çevrelerini işgal eden kentler aşırı ısınıyor!
Ağustos 2003"te Avrupa"da 70 bin yaşlının ölümüyle sonuçlanan aşırı sıcaklarından beri kentlerin kırsal kesimden çok daha fazla ısındığını biliyoruz
Ağustos 2003"te Avrupa"da 70 bin yaşlının ölümüyle sonuçlanan aşırı sıcaklarından beri kentlerin kırsal kesimden çok daha fazla ısındığını biliyoruz. Güneş ısısını tutan beton, asfalt, çelik yapılar, çatılar; araçların motörlerinden çıkan ısı; yetersiz yeşillik ve buharlaşma, uzmanların kentsel ısı adaları adını verdiği fenomeni doğuruyor.
Bu insan kaynaklı iklim olayı özellikle geceleri yaşanıyor. Gündüz tutulan, biriden ısı, gece salınıyor. Gece-gündüz farkı bazen ciddi olabiliyor. Mesela, 20 bin kişinin öldüğü günlerde, Paris merkez, Boulogne ormanından 8 derece daha sıcak ölçülmüştü.
Kırsal çevre kenti koruyor
Ancak ABD"de yapılan bir araştırma (Environmental Health Perspectives, Ekim 2010) konunun daha da karmaşık olduğunu ortaya koyuyor. ABD"nin büyük kentleri farklı şehircilik modelleriyle inşa edildiğinden, megapol iklimi ya da kentsel ısı adaları fenomeni aynı şekilde ortaya çıkmıyor.
Atlanta Teknoloji Enstitüsü"nün araştırmasının özet sonucu şöyle: çevresindeki kırsal bölgeler varoşlar tarafından işgal edilmiş kentlerde aşırı sıcaklık yaşanan gün sayısı, etrafındaki kırsal bölgeleri yutmamış kentlerin ortalama 2 katı.
ABD"nin aşırı büyümüş (ve betonlaşmış) 53 kentinde, 2010"da yaşanan aşırı sıcak gün sayısı, 1950"den ortalama 14,8 gün fazla. Kırsal kesimi yutmamış günlerde ise sadece 5,6 gün fazla.
Paris, Güney İspanya gibi olacak
Bu fark, bölgenin iklimi (kara iklimi, Akdeniz iklimi vs), kentin gelişmişlik durumu, nüfusu ne olursa olsun, doğrulanıyor. Ve bu fenomenin gerekli önlemler alınmazsa süreceği ve aşırı sıcak gün sayısının büyük kentlerde artacağı öngörülüyor. Mesela 2060"da Paris"in yaz aylarında, bugünün Güney İspanyası kadar sıcak olacağı hesaplanıyor.
Megapollerin ve büyük kentlerin - yayılmayı ve betonlaşmayı durdurmasının yanısıra - çevrelerinde, tarım alanlarının yerine, ağaç dikilmesi ve sulak alanlar oluşturulması şart. Kent merkezlerinde de kentin nefes almasını sağlayacak yeşil ve ıslak alanlar oluşturmak, rüzgar koridorları açmak gerekiyor.
Gece ısının 24 derecenin altına düşmemesi, yaşlılar ve hastalar için ölümcül bir tehlikedir diyen Fransız uzmanlar, Paris ve çevresinde orman alanları oluşturmanın (ki Paris İstanbul"a nazaran çok daha yeşil bir kenttir) yazın ısıyı 2 ila 3 derece düşürebileceğini hesaplıyorlar. 2003 yazında Paris ve çevresinde en az 4.800 yaşlı, aşırı sıcaklardan dolayı hayatını kaybetmişti.
Hürriyet Emlak