Depremzedeler yerel idarelere ve kamuyu dava açabilir! TV yayında konuşan deprem uzmanı Prof. Dr. Naci Görür, depremzedelere yönelik önemli bir açıklamada bulundu.

Depremde binaları yıkılan yada zarar görenler bölgede imar ve denetim yetkisini elinde bulunduran belediyeler, valilik ve ilgili bakanlıklar hakkında tazminat davası açabiliyor.

Fox TV yayınında konuşan deprem bilimci Naci Görür, depremlerde yakınlarını kaybedenlerin ve zarar görenlerin yerel yönetimler, valilik ve bakanlık hakkında dava açabileceğini kaydetti. Bölgeye yaşenebilecek depreme ilişkin uyarıları 2020 yılında yaptığını hatırlatan Naci Görür, yerel ve merkezi yönetimlerin önlem almamalarının depremin faturasını ağırlaştırdığını ifade etti.

KAMUYA KARŞI DAVA AÇMA HAKKI

Depremzedelerin tazminat davası açması konusu daha önce Van depremi sırasında da gündeme gelmiş yaralanan ve yakınlarını kaybeden depremzedelerin idareye karşı Asliye Hukuk Mahkemelerinde madde ve manevi tazminat davası açabilecekleri kaydedilmişti. Hizmet binası, hastane, okul, lojman gibi kamu binaların yıkılması nedeniyle yaralanan ya da yakını vefat eden depremzedeler ilgili kamu kuruluşlarına karşı dava açabilecek.

Tüketici Hakları Derneği (THD) konuyla ilgili açıklamasında ; vergisini ödeyen ve bunun karşılığında kamu hizmetlerinin kullanıcısı olan tüketicilerin, devletin (idarenin) kamu hizmet sunumundaki kusurlarından kaynaklanan mağduriyetlere karşı hakları olduğu vurgulanmıştı. Açıklamada ülkenin dünyanın önemli deprem kuşaklarından birinde yer almakta olduğuna dikkat çekilerek, teknolojik olanaklar kullanılarak hangi bölgelerin kaçıncı derece deprem bölgesi olduğunun ayrıntılarıyla bilinebildiği vurgulanarak, ülkemizin çeşitli bölgelerinin de farklı doğal afet riskleri taşıdıkları, tecrübeler ve teknolojik ölçümlerle ortaya konulabildiği kaydedilmişti. THD'nin ilgili açıklamasında, "Yasal düzenlemelerin belirli bir düzeye gelmiş olmasına rağmen, uygulayıcı konumunda olan idarenin ihmalleri ve yanlış uygulamaları, doğal olayları tam bir afete çevirebilmektedir. İdare eğer yapılması gerekenleri eksik yapar ya da hiç yapılmazsa doğal olayların afete dönüşmesi de kaçınılmaz olmaktadır" ifadesine yer verilmişti.

İDARENİN İHMALLERİ TAZMİNAT KONUSU

Evrensel tüketici haklarının birinci maddesi Temel Gereksinimlerin Karşılanması olduğu ve barınmanın bu hak içerisinde önemli yer tuttuğu belirtilen açıklamada "Devleti temsil eden idarenin ihlallerini temel olarak iki ana grupta toplanmaktadır. Bunlardan biri, afet riski taşıyan bölgelerin imara açılmasıdır. Diğeri ise yapıların denetimi ve oturma izninin verilmesi konusudur.

Özel mülk tesis ve binaları hasar gören, yıkılan ya da enkaza dönen depremzede tüketiciler öncelikle bu binaların yapıldığı bölgede planlama ve denetim yetkisini elinde bulunduran devlete karşı tazminat (tam yargı) davası açabileceği vurgulanmıştı.

Diğer yandan, depremzede tüketiciler, ister binanın maliki olsun ister kiracısı, yaralanma, ölüm ya da sadece maddi zararlar için maddi ve manevi tazminat davası açabiliyor.

KAMU BİNALARINDA ÖLENLERİN YAKINLARI DAVA AÇABİLİYOR

Yakınları vefat eden depremzede tüketiciler, idareye karşı Asliye Hukuk Mahkemesi'nde maddi ve manevi tazminat davası açabiliyor.

Hizmet binası, hastane, okul, lojman, emniyet birimi gibi kamu yapı eseriyse binaların yıkılması ya da enkaza dönmesi nedeniyle bu binalarda yaralanan ya da yakını vefat eden depremzede tüketiciler öncelikle bu binaların sahibi olan merkezi ya da yerel idareye dava açabiliyor. Bu davalar, kamu binası belediye hizmet binasıysa belediyeye, kaymakamlık ya da valilik hizmet binasıyla valiliğe karşı açılıyor. Vatandaşların, idareye dava açabilmek için mutlaka önce idareye başvurup zararın giderilmesini yazılı olarak istemesi, idareden olumsuz cevap gelmesi ya da hiç cevap gelmemesi halinde idari dava açmaları gerekiyor.