Çin'de elde kalmış konut sayısı azalıyor

Avrupa ve ABD'den pozitif sinyaller gelmesine rağmen dışsatım hala zayıf ve yerel tüketimin bu açığı kapaması için daha çok yol alması gerekiyor. Altyapı harcamaları 2009 yılı büyüme oranlarına muazzam katkı sağlıyor. Ancak bu yılki mali teşviklerin güçlü olması nedeniyle, gayrı safi yurtiçi milli hâsılanın (GSYİMH) 2010'da da bu şekilde büyümesini sürdürmesi zor olacak. Böylece, Çinli liderler açısından doğrudan sonuç alınacak en iyi çare olarak geriye konut inşaatları kalıyor. Siyasetçiler, gayrimenkul şirketlerinin yeni projelere başlamalarını ikna edebilmek için, Çin'deki elde kalmış konutların sayısının paraya kolay erişim sağlanarak hızla azaltılması gerekiyor. Bu doğrultuda girişim işe yaradı; elde kalan konutların sayısı, yılbaşındaki kabaca 14 aylık talebe eşit düzeyden, şu an itibariyle kabaca 9 aylık talep düzeyine kadar indi. Gayrı menkul piyasalarının bu düzeyde teşvik edilmesi, Çin'in tartışılır olmakla birlikte 2009 yılındaki en etkileyici ekonomik başarısını oluşturmaktadır.
 
Yeni bir balon mu
Bu açıdan bakılınca, gayrı menkul gibi istikrarlı ya da yükselen varlık fiyatları, gevşek para politikalarının tesadüfî bir sonucu olmanın çok ötesinde, bu politikanın amacı olarak göze çarpıyor. Konut inşaatlarının ekonomik büyümenin ağırlığını bu derece taşıyor olması nedeniyle siyasetçilerin, yanlış bir zamanlama ile kemer sıkarak büyümeyi durdurmaktansa, aşırı enflasyon açısından bir hatayı daha çok göze alabilecekleri anlamına geliyor.
Bu arada, Çin'in siyaset çevreleri bir varlık köpüğüne ilişkin riskleri daha da artırabilir. Cumhurbaşkanı ve Komünist Parti Başkanı Hu Jintao ve diğer yüksek seviyeli liderlerin, 2012'nin ekim ayında gerçekleşecek olan beş yıllık parti kongresinde görevlerini bırakmaları bekleniyor. Başta Politbüro'daki kilit görevler olmak üzere, tepedeki atamalar için daha şimdiden girişimler başladı. Hu, söz konusu komitenin dokuz kişilik üye koltuğundan beşini, perde arkasından nüfuzunu sürdürebilmek ve siyasi mirasını güvence altına almasına olanak verecek şekilde, ittifak kurduğu kişiler için güvence altına almak isteyecektir.
Bu durum Hu'nun, Çin'in istihdam yaratılması için asgari ölçüde gerekliliği genel kanı olan, GSYİMH'de yüzde 8 veya üzerinde bir büyümeyi sağlaması gerekiyor. Aksi takdirde hırslı rakiplerinin eleştirisine açık hale gelecektir. Bu nedenle liderler, büyüme konusunda talebin sürdürülebilir özel tüketim yönünde yeniden dengelenmesine katkı sağlayacak kapsamlı bir yeniden yapılanma yerine, siyasi yapıda sorunlardan sakınmanın gereği daha düşük ihtilaf olasılığı taşıyan yaklaşımlara eğilim gösterebilir. Gevşek para politikası siyasi açıdan, kırsal kesim reformları veya kamu kurumlarının kâr paylarının yeniden yapılandırılmasına nazaran daha düşük maliyetlidir. Bu nedenle de, söz konusu olacak bir Çin varlık köpüğü şu andaki liderlikten ziyade, bir sonraki liderliğin sorunu olacaktır.
Bu nedenle Çinli liderler, büyük bir olasılıkla durdurmak yerine, bir varlık enflasyonunu sahnelemek isteyecektir. Pekin'in aşırı kredi genişlemesinin azaltılacağına dair tüm söylemine karşın, siyasetçiler şu ana kadar likiditeyi azaltmak üzere örneğin bankaların rezervleri konusunda yükümlülüklerini artırmak gibi, kararlı adımları atmadı.
 
İstikrarsızlık endişesi
Çin'in uzun vadeli ekonomik modernleşme yolunda daha serbest bir sermaye rejimi olumlu ve gerekli bir adım. Bununla birlikte, bir varlık köpüğüne yol açacak yeniden toparlanma stratejisi risklerle dolu. Böyle bir gelişme, siyasi açıdan istikrarsızlığa neden olacak şekilde ekonomik eşitsizliği daha da artırabilir, tasarrufların ve maddi kaynakların yanlış tahsisatına yol açabilir ve siyasetçilerin çıkış stratejisinde yanlış hüküm vermesi durumunda, frenlere sıkı basmak gerekeceğinden büyük çaplı bir refah yıkımına neden olabilir. Enflasyonist yanlış adımlar, Çin'in son kez enflasyona karşı mücadele ettiği 2008 yılının ocak ayında söz konusu olduğu gibi, yeniden fiyat kontrollerini gündeme getirebilir.
Kaderinle, ondan sakınmak üzere çıktığın yolda karşılaşırsın diye bir söz vardır. Çin, sıkı yapısal reformlardan ziyade, büyümeye ivme kazandırmak üzere varlık enflasyonuna yol açacak yolda ilerlediği takdirde, bu kader siyasetçilerin beklediğinden çok daha can sıkıcı olabilir.
Michael KURTZ/WSJ/Referans