Sermayeli İşletmelerin görev alanını ilgilendiren ana-hizmet, danışma-denetim, yardımcı hizmet birimlerini, İl Çevre ve Orman Müdürlüklerini ve Bakanlığın taşra teşkilatında olup doğrudan merkeze bağlı müdürlükleri,

             e) İşletme: Bakanlık merkez ve taşra birimlerinde kurulan Döner Sermaye İşletmelerini,

             f) İşletme Müdürü: Bakanlık Döner Sermaye İşletmesinde harcama yetkisi verilmiş görevliyi,

             g) Koordinasyon: Görev alanları aynı olan işletmeler arasında uyum, düzen ve eşgüdümün sağlanması,

             ğ) Muhasebe yetkilisi: Muhasebe hizmetlerinin yürütülmesinden ve muhasebe biriminin yönetiminden sorumlu usulüne göre atanmış yöneticiyi,

             h) Üst yönetici: Çevre ve Orman Bakanlığı Müsteşarını,

             ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Faaliyet Alanları

             Faaliyet alanları

             MADDE 5 – (1) Döner Sermaye İşletmelerinin faaliyet alanları şunlardır:

             a) Yeni fidanlık tesis etmek, fidanlık ve bitki yetiştirme materyallerinin üretileceği arazileri satın almak ve/veya kiralamak, her türlü bitkinin tohum, fidan, çelik, kozalak ve benzeri bitki yetiştirme materyallerini üretmek, ürettirmek, yetiştirmek, toplamak, temin etmek, satın almak, satmak, ihracatını ve gerektiğinde ithalatını yapmak,

             b) Gerçek ve tüzel kişiler ile kamu kurum ve kuruluşlarının ağaçlandırma, mera ıslahı, erozyon kontrolü çalışmaları, fidanlık tesisi, park ve bahçe düzenlemesi ile ilgili etüt-proje işlerini ve uygulamalarını bedeli karşılığında, gerektiğinde de kamu kurum ve kuruluşlarının çalışmalarını bedelsiz olarak yapmak, yaptırmak,

             c) Devlet ormanı sayılan yerler ile orman rejimine alınacak yerlerde ağaçlandırma ve rehabilitasyon işleri ile bu işlerin etüt ve projelerini yapmak ve yaptırmak,

             ç) Kamu kurum ve kuruluşları ile özel ve tüzel kişilere talepleri halinde, ilgili giderleri kendilerince karşılanmak üzere Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara uygun olarak hatıra ormanları tesis etmek,

             d) Çölleşme ile mücadele amaçlı bölgesel, ulusal ve uluslararası plan, program ve toplantı yapmak, çölleşmeyi izlemek ve hassas alanları tespit etmek, projeler hazırlamak ve uygulamalarını yapmak veya yaptırmak,

             e) 1/7/2003 tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanununda ve bu Kanuna dayanılarak yayımlanmış yönetmeliklerde belirtilen gelirlerin tahsili ile giderlerin tediyesini yapmak,

             f) Biyolojik çeşitlilik ve peyzaj çeşitliliği açısından önem taşıyan doğal habitatlar ile ulusal mevzuatımız ve uluslararası sözleşmelerle korunması taahhüt edilen nesli tehlike altında olan veya tehlikeye düşebilecek olan flora ve fauna için önemi olan peyzaj özelliklerinin yönetimi ve bunların yaşam ortamlarının ve sulak alanların korunması, iyileştirilmesi ve geliştirilmesi ile ilgili her türlü iş ve hizmetleri yapmak veya yaptırmak,

             g) Bölgesel seviyede veya il bazında yöresel yabani bitki ve hayvan türlerinin doğal yaşama ortamlarında veya doğal yaşama ortamları dışında korunması, nesli tehlike altında olan türlerin doğal ortamlarına yeniden yerleştirilmesine yönelik bilimsel çalışmaların yürütülmesi, türlerin doğru bir şekilde teşhis edilmesi için bilimsel ortam sağlanması, halkın doğa koruma ve biyolojik çeşitlilik konusunda bilincinin, duyarlılığının ve bilgi seviyesinin arttırılması amaçlarından birisine veya birkaçına birden hizmet edecek nitelikte park ve bahçelerin tesisi, geliştirilmesi ve idamesi ile ilgili her türlü iş ve hizmetleri yapmak veya yaptırmak,

             ğ) 9/8/1983 tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu kapsamı dışında kalan mesire yerleri, av ve yaban hayvanları, 22/3/1971 tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamı dışında kalan orman içi su ürünleri ve yaşama ortamları ile ilgili her türlü iş ve hizmetleri yapmak, yaptırmak, bu sahalar ve benzeri yerlerdeki büfe, kır gazinosu, alışveriş ünitesi, gelir getirici yapı ve tesisler, orman sınırları içerisinde kalan ve Bakanlığın kullanımında bulunan bungalov ve misafirhane gibi tesisleri işletmek ve işlettirmek, av ve yaban hayvanları, orman içi su ürünleri ve benzeri ürünleri üretmek, yetiştirmek, temin etmek, tabiata salmak, satmak, satın almak, avlandırmak, av turizmine arz etmek, avcılığı organize etmek,

             h) Ülke genelinde av ve yaban hayvanlarının envanterini çıkarmak, çıkartmak, av hayvanlarının avlanma planlarını hazırlamak, hazırlatmak, yabani hayatı koruma ve geliştirme sahalarının yönetim planlarını yapmak veya yaptırmak,

             ı) Gerçek ve tüzel kişiler ile kamu kurum ve kuruluşlarının taleplerini karşılamak üzere, asli ve odun dışı orman ürünleri ile sanayi ürünlerinin ve yetiştirme ortamını oluşturan canlı ve cansız elemanların laboratuar analizlerini, her türlü hastalık etmeninin analizini ve kalite kontrollerini yapmak,

             i) Basılı, sesli ve görüntülü tanıtım, yayın ve eğitim hizmeti yapmak veya yaptırmak,

             j) Orman sahalarında tesis edilmiş olan kantin, çay ocağı, büfe, sosyal tesis ve benzeri yerleri işletmek veya işlettirmek,

             k) İşletme hizmetleri ile ilgili her türlü araç, gereç, malzeme, makine ve ekipmanı yurt içi ve yurt dışından temin etmek, kiralamak, satın almak, kiraya vermek,

             l) Bölge veya havza bazında çevre düzeni planlarını yapmak veya yaptırmak,

             m) Çevrenin korunmasına yönelik bilgi ve hizmet üretmek amacıyla işletme, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek kişilerce ve özel hukuk tüzel kişilerince açılacak ihalelere katılmak, teklif vermek ya da sipariş almak suretiyle;

             1) Bakanlığa bağlı laboratuarlarda kanuni sınırlamalar saklı kalmak şartıyla bedeli karşılığında çeşitli ölçüm, analiz ve testler yapmak, bu işlemlerle ilgili rapor ve benzeri belgeleri vermek,

             2) 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununa dayanılarak yayımlanmış yönetmelikler ve eklerinde belirlenmiş başvuru, izin, kontrol ve benzeri belgeleri bedeli mukabilinde ilgililere vermek,

             3) Onaylanmış bölge veya havza bazında çevre düzeni planlarına ilişkin paftaların ozalit kopyalarını yapmak ya da yaptırmak, bedellerini ilgililerden tahsil etmek,

             4) Gerektiğinde hava, su, toprak ve gürültü kirleticileri ile ilgili ölçümleri yapmak ya da yaptırmak,

             5) Çevresel ölçüm ve analiz cihazlarını satın almak, bakım ve ayarlarını yapmak ya da yaptırmak,

             6) Sahibi olduğu atölye ve tesislerde tamir, bakım ve onarım işlerini yapmak,

             n) Çevre korunmasına yönelik tüm faaliyet alanlarında, Bakanlıkça düzenlenecek eğitimlerde, bakanlık dışından eğitmen olarak görev alacak kişilerin belirlenmesini sağlamak,

             o) 3/3/2005 tarihli ve 5312 sayılı Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanun ve 21/10/2006 tarihli ve 26326 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanunun Uygulama Yönetmeliği’nin Bakanlığa verdiği görev ve sorumluluklar kapsamında acil müdahale çalışmalarının etkin bir şekilde yerine getirilebilmesi için ihtiyaç duyulan mal ve hizmet alımlarını yapmak,

             ö) Yukarıdaki tüm faaliyet alanları ile ilgili yurt içi eğitim, kurs, konferans, seminer, toplantı, 21 Mart Dünya Ormancılık Günü, 5 Haziran Dünya Çevre Günü, 22 Mart Dünya Su Günü ve benzeri günlerde düzenlenen anma toplantıları, etüt, envanter, araştırma, projelendirme, uygulama, geliştirme, bakım-onarım, koruma, güvenlik, ilan, reklam ve propaganda giderleri, temsil ve ağırlama, rehberlik, danışmanlık, hizmet taşıtı kiralaması yapmak ya da yaptırmak.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Yönetim ve Teşkilat

             Yönetim

             MADDE 6 – (1) İşletmenin hizmetleri; harcama yetkilisi, gerçekleştirme görevlisi, taşınır kayıt ve kontrol yetkilisi ve diğer memurlar ile muhasebe yetkilisi ve muhasebe birimi personeli tarafından yürütülür.

             (2) İşletmeler arasındaki koordinasyon Bakanlık Döner Sermaye Koordinasyon Şube Müdürlüğünce sağlanır.

             Döner Sermaye Koordinasyon Şube Müdürü

             MADDE 7 – (1) Döner Sermaye Koordinasyon Şube Müdürünün görevleri şunlardır:

             a) İşletmelerin takip edecekleri muhasebe hesap planını, ambar, taşınır işlem fişi ve bunlarla ilgili kod rehberinin uygulamasını sağlamak,

             b) İşletmelerin kesin hesabını ve bilançolarını incelemek, analizlerini yapmak, konsolide bilançoyu çıkarmak, Sayıştay Başkanlığına ve Maliye Bakanlığına göndermek,

             c) Döner sermaye bütçe ödeneklerini ilgili işletme müdürlüklerine göndermek,

             ç) İşletme müdürlüklerine 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi gereğince %10 ödeneklerin dağıtımını yapmak,

             d) İşletmelerin nakit talepleri ile ilgili hareketleri ve ilgili işlemleri onaylamak,

             e) Vergi dairesine verilmesi gereken Katma Değer Vergisi, Kurumlar Vergisi, Hazine Hissesi gibi vergileri zamanında vergi dairelerine beyan etmek ve ödemek.

             Kasa işlemleri

             MADDE 8 – (1) Kasadan yapılacak ödeme miktarları ile ertesi günü yapılacak harcamaları karşılamak amacıyla kasada bulundurulacak nakit miktarı için Maliye Bakanlığınca yayımlanan tebliğlerdeki limitler uygulanır.

             (2) Kasa fazlası paralar, 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 12 nci maddesi hükmüne göre yapılan düzenlemelere istinaden belirlenecek banka şubelerinde, muhasebe birimi adına açılacak hesaba yatırılır.

             (3) Kasadan ödenebilecek miktarı aşan ödemeler muhasebe yetkilisi tarafından imzalanan çek veya gönderme emri ile bankadan yapılır.

             (4) Kasa mevcudunun kasa defterine uygunluğu, her gün muhasebe yetkilisi tarafından kontrol edilir. Günlük hesap ve kasa defteri, muhasebe yetkilisi mutemedi ve muhasebe yetkilisi tarafından imzalanmak suretiyle kapatılır.

             Taşınır işlemleri

             MADDE 9 – (1) İşletmece edinilen taşınırların kayıtlara alınmasında, verilmesinde ve izlenmesinde 28/12/2006 tarihli ve 2006/11545 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Taşınır Mal Yönetmeliği hükümleri uygulanır.

             (2) Taşınırların, muhasebe hesap planında yer alan ilgili stok ve maddi duran varlık hesaplarına kaydının sağlanması için taşınır işlemleri yürütmekle görevli birimler tarafından düzenlenen belgelerin bir nüshasının muhasebe birimine gönderilmesi zorunludur.

             Taşınır kayıt kontrol yetkilileri

             MADDE 10 – (1) Taşınır kayıt kontrol yetkilileri, harcama yetkilisi adına taşınırları teslim alan, koruyan, kullanım yerlerine teslim eden, Taşınır Mal Yönetmeliğinde belirtilen esas ve usullere göre kayıtları tutan ve bunlara ilişkin belge ve cetvelleri düzenleyen ve bu hususlarda hesap verme sorumluluğu çerçevesinde harcama yetkilisine karşı sorumlu olan görevlilerdir.

             (2) Taşınır kayıt ve kontrol yetkilileri, harcama yetkilisince, memuriyet veya çalışma unvanına bağlı kalmaksızın, taşınır kayıt ve işlemlerini Taşınır Mal Yönetmeliğinde belirtilen usule uygun şekilde yapabilecek bilgi ve niteliklere sahip personel arasından görevlendirilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Sermaye, Gelir, Gider, Bütçe

             Sermaye

             MADDE 11 – (1) Bakanlık ihtiyaç duyduğu merkezlerde, Bakanın onayı ile görev ve hizmetleriyle ilgili, Döner Sermayeli İşletmeler kurabilir. Döner Sermaye İşletmelerine toplam 49.800.000 TL (Kırkdokuzmilyonsekizyüzbin TL) sermaye tahsis edilmiştir. Bu miktarı arttırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.

             Sermaye kaynakları

             MADDE 12 – (1) İşletmenin sermaye kaynakları şunlardır:

             a) Döner sermaye faaliyetlerinden elde edilecek kârlar,

             b) Bağış ve yardımlar.

             (2) Bağış ve yardımlar tahsis edilen sermaye miktarı ile sınırlı olmaksızın sermayeye eklenir. İşletmenin ödenmiş sermaye tutarı, tahsis edilmiş olan sermaye tutarına ulaşıncaya kadar elde edilen dönem sonu kârları sermayeye eklenir. Ödenmiş sermaye tutarı tahsis edilen sermaye tutarına ulaştıktan sonra elde edilen kârlar ile her yıl sonunda kullanılmayan kârlar hesap dönemini izleyen yılın Şubat ayının sonuna kadar Genel Bütçeye gelir kaydedilmek üzere ilgili Saymanlığa yatırılır.

             (3) Döner Sermaye İşletmesinin zararları, dönem net zararı hesabına alınarak, geçmiş yıllar zararları hesabında bekletilir ve ertesi yıllar kârları ile kapatılır.

             Gelirler

             MADDE 13 – (1) İşletmenin gelirleri;

             a) Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen iş, hizmet ve faaliyetlere ait her türlü gelirlerden, görev alanı ile ilgili iş, hizmet ve ürün satışlarından elde edilen gelirlerden,

             b) Bakanlığın faaliyet alanına giren konularda verilecek her türlü ölçüm, tespit, rapor ve yürütülen proje hizmetlerinden elde edilen gelirlerden,

             c) Görev alanı kapsamına giren her türlü yapı ve tesislerin işletilmesi veya işlettirilmesinden elde edilen gelirlerden,

             ç) Yapı, tesis, makine, ekipman ve cihazların kira gelirlerinden,

             d) Yurt içi ve yurt dışından sağlanan bağış ve proje yardımları ile ihracat gelirlerinden,

             e) Gerçek ve tüzel kişiler ile kamu kurum ve kuruluşlarının talebi üzerine verilecek reklâmcılık hizmetleri ile proje hazırlama hizmetleri karşılığında elde edilen gelirlerden,

             f) Ağaçlandırma çalışmaları için özel ve tüzel kişilerden tahsil edilen her türlü gelirlerden,

             g) Bakanlığın faaliyet alanları ile ilgili eğitimlerden elde edilen gelirlerden,

             ğ) Diğer gelirlerden,

             teşekkül eder.

             Giderler

             MADDE 14 – (1) İşletmenin giderleri;

             a) Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen iş, hizmet ve faaliyetlere ait her türlü genel gider ve harcamalardan,

             b) Döner Sermaye İşletmesi faaliyet alanlarında görevlendirilen personele mevzuatı uyarınca yapılacak; aylık, giyim, yiyecek, fazla mesai ücretleri, tazminat, harcırah, ikramiye, ödül ve sosyal yardım giderlerinden,

             c) Hizmetin gerektirdiği her türlü araç, gereç, ekipman kiralanması, bakımı, küçük onarımı ve işletilmesine ilişkin harcamalar ile danışmanlık ve benzeri hizmet alımlarından,

             ç) Her türlü demirbaş ve tüketim malzemeleri ile ilgili harcamalardan,

             d) Her türlü vergi, resim, harç, faiz, posta, telefon, telgraf, internet, kargo, fon, ardiye ücreti, özel idare hissesi, belediye tellâliyesi, sigorta ve benzeri harcamalardan,

             e) Laboratuarlar, araştırma müdürlükleri ve ölçüm istasyonlarının; ölçüm, analiz, test işlerinde kullanılacak özel malzemenin alım giderleri ile cihaz bakım, onarım giderleri ve laboratuar akreditasyonu ile ilgili diğer giderlerden,

             f) Döner sermaye hizmetleri ile ilgili olarak mevzuatı uyarınca yurt içi eğitim, görev, toplantı, sempozyum ve panellere katılan personelin katılım-kayıt ücreti ile harcırah giderlerinden,

             g) Bakanlığın faaliyet alanları ile ilgili olarak Bakanlıkça düzenlenecek eğitimlerde, Bakanlık içinden veya dışından eğitmen olarak görev alacak kişilere ilgili mevzuatına göre yapılan ödemelerden,

             ğ) 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 3 üncü maddesinin 8 inci fıkrası uyarınca Çevre ve Orman Bakanlığı personeline yapılan ödemelerden,

             teşekkül eder.

             (2) Gider işlemlerinin belgelendirilmesi 31/12/2005 tarihli ve 26040 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliğine uygun olarak yapılır.

             (3) Toplam personel giderlerinin bütçe giderleri içindeki payı % 50’nin üzerinde olamaz.

             Hesap dönemi

             MADDE 15 – (1) İşletmenin hesap dönemi malî yıldır.

             Bütçe ve uygulama

             MADDE 16 – (1) Bütçe teklifleri; muhasebe yetkilisinin görüşü alınmak suretiyle il müdürü ve birim şube müdürleri tarafından hazırlanarak gerekçesi ile birlikte en geç 1 Eylül tarihine kadar ilgili birimlere gönderilir. İlgili birimler işletmelerin iş planı ve bütçe tekliflerini görüşleri ile birlikte en geç 1 Ekim tarihine kadar Strateji Geliştirme Başkanlığına gönderirler. Döner Sermaye Bütçesi, Strateji Geliştirme Başkanlığının teklifi ve Bakanın Onayı ile uygulamaya konulur.

             (2) Bütçede program içi aktarmalar, İşletme Müdürlüğünün teklifi ve ilgili birimin onayı, programlar, ana hesaplar ve bölümleri arasındaki aktarmalar ise ilgili birimin teklifi ve Strateji Geliştirme Başkanlığının görüşü üzerine Bakan Onayı ile yapılır.

             Ek bütçe

             MADDE 17 – (1) Bütçede öngörülen ödeneklerin yetersiz kalması veya iş programında öngörülmeyen işlerin yapılmasının gerektiği hallerde, süre şartları hariç olmak üzere ek bütçe yapılabilir. Ek bütçe taleplerinde kaynağının gösterilmesi zorunludur.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Fiyat Tespiti

             Fiyat tespiti

             MADDE 18 – (1) İşletmelerde üretilen mal ve hizmetler ile yapılan işlerin bedeli veya fiyatı, maliyet bedeli altında olmamak şartıyla ilgili birim tarafından hazırlanıp üst yönetici tarafından onaylandıktan sonra yürürlüğe girer.

ALTINCI BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

             Yürürlükten kaldırılan Yönetmelik

             MADDE 19 – (1) 15/4/2004 tarihli ve 25434 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre ve Orman Bakanlığı Döner Sermaye İşletmeler Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.

             Hüküm bulunmayan haller

             MADDE 20 – (1) Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde 1/5/2007 tarihli ve 26509 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği hükümleri uygulanır.

             Yürürlük

             MADDE 21 – (1) Maliye Bakanlığı ve Sayıştay’ın görüşü alınarak hazırlanan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

             Yürütme

             MADDE 22 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Orman Bakanı yürütür.